Προτεινόμενο Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων

Προτεινόμενο Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων-Περιστερίου & Χαράδρας Αράχθου

Έχει υπογραφεί (Δεκέμβριος 2007) το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος με το οποίο η ευρύτερη περιοχή των Τζουμέρκων μεταξύ των Νομών Ιωαννίνων, Άρτας και Τρικάλων χαρακτηρίζεται ως Εθνικό Πάρκο. Υπολείπεται η υπογραφή από τα συναρμόδια υπουργεία Ανάπτυξης και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και η διαβίβαση στο Συμβούλιο της Επικρατείας για επεξεργασία.

Το Π.Δ. περιλαμβάνει σημαντικές ρυθμίσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη των Τζουμέρκων, την προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της περιοχής και του γεφυριού της Πλάκας. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, η προστασία του περιβάλλοντος πρόκειται να συνδυαστεί με την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, καθώς υπάρχουν σχέδια για τη θέσπιση αυστηρών κανονισμών για τη διατήρηση του παραδοσιακού χαρακτήρα χωριών και οικισμών.

Στην περιοχή μελέτης οριοθετούνται τέσσερις ζώνες προστασίας με διαφορετικές χρήσεις γης, όρους και περιορισμούς δόμησης.

Συγκεκριμένα:

- Η περιοχή Προστασίας της Φύσης (Ζώνη 1), η οποία περιλαμβάνει: Την χαράδρα του ποταμού Αράχθου, το άνω τμήμα του ποταμού Καλαρρύτικου με τα φαράγγια και τις διακλαδώσεις του, η ορεινή περιοχή Παχτουρίου – Αθαμανίας και η ορεινή περιοχή που συνδέει το Περιστέρι και τα Τζουμέρκα (Τσούμα, Πλαστάρι, Κούτσουρο). Στις περιοχές αυτές πρωταρχικός στόχος είναι η διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος και η αποτελεσματική προστασία του «με τις πλέον ελάχιστες ανθρώπινες παρεμβάσεις». Στις ζώνες αυτές επιτρέπεται η επίσκεψη υπό όρους και η επιστημονική δραστηριότητα, ενώ απαγορεύεται το κυνήγι.

- Η περιοχή Διατήρησης Τοπίου, Οικοτόπων και Ειδών (Ζώνη 2), η οποία περιλαμβάνει τον κύριο ορεινό όγκο του Περιστερίου και τον κύριο ορεινό όγκο των Τζουμέρκων και της Κακαρδίτσας. Στις περιοχές αυτές επιτρέπονται οι δραστηριότητες παραδοσιακού χαρακτήρα, εφόσον δεν βλάπτουν το περιβάλλον.

- Η περιοχή του Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων-Περιστερίου-χαράδρας Αράχθου (Ζώνη 3) η οποία βρίσκεται μεταξύ των ζωνών 1 και 2 και περιλαμβάνει τμήματα των Δήμων Εγνατίας, Κατσανοχωρίων, Μετσόβου, Παμβώτιδας, Πραμάντων, Τζουμέρκων, των Κοινοτήτων Βαθυπέδου, Καλαρρυτών, Ματσουκίου, Συρράκου του Νομού Ιωαννίνων, των Δήμων Αγνάντων, Αθαμανίας, Ξηροβουνίου, των Κοινοτήτων Μελισσουργών, Θεοδωριάνων του Νομού Άρτας, και του Δήμου Αιθήκων και Κοινοτήτων Ασπροποτάμου και Νεράιδας του Νομού Τρικάλων.

- Η Περιφερειακή Ζώνη του «Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων-Περιστερίου-χαράδρας Αράχθου (Ζώνη 4), η οποία περιλαμβάνει: Την περιοχή του Δυτικού Περιστερίου, την περιοχή των Νοτιοδυτικών Τζουμέρκων, την περιοχή των Νοτιοανατολικών Τζουμέρκων (συμπεριλαμβανομένου τμήματος των ανατολικών παρυφών του όρους Ξηροβουνίου), και την περιοχή των Κατσανοχωρίων. Στην περιφερειακή ζώνη απαγορεύεται η χωροθέτηση βιομηχανικών περιοχών, μεγάλων κτηνοτροφικών ή πτηνοτροφικών μονάδων, μεγάλων τουριστικών εγκαταστάσεων και ΧΥΤΑ.

Ορίζεται το πλαίσιο για τις υπάρχουσες δραστηριότητες, όπως η κτηνοτροφία και η πτηνοτροφία και δημιουργούνται οι υποδομές (λ.χ. σφαγείο στα Πράμαντα) ώστε να πιστοποιηθούν τα προϊόντα των περιοχών αυτών και να αποκτήσουν ονομασία προέλευσης. Στο πλαίσιο των ήπιων μορφών τουρισμού, προβλέπεται η δημιουργία ξενώνων και μικρών ξενοδοχειακών μονάδων που θα ενσωματώνονται στο περιβάλλον.

Παράλληλα ιδρύεται Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων με σκοπό τη διοίκηση και διαχείριση της περιοχής, με έδρα τα Ιωάννινα.

Βιβλιογραφία

WWF Ελλάς, 2004. Αξιολόγηση του συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών της Ελλάδας: από τη θεωρία στην πράξη. WWF Ελλάς, κείμενο πολιτικής, Σεπτέμβριος 2004

WWF Ελλάς, 2001. Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών στην Ελλάδα, Δυνατότητες και δυσκολίες, Πρακτικά Συνάντησης Εργασίας 11-13 Ιουνίου 2001 Μονοδένδρι Ζαγορίου. Μαραγκού Π. και Συμβουλίδου Μ. (επιμ.), Αθήνα

Βιότοποι της Ελλάδας- Natura 2000. http://www.minenv.gr

Ζερβάκου Α., Καββαδία Ε., Παπανικολάου Θ., Χριστοφοράτου Κ., 2003. Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη του Νομού Άρτας, Εργασία στο πλαίσιο των απαιτήσεων του Δ.Π.Μ.Σ. «Περιβάλλον και Ανάπτυξη» του Ε.Μ.Π.

Κιούσης Ν., 2007. Τζουμερκοχώρια. Παράδεισος στην καρδιά της Ηπείρου. Ταξίδια, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 28/01/2007

Λιάλιος Γ., 2006. Στα «σκαριά» το μεγαλύτερο εθνικό πάρκο. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 19/11/2006

Μιχαλάτου Ε. Και Ντάφης Σ., 2003. Προστατευόμενες περιοχές. Εκπαιδευτικό πακέτο για τη διαχείριση προστατευόμενων περιοχών, Χατζηχαραλάμπους Ε.και Γεράκης Π.Α. (επιμ.), ΕΚΒΥ-ΜΓΦΙ, 2003

Παπαϊωάννου Χ., 2005. Οδοιπορικό στα Τζουμέρκα. ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ Βουνά στο σχήμα του ουρανού, Μαρκέτου Σ. (επιμ.). Αθήνα: Επτά ΗΜΕΡΕΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 22/05/2005.

Πορίσματα Συνεδρίου «Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΔΡΥΜΩΝ ΜΟΝΟΔΕΝΔΡΙ - ΖΑΓΟΡΟΧΩΡΙΑ, 15/09/2000-17/09/2000».

Υπουργείο Γεωργίας. 1996. Γενική Γραμματεία Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος, Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας, Μ. Χριστοδούλου & Γ. Νάκος «Ταξινόμηση, Χαρτογράφηση και Αξιολόγηση των Γαιών: Περιφέρεια Ηπείρου», Αθήνα.

Διαδικτυακές Διευθύνσεις

http://www.theodoriana.com/content/view/99/1/lang,el/

http://www.theodoriana.com/content/view/26/2/lang,el/

http://www.theodoriana.com/content/view/80/lang,el/

http://www.theodoriana.com/content/view/109/2/lang,el/

http://www.theodoriana.com/orini19.pdf

http://www.theodoriana.com/media/20.pdf

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_19/11/2006_205677

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_25/04/2008_267909

http://www.tzoumerka-net.gr/c1.htm

http://greek-environment.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=215&Itemid=9

http://www.pramanta.gr/tzoumerka/index.htm