Κέντρα ενημέρωσης και οικολογικά-περιβαλλοντικά πάρκα που έχουν δημιουργηθεί στη ευρύτερη περιοχή
Κέντρο ενημέρωσης WWF / Ζαγόρι
Η WWF Ελλάς ίδρυσε το Μάιο του 2001 σε συνεργασία με την Κοινότητα Πάπιγκου το Κέντρο Ενημέρωσης Πάπιγκου για τη φύση και τον πολιτισμό στο Ζαγόρι. Η επιλογή του χωριού δεν ήταν τυχαία, αφού πρόκειται για ένα από τα ελάχιστα χωριά που βρίσκονται μέσα στα όρια του εθνικού δρυμού. Το Κέντρο Ενημέρωσης στεγάζεται στον χώρο του παλιού Δημοτικού Σχολείου Μικρού Πάπιγκου, δίπλα από την εκκλησία των Ταξιαρχών. Η μικρή έκθεση δίνει εξίσου έμφαση σε θέματα φυσικής ιστορίας, αλλά και στην προαιώνια σχέση του ανθρώπου με το χώρο. Έτσι, εκτός από τα καθαρά περιβαλλοντικά θέματα, παρουσιάζονται στοιχεία ιστορίας της περιοχής, αλλά και πτυχές του πολιτισμού των χωριών του Ζαγορίου που ανά τους αιώνες έζησαν σε δημιουργική εξάρτηση με το ορεινό τους περιβάλλον. (http://www.athinorama.gr/extra/spring2003/oikotourismos.htm). Ο «ανοικτός» και εκπαιδευτικός χαρακτήρας του Κέντρου το έχει ήδη καταστήσει βασικό πόλο ανάπτυξης και στήριξης ενός πράγματι εναλλακτικού τουριστικού μοντέλου το οποίο βασίζεται στην περιβαλλοντική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των επισκεπτών. Στον πρώτο όροφο του Κέντρου ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να ενημερωθεί για την περιοχή, την ιστορία και τον πολιτισμό του Ζαγορίου και του Πάπιγκου ενώ στη μεγάλη αίθουσα του ορόφου παρουσιάζεται με πολύ προσεγμένο τρόπο η οροσειρά της Τύμφης και ο Εθνικός Δρυμός Βίκου –Αώου. Συγκεκριμένα, παρουσιάζονται στοιχεία γεωλογίας, γεωγραφίας, το κλίμα, τα οικοσυστήματα, η χλωρίδα, η πανίδα της περιοχής καθώς επίσης και οι ανθρώπινες δραστηριότητες που λιγοστοί πλέον κάτοικοι συνεχίζουν ακόμα να ασκούν. Επιδίωξη του Κέντρου είναι η καλύτερη «προετοιμασία» του επισκέπτη, όσον αφορά στον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να «δει» και να βιώσει τον μοναδικό χώρο του δρυμού Βίκου–Αώου αλλά και της ευρύτερης περιοχής.
(http://www.wwf.gr/index.php?option=content&task=view&id=158)
Κέντρο Πληροφόρησης για τη Β. Πίνδο (Ασπράγγελοι)
Το Κέντρο Πληροφόρησης το οποίο βρίσκεται πριν τον οικισμό των Ασπραγγέλων, κατασκευάστηκε με χρηματοδότηση από το επιχειρησιακό πρόγραμμα ( Ε.Π.Π.Ε.Ρ.) Β.Κ.Π.Σ και λειτουργεί από τον Απρίλιο του 2003 με στόχο την πληροφόρηση και την ευαισθητοποίηση του κοινού για την Προστατευόμενη περιοχή της βόρειας Πίνδου. Στο Κέντρο παρουσιάζονται εκθέματα για το φυσικό περιβάλλον της περιοχής του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου με ιδιαίτερη έμφαση στον Εθνικό Δρυμό Βίκου Αώου και την προστασία του καθώς και στοιχεία για το ανθρωπογενές περιβάλλον. Επιχειρείται η σύνδεση του φυσικού περιβάλλοντος με κοινωνικές, οικονομικές και πολιτιστικές δραστηριότητες που συντελούνται παραδοσιακά στην περιοχή από τους κατοίκους. Παρουσιάζονται ακόμη η τοπική αρχιτεκτονική, οι παραδοσιακές τέχνες και άλλα ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία.
Το Κέντρο απευθύνεται
σε άτομα, με διαφορετικά επίπεδα γνώσεων στα θέματα που πραγματεύεται. Η χρήση
νέων τεχνολογιών καθώς και η δημιουργία πρωτότυπων εκθεμάτων καθιστά το Κέντρο
ένα από τα πλέον πρωτοποριακά κέντρα ενημέρωσης στη χώρα μας.
Οι επιστημονικές πληροφορίες που παρουσιάζονται για την Προστατευόμενη περιοχή
της βόρειας Πίνδου, προέκυψαν από την ειδική περιβαλλοντική μελέτη που διεξήχθη
στο πλαίσιο του προγράμματος Ε.Π.Π.Ε.Ρ. (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλοντος).
Τα εκθέματα σχεδιάστηκαν και παρουσιάζονται ώστε να προβάλλουν τα ιδιαίτερα
χαρακτηριστικά της περιοχής. Οι επισκέπτες του Κέντρου έχουν τη δυνατότητα να
επιλέξουν τα θέματα στα οποία επιθυμούν να εμβαθύνουν και να αλληλεπιδράσουν με
τις πληροφορίες που τους παρέχονται, αποκτώντας με αυτόν τον τρόπο ενεργό ρόλο
στα δρώμενα. (http://www.epirussa.gr/kpaspraggelon/)
Κέντρο Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στην Κόνιτσα
Το Κ.Π.Ε. Κόνιτσας απευθύνεται κατά κύριο λόγο σε σχολεία των Νομών Ιωαννίνων, 'Aρτας, Πρέβεζας, Θεσπρωτίας, Λευκάδας, Κέρκυρας, Καστοριάς , Γρεβενών και Τρικάλων. Το Κ.Π.Ε. Κόνιτσας εκπονεί προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης διάρκειας μίας, τριών και τεσσάρων ημερών για σχολεία Α΄βαθμιας και Β΄βάθμιας εκπαίδευσης. Πρόκειται για ολοκληρωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα δράσης στην επαρχία Κόνιτσας και στην ευρύτερη περιοχή, μέσα από τα οποία επιδιώκεται η συνειδητοποίηση της αδιάσπαστης σχέση του ανθρώπου με το φυσικό και πολιτιστικό του περιβάλλον, η ανάπτυξη περιβαλλοντικού προβληματισμού, η ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των νέων. (Κ.Π.Ε. Κόνιτσας, 2001). Τα προγράμματα που εκπονεί και προκύπτουν από το τοπικό περιβάλλον είναι τα εξής: "Εθνικός Δρυμός Βίκου- Αώου" , "Τα Μαστοροχώρια της Κόνιτσας.", " Παραδοσιακοί Οικισμοί & Φύση" , "Το Νερό - Το Ποτάμι" , "Το δάσος" , "Π.Ε. & Ιαματικές Πηγές" , "Π.Ε. για την Προσχολική ηλικία" , "Ο Κήπος μας" καθώς και τα συμπληρωματικά προγράμματα Εξοικονόμηση ενέργειας, Προστασία των δασών από τις πυρκαγιές, Διαχείριση απορριμμάτων, Ανακύκλωση, Ας γνωρίσουμε τη γειτονιά μας. Παράλληλα το ΚΠΕ Κόνιτσας έχει προχωρήσει σε έκδοση εκπαιδευτικού υλικού όπως φυλλάδια και ενημερωτικά έντυπα, βιβλία, έκδοση Εκπαιδευτικού πακέτου για το Πρόγραμμα "Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου" (Έκδοση 2003), παραγωγή CD-ROM και παιδαγωγικού παιχνιδιού. Έχει πραγματοποιήσει ενημερωτικές εκδηλώσεις και ημερίδες, συντονίζει το Εθνικό Δίκτυο με θέμα: "Παραδοσιακοί οικισμοί και Φύση" και συμμετέχει και σε άλλα δίκτυα και συνεργάζεται με πανεπιστημιακά ιδρύματα , με περιβαλλοντικές οργανώσεις, τοπική αυτοδιοίκηση, Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και σε διεθνές επίπεδο με σχολεία, ενώσεις περιβαλλοντικής εκπαίδευσης κλπ.
(http://users.otenet.gr/~kpekonits)
Πάρκο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στο Μπουραζάνι Κόνιτσας
Πρόκειται για ένα φυλασσόμενο χώρο ο οποίος αποτελεί ένα καταφύγιο θηραμάτων, με παράλληλο έλεγχο στην εξέλιξή του και την άμεση δυνατότητα παροχής επιτόπιας περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε κάθε επισκέπτη. Σε ένα φραγμένο δάσος 1.200 στρεμμάτων μπορεί ο επισκέπτης να δει από κοντά, στο φυσικό τους περιβάλλον πλατώνια, ελάφια, κρι κρι, mouflon, ζαρκάδια και αγριογούρουνα και αγριοκάτσικα, (http://www.ert.gr/menoumellada/tourdetails.asp?id=437), να μελετήσει τους χάρτες, τα διαγράμματα και τις φωτογραφίες, με τα διάφορα είδη εξέλιξης των ζώων, όπως φυσικά και να πληροφορηθεί για τις ιδιαιτερότητες άλλων κοινωνιών. Επίσης υπάρχει μία συλλογή από 3.500 είδη αποξηραμένα και ταξινομημένα φυτά της δυτικής κυρίως Ελλάδος.
Η φιλοσοφία του χώρου βασίζεται στο ότι η επιβίωση του ανθρώπου απαιτεί μία λογική και μελετημένη διαχείριση του φυσικού πλούτου. Τα προβλήματα που δημιουργούνται σε μία πολύπλοκη βιοκοινότητα είναι πολλά και αντιμετωπίζονται με τον κατάλληλο κάθε φορά τρόπο από τους ανθρώπους που διαχειρίζονται το χώρο και δουλεύουν με γνώμονα την πρόληψη και όχι τη θεραπεία.
(http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=12110&subid=2&tag=8784&pubid=216441)
Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών στα Ιωάννινα
Τα Ιωάννινα,
πρωτεύουσα της Ηπείρου – που θεωρείται η πιο μειονεκτική περιφέρεια της Ελλάδας
παρά το υπέροχο φυσικό της περιβάλλον – δεν διαθέτει τον απαραίτητο τεχνικό
εξοπλισμό για να εξασφαλίσει σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες μια ορθολογική
χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων καθώς και τον έλεγχο ποιότητας των νωπών
ή μεταποιημένων προϊόντων φυτικής προέλευσης (κυρίως για επιβεβαίωση του
ποσοστού υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στα προϊόντα αυτά σε σύγκριση με τις
ευρωπαϊκές προδιαγραφές). Η διαπίστωση των αναγκών στον τομέα αυτό οδήγησε το
Υπουργείο Γεωργίας και την περιφερειακή και νομαρχιακή διεύθυνσή του να λάβει,
γύρω στις αρχές της δεκαετίας του ’90, την απόφαση δημιουργίας ενός
Περιφερειακού Κέντρου Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου Ιωαννίνων. Το
Κέντρο Προστασίας Φυτών επεκτείνει τη δικαιοδοσία του σε τέσσερις νομούς της
Ηπείρου (Ιωάννινα, Άρτα, Πρέβεζα, Θεσπρωτία) και σε αυτούς της Κέρκυρας και της
Λευκάδας στις Ιόνιες Νήσους. Οι ετήσιες δραστηριότητές του περιλαμβάνουν την
ανίχνευση υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στα 300 δείγματα οπωροκηπευτικών, τον έλεγχο
της διαδικασίας χυμοποίησης σε τρεις εξειδικευμένες εκμεταλλεύσεις του τομέα
αυτού (για ένα σύνολο 35 000 τόνων το χρόνο), καθώς και τη δημοσίευση 12 περίπου
τεχνικών δελτίων για τις ασθένειες των φυτών.
Εκτός αυτού, η λειτουργία του παρέχει σε ασκούμενους σπουδαστές και νέους
επιστήμονες την ευκαιρία να αποκτήσουν βασικές εμπειρικές γνώσεις στο πλαίσιο
του προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης των σχετικών τμημάτων. Δεδομένου ότι
η Ήπειρος συνορεύει με την Αλβανία, προγραμματίζεται η κατασκευή δύο
παραμεθόριων θέσεων επιθεώρησης φυτοπροστασίας στην Ηγουμενίτσα και την Κακαβιά.
(http://ec.europa.eu/regional_policy/projects/stories/details.cfm?&pay=GR&the=3&sto=841&lan=7)
Βιβλιογραφικές – Διαδικτυακές Πηγές:
Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κόνιτσας, 2001. Φύση και έργα ανθρώπων, Κόνιτσα
http://www.athinorama.gr/extra/spring2003/oikotourismos.htm
http://www.wwf.gr/index.php?option=content&task=view&id=158
http://www.epirussa.gr/kpaspraggelon/
http://users.otenet.gr/~kpekonits
http://www.ert.gr/menoumellada/tourdetails.asp?id=437
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=12110&subid=2&tag=8784&pubid=216441
http://ec.europa.eu/regional_policy/projects/stories/details.cfm?&pay=GR&the=3&sto=841&lan=7
