Υψόμετρο:

Το χωριό εκτείνεται σε υψομ. από 850μ. - 1852μ.

Πηγή: http://www.megalohari.gr/topografia.html

Πληθυσμός:

343 κάτοικοι (83 Μεγαλόχαρη, 24 Αγ. Γεώργιος, 46 Αφροξυλιά, 77 Κρύα Βρύση, 40 Λαμπίριο, 73 Ποτιστικά)

Πηγή : ΕΣΥΕ - Μόνιμοι κάτοικοι - Απογραφή 2001

Απόσταση από μεγάλο αστικό κέντρο:

Ιστορικά στοιχεία:

Παλιότερη ονομασία Μπότσι, μετονομάστηκε το 1927

Πηγές:http://www.pigesartas.gr/istoria.htm

http://astrohori.blogspot.com/2008/01/blog-post_0.html

Ιστορικά στοιχεία για το χωριό: http://www.megalohari.gr/istoria.html

Όλα τα χωριά του Δήμου καλούνται και Άνω Ροδοβίζια.

Ιστορικά στοιχεία για το νομό Άρτας στην ιστοσελίδα:

http://www.nomarxia-artas.gr/10452F78.el.aspx

Ιστορικά μνημεία - μουσεία:

Μνημείο Μονής Γεννήσεως της Θεοτόκου - συνοικισμός Αμπέλια

Αξιόλογες εκκλησίες - Ι. Μονές:

• Ι. Ναός Γενεσίου Θεοτόκου στη Μεγαλόχαρη. Ο Ιερός Ναός έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο (ΥΑ Α/Φ28/1288/117/23-4-1977 - ΦΕΚ 417/Β/29-4-1977).

          Στοιχεία που αφορούν στο Μοναστήρι της Γεννήσεως της Θεοτόκου, στην ιστοσελίδα:    

          http://www.megalohari.gr/monastiri.html

• Μεταβυζαντινή Μονή Μπότση - 17ος αι.

• Ξωκκλήσι Αγ. Ταξιαρχών - συνοικισμός Αμπέλια

• Εκκλησάκι Αγ. Αθανασίου - συνοικισμός Αμπέλια και Καρυές

• Εκκλησία Προφήτη Ηλία - συνοικία Αυλή

Πηγές : http://www.augustnet.net/oa2001/el/village.html , http://epirus.info/index.php?lang_code=el

http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=985

http://www.nomarxia-artas.gr/495A2A27.el.aspx

Πολιτιστικές εκδηλώσεις - Πανηγύρια:

• Γιορτή της Μονής Γεννήσεως της Θεοτόκου - 8 Σεπτεμβρίου

• Γιορτή ξωκλησιού Αγ. Ταξιαρχών - 8 Νοεμβρίου

• Γιορτή της μνήμης του Αγ. Αθανασίου - 2 Μαίου 

• Γιορτή Κοσμά Αιτωλού - 24 Αυγούστου

• Μεταμόρφωση του Σωτήρος - 6 Αυγούστου

Πηγές : http://www.nomarxia-artas.gr/B33D0D80.el.aspx

http://www.tetrafylia.com/index1.html

Ήθη - Έθιμα - Παραδόσεις:

Τα απογεύματα μαζεύονταν οι γυναίκες στις αυλές των σπιτιών και ξεφλούδιζαν τα καλαμπόκια (μετά τη συγκομιδή), τραγουδώντας.

Παρακαλιά: Έτσι λεγόταν το έθιμα να ζητάνε βοήθεια για το σκάλισμα των χωραφιών.

Θέρισμα και αλώνισμα με τραγούδια.

Στα νεογέννητα ζώα των κοπαδιών κρεμούσαν φυλαχτά για να τα προφυλάξουν από το κακό.

Παραδοσιακά παιδικά παιχνίδια: η σκλέντζα , η  βούγγα , το  πίτσκο , το  παραμυθάκι (πατό) , η  σβάρνα ,

οι μόλες , η γρούνα , η  γυροτόπα (μπάλλα από πανιά για τα « μήλα »), τα τρυπόματα (το κρυφτό ), τα ποταμάκια  κ.ά.

Νηστεία πριν από τα Χριστούγεννα, σφάξιμο γουρουνιού για το τραπέζι των Χριστουγέννων.

Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς οι άντρες μαζεύονταν από νωρίς στα καφενεία και έπαιζαν χαρτιά.

Το πρωί της Πρωτοχρονιάς οι γυναίκες έτριβαν ψωμί, βούτυρο και τυρί στη βρύση για να "τρέχουν" τα καλά όλο το χρόνο στο σπίτι. Το μεσημέρι έκοβαν τη βασιλόπιτα, η οποία είχε νόμισμα μέσα.

Παραμονή των Φώτων ο ιερέας ράντιζε τα σπίτια με αγιασμό για να φύγουν οι καλικάτζαροι.

Σκαλτσούνα - πίτα που έφτιαχναν τη Μ. Παρασκευή.

Τραγούδια για την ξενιτιά: http://www.megalohari.gr/jenitia.html

Έθιμα του γάμου: http://www.megalohari.gr/gamos.html

Έθιμα και τραγούδια για τη γέννηση: http://www.megalohari.gr/genisi.html

Έθιμα και μοιρολόγια για το θάνατο: http://www.megalohari.gr/thanatos.html

Προλήψεις: http://www.megalohari.gr/prolipsi.html

Πηγές: http://www.megalohari.gr/ethima.html

http://www.megalohari.gr/asxolies.html

Το έθιμο του αναμμένου πουρναριού σε όλα τα χωριά της Άρτας.

Πηγή:  http://www.oikade.gr/news_detail.asp?NewID=000000000006612.EL&NwcID=000000000000019.EL

Γαστρονομία - Τοπικές Γεύσεις:

Μαντζίνα, Ζυματούρα, Μπουκουβάλα, Κουσμερή, Μπιρμπιλόνια, Πλαστός, Λαχανικά τριμμένα, Πίτα με εντόσθια, Κουρκούτι, Πυρομάδα, Γουμίδια, Τσαλαφούτι, Λουρίδια, Τσιγαρίδες, Λουκάνικα, κ.λ.π. - Πληροφορίες για κάθε ένα από τα φαγητά: http://www.megalohari.gr/fagito.html

Τοπικά Προϊόντα:

Οι κάτοικοι ασχολούνται σήμερα με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, για δική τους κατανάλωση, την εκμετάλλευση του δάσους και τις οικοδομικές εργασίες. Παράγουν κτηνοτροφικά προϊόντα, φρούτα, λαχανικά, μέλι, κάστανα, ξηρούς καρπούς.

Παραδοσιακά καλλιεργούσαν κυρίως καλαμπόκι και σιτάρι, καθώς και πατάτες, κουκιά, φασόλια, φακές. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα, κυρίως, αποτελούσαν τη διατροφή τους, ενώ το κρέας ήταν πιο σπάνιο, κυρίως στις γιορτές. Επίσης έτρωγαν γκόρτσια, σταφύλια, σύκα, κορόμηλα και κάστανα - δεν φύτευαν οπωροφόρα δέντρα.

Πηγές: http://www.megalohari.gr/topografia.html

http://www.megalohari.gr/fagito.html

http://www.augustnet.net/oa2001/el/village.html

Παραδοσιακά επαγγέλματα:

Κτηνοτροφία και γεωργία

Παραδοσιακός οικισμός:

Όχι

Πηγή: http://estia.minenv.gr

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική:

Υπάρχει πέτρινο μονότοξο γεφύρι, στη θέση Καμάρα.

Πηγή: http://www.megalohari.gr/ajiotheata.html

Η Αρχιτεκτονική της Ηπείρου

Φωτογραφίες παραδοσιακών κτισμάτων

Ηπειρώτικα Γεφύρια

Ηπειρώτες Μάστοροι

Οι περιβαλλοντικές παράμετροι στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική

Γλωσσάρι παραδοσιακής αρχιτεκτονικής

Διατηρητέα κτίρια:

Όχι

Πηγή: http://estia.minenv.gr

Ντοπιολαλιά - Γλωσσικά ιδιώματα:

Βουνά:

• Όρη Βάλτου (1.782μ.)

• Γάβρογο: πρόκειται για οροπέδιο της Νοτιοδυτικής Πίνδου, 8.000 στρεμμάτων, σε υψόμετρο 1.200-1250 μ.

Πηγή: http://www.gavrogos.gr/index.php?action=location&language=gr

Χάρτης περιοχής: http://www.gavrogos.gr/images/xartis_artas_big_gavrogos.jpg

Ποτάμι Καραμάνη, κοντά στον Αγ. Γεώργιο

Αχελώος ποταμός (Ασπροπόταμος ή Άσπρος)

Πηγή: http://www.megalohari.gr/georgios.html

Χάρτης- Υδατικά Διαμερίσματα Ηπείρου, Υδατικοί πόροι, Ζήτηση νερού

Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης Διεύθυνση Υδατικού Δυναμικού (www.axiosbios.gr)

Ζώνη Γαβρόγου, στα όρη Βάλτου.

Η ζώνη Γαβρόγου χαρακτηρίζεται σαν ύβωμα που είχε συνεχή νηριτική ιζηματογένεση. Στην περιοχή εμφαίνεται στρωματογραφικά με δυο ενότητες: των ανθρακικών σχηματισμών του ορεινού όγκου του Γάβροβου και του Φλύσχη στην ανατολική πλαγιά των βουνών του Βάλτου. Η ενότητα στο σύνολό της αποτελεί ένα αντίκλινο με άξονα ΒΒΔ-ΝΝΑ και χαρακτηρίζεται από μια βαρειού τύπου τεκτονική.

Στο έδαφος της Ηπείρου γενικά συναντώνται σχιστόλιθοι, μάρμαρα, ψαμμίτες και ιζήματα.

Πηγές: Πράσινες τάξεις, Άρτα και Πρέβεζα, εκδ. Αγροτουριστική Α.Ε.

http://2dim-kalam.thess.sch.gr/04/oliki%20e2.htm

http://diocles.civil.duth.gr/links/home/database/ioanina/pr21ge.pdf

Γεωλογία Ηπείρου

Χλωρίδα - Πανίδα:

Πλούσια βλάστηση με έλατα και πλατάνια. Επίσης καστανιές, καρυδιές, μηλιές, κερασιές.

Πηγές: http://www.hotelsline.gr/root/newhotel/mx/m_Arta.asp

http://www.augustnet.net/oa2001/el/village.html

• Το οροπέδιο Γάβρογο είναι διάσπαρτο από δάση ελάτης και κέδρου και χρησιμεύει ως θερινός βοσκότοπος (χορτολίβαδο) 7.000-10.000 αιγοπροβάτων. Στο Γάβρογο ζουν άγρια άλογα.

Πηγή: http://www.gavrogos.gr/index.php?action=location&language=gr

Φωτογραφία άγριων αλόγων Γαβρόγου: http://www.tzoumerkahotel.com/photo/pict37l.jpg

Μονοπάτια:

Υπάρχει ορειβατικό μονοπάτι στο χωριό

Πηγή: http://www.augustnet.net/oa2001/el/village.html

Προστατευόμενες περιοχές - Μνημεία της φύσης:

Τα όρη Βάλτου ανήκουν στις Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (ΣΠΠ). Κωδικός: GR088

Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα:

http://www.ornithologiki.gr/gr/sppe/gr088.php

Παρόλο που το ποσοστό ενδημισμού των ειδών χλωρίδας, πανίδας και ορνιθοπανίδας δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό, ο πλούτος, η ποικιλία και η σπανιότητα των ειδών έχει ως αποτέλεσμα την ένταξη τμημάτων της ευρύτερης περιοχής στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000.

• Oι Τόποι Κοινοτικής Σημασίας (Sites of Community Importance:SCI) και οι Ζώνες Ειδικής Προστασίας (Special Protection Areas: SPA)  για το Νομό Άρτας φαίνονται παρακάτω:

• Αμβρακικός Κόλπος, Δέλτα Λούρου & Aράχθου (Πέτρα Μύτικας, Ευρύτερη Περιοχή): GR2110001, Κατηγορία: SCI, Έκταση: 28780.13 ha

• Όρη Αθαμανών (Νεράιδα): GR2110002, Κατηγορία: SCI, Έκταση: 18695.33

• Αμβρακικός Κόλπος, Λιμνοθάλασσα Κατάφουρκο και Κορακονήσια: GR2110004, Κατηγορία: SPA, Έκταση: 23004.00

• Κοιλάδα Αχελώου: GR2110005, Κατηγορία: SPA, , Έκταση: 13541.00

 Πηγές:

http://natura.minenv.gr/natura/server/user/biotopos_info.asp?siteCode=GR2110001&lng=GR

http://natura.minenv.gr/natura/server/user/biotopos_info.asp?siteCode=GR2110002&lng=GR

http://natura.minenv.gr/natura/server/user/biotopos_info.asp?siteCode=GR2110003&lng=GR

http://natura.minenv.gr/natura/server/user/biotopos_info.asp?siteCode=GR2110004&lng=GR

http://www.ekby.gr/ekby/el/EKBY_Natura2000_el.html

http://www.nomarxia-artas.gr/C84E23DC.el.aspx

Χάρτης προστατευόμενων περιοχών Άρτας:

http://www.ekby.gr/download_files/Prostatevomenes_site/HP_Arta.htm

Στην ευρύτερη περιοχή του νομού Άρτας υπάρχει το θεσμοθετημένο Εθνικό Πάρκο Yγροτόπων Αμβρακικού.

Αλληλεπίδραση περιβάλλοντος και τοπικού πολιτισμού:

Προβλήματα - Ανάγκες:

Προβλήματα-Ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Ν. Άρτας

Ορεινός τουρισμός. Προβλήματα - ανάγκες.

Ιστοσελίδες τοπικού ενδιαφέροντος:

• Ιστοσελίδα του χωριού: http://www.megalohari.gr

• Λαογραφικός Σύλλογος Κάτω Συνοικιών Μεγαλόχαρης: http://www.megalohari.gr/sylogos.html

• "Ορεινός Αύγουστος" - Σύλλογος Περιβαλλοντικής Προστασίας Μεγαλόχαρης: http://www.augustnet.net

• Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Άρτας : http://www.nomarxia-artas.gr/

• Περιφέρεια Ηπείρου http://www.roe.gr/

• Αναπτυξιακή Εταιρεία Ήπειρος Α.Ε.  http://www.epirussa.gr/

• Epirus Connection http://www.epcon.gr

• Epirus Ecotour Guide http://www.ecotour-epirus.gr/

• Τα Πέτρινα Γεφύρια της Ηπείρου : http://www.petrinagefiria.uoi.gr/search.php

• Η Βιοποικιλότητα της Ηπείρου : http://www.viopikilotita.uoi.gr/

• Χοροί Ηπείρου: http://paroutsas.jmc.gr/dances/epiros/frames.htm

• Παραδοσιακή Μουσική Ηπείρου: http://www.epcon.gr/EpconMusic/

Αναφορές:

Γενική βιβλιογραφία Νομού Άρτας