Υψόμετρο:

220 μ.

Πηγή : http://www.mapgreece.gr/maps/index.php?maptype=&map=srch&xorio_id=10170  

Πληθυσμός:

2440 κάτοικοι (23346 οι Φιλιάτες, 94 η Ελαία)

Πηγή : ΕΣΥΕ - Μόνιμοι κάτοικοι - Απογραφή 2001

Απόσταση από μεγάλο αστικό κέντρο:

20χλμ. από την Ηγουμενίτσα

Πηγή: http://www.epirus.org

Ιστορικά στοιχεία:

Περισσότερα ιστορικά στοιχεία για τον Νομό Θεσπρωτίας και τον Δήμο Φιλιατών στις ιστοσελίδες : http://www.thesprotia.gr/newsdesk_index.php?newsPath=33_41 , http://www.thesprotia.gr/newsdesk_info.php?newsPath=34_107&newsdesk_id=89 

http://www.nthesprotias.com/munic_category.php?id=8

Ιστορικά μνημεία - μουσεία:

Γκουμάνη - Αρχαία Τιτάνη

Η Τιτάνη υπήρξε μιά από τις σπουδαιότερες πόλεις της Θεσπρωτίας τον 4ο αιώνα π.Χ. Ο δομημένος χώρος κάλυπτε 28 εκτάρια συνολική επιφάνεια. Η περίμετρος του πολυγωνικού τείχους είναι 2.400μ. Στο τείχος υπάρχουν τέσσερις πύλες. Αλλος ισοδομικός τοίχος σχήματος δρεπανιού χωρίζει την πόλη σε άνω και κάτω. Από τους πύργους ο πιο αξιοπρόσεκτος είναι ο ημικυκλικός της κορυφής του λόφου, ο οποίος ίσως ήταν ιερό θεότητας. Σώζονται ερείπια μεγάλου θεάτρου 2.500 θεατών, καθώς και αρχιτεκτονικά μέλη δύο ναών στην άνω πόλη.

Πηγές: http://www.epcon.gr/s/Museums.asp?MuseumID=T002

http://www.filiates.gr/grpage2.html

http://www.thesprotia.gr/newsdesk_info.php?newsPath=38_50_51&newsdesk_id=163

Κασνέτσι, Βρίσκεται, βορειοδυτικά της πόλης των Φιλιατών. Κάστρο των Ρωμαιοβυζαντινών χρόνων με εφτά πύργους, χτίστηκε στο συγκεκριμένο σημείο για να προστατεύει το πέρασμα από τη Σαγιάδα προς τους Φιλιάτες και την ενδοχώρα.

Πηγή : http://cultureportalweb.uoi.gr/

Κάστρο της Σκάλας Ζωριάνου. Για την ονομασία του κάστρου υπάρχουν δύο εκδοχές. Η πρώτη υποστηρίζει πως η ονομασία προέρχεται από το όνομα του πρωτομάστορα που έκτισε πάνω σε αυτό ψηλό πύργο. Η δεύτερη υποστηρίζει πως η ονομασία προέρχεται από το όνομα ενός ληστή, Ζωριάννο, ο οποίος δρούσε στην περιοχή και λήστευε τους διαβάτες. Οι ενετοί έχτισαν το μικρό αλλά ισχυρό κάστρο, με στοές, καταφύγια και ψηλό πύργο για να ελέγχουν την διάβαση από ληστές και κακοποιούς. Μια δεύτερη εκδοχή υποστηρίζει πως το κάστρο είναι φυλάκιο της Τουρκοκρατίας. Οι Τούρκοι στη συνέχεια χρησιμοποίησαν τους λίθους για την κατασκευή των σπιτιών τους. Σήμερα έχουν παραμείνει χαλάσματα και ερείπια του κάστρου.

Πηγή : http://cultureportalweb.uoi.gr/

Αξιόλογες εκκλησίες - Ι. Μονές:

Πολιτιστικές εκδηλώσεις - Πανηγύρια:

• Αγίας Τριάδας - Κινητή Εορτή

• Μεταμόρφωση του Σωτήρος - 6 Αυγούστου στην Ελαία 

• 1-10 Αυγούστου Διεθνές Φεστιβάλ Πολυφωνικού Τραγουδιού

• Καρναβαλικές εκδηλώσεις και κούλουμα

Πηγές : http://www.filiates.gr/grpage4.html

http://www.thesprotia.gr/newsdesk_info.php?newsPath=40_67&newsdesk_id=150

http://www.thesprotia.gr/newsdesk_info.php?newsPath=40_69&newsdesk_id=216

Ήθη - Έθιμα - Παραδόσεις:

Γαστρονομία - Τοπικές Γεύσεις:

Τοπικά Προϊόντα:

Παραδοσιακά επαγγέλματα:

Παραδοσιακός οικισμός:

Όχι

Πηγή: http://estia.minenv.gr

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική:

Καλπακιώτικο γεφύρι . Στην Ελαία. Μονότοξο. χρονολογία οικοδόμησης 1800

Πηγή : http://www.petrinagefiria.uoi.gr/gefiri.php?id=2

Πληροφορίες για παραδοσιακές θύρες σπιτιών της Θεσπρωτίας και συγκεκριμένα του χωριού στην ιστοσελίδα: http://www.thesprotia.gr/newsdesk_index.php?newsPath=40_83

Η Αρχιτεκτονική της Ηπείρου

Φωτογραφίες παραδοσιακών κτισμάτων

Ηπειρώτικα Γεφύρια

Ηπειρώτες Μάστοροι

Οι περιβαλλοντικές παράμετροι στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική

Γλωσσάρι παραδοσιακής αρχιτεκτονικής

Διατηρητέα κτίρια:

Όχι

Πηγή : http://estia.minenv.gr/EXEC

Ντοπιολαλιά - Γλωσσικά ιδιώματα:

Βουνά:

Όρη Φιλιατών (959 μ.)

Ποταμός Καλαμάς (Θύαμις)

Καλπακιώτικος ποταμός

Χάρτης - Υδατικά Διαμερίσματα Ηπείρου, Υδατικοί πόροι, Ζήτηση νερού

Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης - Δ/νση Υδατικού Δυναμικού (www.axiosbios.gr)

Γεωλογία Ηπείρου

Χλωρίδα - Πανίδα:

Οι Φιλιάτες είναι χτισμένοι σε πευκοδάσος.

Στα όρη Φιλιατών:

Χλωρίδα: Στα μεγαλύτερα υψόμετρα υπάρχουν αλπικά βοσκοτόπια και δάση κωνοφόρων. Χαμηλότερα κυριαρχούν οι θαμνώνες και δάση φυλλοβόλων.

Ορνιθοπανίδα: Ασπροπάρης, Χρυσαετός, Κιρκινέζι, Κοκκινοκαλιακούδα, Πετροκότσυφας.

Πηγή: http://www.ornithologiki.gr/gr/sppe/gr073.php

Η Θεσπρωτία ανήκει στη ζώνη της μεσογειακής χλωρίδας, με εξαίρεση τα υψηλότερα βουνά, όπου επικρατεί βλάστηση της Κεντρικής Ευρώπης. 

Πηγές: http://tsfetsas.pblogs.gr/perifereia-hpeiroy.html

http://walking-greece.ana-mpa.gr/articleview2.php?id=4672

Χλωρίδα - Πανίδα Στενών Καλαμά

Μονοπάτια:

Προστατευόμενες περιοχές - Μνημεία της φύσης:

Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει η θεσμοθετημένη προστατευόμενη περιοχή των στενών και εκβολών Αχέροντα- Καλαμά, στα όρια των νομών Πρέβεζας- Θεσπρωτίας.

Σημαντική περιοχή για πουλιά  GR073: "Όρη Τσαμαντά, Όρη Φιλιατών, Φαρμακοβούνι, Μεγάλη Ράχη"

Πηγή: http://www.ornithologiki.gr/gr/sppe/gr073.php

Περιοχές Δικτύου Natura 2000 Νομού Θεσπρωτίας

Αλληλεπίδραση περιβάλλοντος και τοπικού πολιτισμού:

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού Νομού Θεσπρωτίας

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού

Προβλήματα - Ανάγκες:

Ο Δήμος Φιλιατών, ο οποίος δημιουργήθηκε με τον Καποδίστρια περιλαμβάνει τεράστιο αριθμό δημοτικών διαμερισμάτων (42 –Δ.Δ.) και εξυπηρετεί – όπως είναι λογικό, περισσότερο τις πεδινές περιοχές και την πόλη των Φιλιατών. Ως εκ τούτου, το ορεινό κομμάτι της Μουργκάνας και τα χωριά του έχει αφεθεί στην εγκατάλειψη, καθώς στερούνται δημόσιες υπηρεσίες και σταδιακά ερημώνουν από τον κόσμο. Επιπλέον, η Μουργκάνα έχει κοινά ιστορικά στοιχεία και δράση μεταξύ των χωριών της, κάτι το οποίο δεν έχει με τον υπόλοιπο Δήμο Φιλιατών.  Για αυτό το λόγο υπάρχει ο ισχυρισμός ότι μια ικανοποιητική λύση θα ήταν να οργανωθεί η Μουργκάνα ως ένας καινούργιος ορεινός δήμος της Θεσπρωτίας. Ο ισχυρισμός αυτός, όσο και λογικός αν φαίνεται, αποτελεί και μια ένδειξη για το τι πρόκειται να συμβεί, με τον υπό μελέτη Καποδίστρια 2, όπου οι δήμοι θα συγχωνευτούν ακόμα περισσότερο, θα οργανώνονται πιο κεντρικά και ο κίνδυνος για εγκατάλειψη από το κράτος και τις υπηρεσίες, ιδιαίτερα των απομακρυσμένων και ορεινών περιοχών, θα είναι μεγάλος, δημιουργώντας ένα σύμπλεγμα αλυσιδωτών προβλημάτων στην περιφέρεια αλλά και στα αστικά κέντρα (ερήμωση των χωριών, απώλεια πολιτισμικών παραδόσεων, εθίμων, επιπρόσθετες δυσλειτουργίες στους εναπομείναντες κατοίκους, ενίσχυση της αστικοποίησης και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των μεγάλων κέντρων κτλ).

Πηγές: http://e-thesprotia.pblogs.gr/2007/08/ko.html και http://www.nthesprotias.com/opinion.php?offset=9&back=true

Προβλήματα - Ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Ν. Θεσπρωτίας

Ορεινός τουρισμός: Προβλήματα - Ανάγκες.

Ιστοσελίδες τοπικού ενδιαφέροντος:

Ιστοσελίδα του Δήμου Φιλιατών : http://www.filiates.gr/

Νομός Θεσπρωτίας: http://www.nthesprotias.com/

Νομαρχία Θεσπρωτίας: http://www.thesprotia.gr/  

Ιστορικά στοιχεία για τη Θεσπρωτία: http://www.thesprotia.gr/

και http://homepages.pathfinder.gr/salexandros/elliniki_istoria_simera.htm

Περιφέρεια Ηπείρου http://www.roe.gr/

Αναπτυξιακή Εταιρεία Ήπειρος Α.Ε.  http://www.epirussa.gr/

Epirus Connection http://www.epcon.gr

Epirus Ecotour Guide http://www.ecotour-epirus.gr/

Τα Πέτρινα Γεφύρια της Ηπείρου : http://www.petrinagefiria.uoi.gr/search.php

Η Βιοποικιλότητα της Ηπείρου : http://www.viopikilotita.uoi.gr/

Ποταμός Αχέροντας: http://www.acheron.gr, http://www.e-city.gr/preveza/home/view/1301.php

Νεκρομαντείο Αχέροντα: http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=13721

Χοροί Ηπείρου: http://paroutsas.jmc.gr/dances/epiros/frames.htm

Παραδοσιακή Μουσική Ηπείρου: http://www.epcon.gr/EpconMusic/

Αναφορές:

Μήτσης Π., 2002. Θεσπρωτικό γλωσσικό ιδίωμα : Λεξιλόγιο από τα Κατωχώρια Φιλιατών (ερμηνεία, ετυμολογία, λαογραφικά στοιχεία, παιχνίδια και λαϊκές εκφράσεις), Φοινίκι, Λαογραφικό Μουσείο.

Γενική βιβλιογραφία Νομού Θεσπρωτίας