ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΤΟΠΙΚΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΣ

ΤΩΝ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΟΥΣ

ΜΕ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΟΡΕΙΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

 

ΝΟΜΟΣ ΑΡΤΑΣ

Ορεινά Δημοτικά και Κοινοτικά Διαμερίσματα

 

Δήμος Αγνάντων - Δ.Δ. Ράμιας

 

Υψόμετρο:

620μ

Πηγή : www.mapgreece.gr

 

 

Πληθυσμός:

325 κάτοικοι (157 η Ράμια, 75 η Γεροβρύση, 41 το Ελαφοπάτημα, 30 το Λιβάδιον, 22 η Ντάρα)

Πηγή : Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμοι Κάτοικοι - Απογραφή 2001

 

 

Απόσταση από μεγάλο αστικό κέντρο:

Μέσω Ροδαυγής 66 χλμ. - μέσω Καλλονής 66,5 χλμ. από Άρτα

Πηγή : http://www.nomarxia-artas.gr/B47D3D02.el.aspx

 

 

Ιστορικά στοιχεία:

Για την ονομασία του χωριού υπάρχουν δύο εκδοχές:

α) Η λέξη Ράμια σημαίνει αεροχώρι. Οι Άνεμοι περιβάλλουν το χωριό απ' όλα τα σημεία του ορίζοντα γι' αυτό και ονομάστηκε έτσι.
β) Μια άλλη εκδοχή σύμφωνα με τον κ. Λάμπρο Γεωργίου είναι η ακόλουθη: «Σε βασίλειο της Θράκης μια πριγκίπισσα που ονομαζόταν Ράμια, ήταν φιλάσθενη και τη πρότειναν να βρει ένα μέρος με ξηρό κλίμα για να μπορέσει να γίνει καλά. Ψάχνοντας κατάλληλο χώρο εγκαταστάθηκε στη θέση πάνω από τον Άγιο Κωνσταντίνο μεταξύ Λεπιανών και Ράμιας. Έτσι η περιοχή πήρε από την πριγκίπισσα το όνομα Ράμια. Το χωριό μετατοπίστηκε από αυτή τη θέση στο Παλιοχώρι και κατόπιν στη σημερινή του θέση.

Πηγή http://www.agnanta.gr/content/view/59/182/lang,el/

 

Περισσότερα ιστορικά στοιχεία για το χωριό και για την προέλευση του ονόματός του στην ιστοσελίδα :

http://www.ramia.gr/

 

Περισσότερα ιστορικά στοιχεία για τον νομό Άρτας στην ιστοσελίδα :

http://www.nomarxia-artas.gr/10452F78.el.aspx

 

 

Ιστορικά μνημεία - μουσεία:

 

 

 

Αξιόλογες εκκλησίες - Ι. Μονές:

Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευή

Πηγή : http://www.agnanta.gr/content/view/163/261/lang,el/

 

 

Πολιτιστικές εκδηλώσεις - Πανηγύρια:

  • Κοίμηση της Θεοτόκου - 15 Αυγούστου 

  • Καγκελάρι - 16 Αυγούστου

  • Αγίου Γεωργίου - κινητή γιορτή

Πηγή:

http://www.ramia.gr/kagkelari.htm

http://www.nomarxia-artas.gr/67A65613.el.aspx

 

 

Ήθη - Έθιμα - Παραδόσεις:

 

 

 

Γαστρονομία - Τοπικές Γεύσεις:

Οι πίτες ήταν το βασικό κομμάτι της διατροφής των νομάδων κτηνοτρόφων, των σκηνιτών, των βλάχων της Ηπείρου. Αυτό εξηγεί και την εκπληκτική ποικιλία που υπάρχει στην περιοχή.

Πηγή: Α. Γιώτης, 2003. Εδεσματολόγιον Ηπείρου, εκδ Ελληνικά Γράμματα.

 

Γαλατόπιτα, κολοκυθόπιτα, κουρκουτόπιτα, κρεατόπιτα,  λαχανόπιτα, μακαρονόπιτα, μπατσάρια, ρυζόπιτα, τραχανόπιτα, τυρόπιτα από το «παραδοσιακές πίτες Ηπείρου» Α. Στεφανόπουλος. Αναλυτικά οι συνταγές στο: www.epcon.gr

 

Γλυκά κουταλιού

Πηγή : http://www.agnanta.gr/content/view/171/269/lang,el/  

 

 

Τοπικά Προϊόντα:

Κάποια από τα παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής των Τζουμέρκων είναι: το μέλι, το κρασί, το τσίπουρο, ο τραχανάς, οι χυλοπίτες, τα γλυκά του κουταλιού, τα αρωματικά φυτά όπως η ρίγανη, το χαμομήλι, το τσάι βουνού κτλ., οι ξηροί καρποί όπως το κάστανο, το καρύδια κ.α., το τυρί φέτα.

Πηγή : http://www.dimosathamanias.gr/visit.htm#4

 

 

Παραδοσιακά επαγγέλματα:

Παλαιότερα, οι κάτοικοι ζούσαν κυρίως από τη γεωργία (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη (βρίζα), κεχρί, καλαμπόκι, όσπρια κ.α.), την κηπουρική και την οικόσιτη ή σε μικρά κοπάδια κτηνοτροφία (κυρίως γιδοπρόβατα). Αρκετοί ταξίδεψαν σε διάφορα μέρη της χώρας (αργότερα σε χώρες του εξωτερικού, κυρίως στη Γερμανία, στο Βέλγιο, στην Αυστραλία και αλλού) ως απλοί εργάτες, ως καρβουνιάρηδες (έφτιαχναν κάρβουνα ιδίως από τη ρίζα-ντζούμα της σκούπας (=ερείκι--ρείκι) κ.ά.

Οι κτίστες, μάλιστα, είχαν δημιουργήσει και δική τους γλώσσα, την κουδαρίστικη (κούδαρης = κτίστης, μάστορας). Π.χ. «Τσλίζεις κουδαρίστικα;» Δηλαδή: «Καταλαβαίνεις τη μαστορική γλώσσα; Μιλάς μαστορικά;»

Πηγή:

http://www.ramia.gr/xorio.htm#%C9%F3%F4%EF%F1%E9%EA%FC%20%F7%F9%F1%E9%EF%FD

 

Καπάδες: Προμήθευαν τις αγορές Ανατολής και Δύσης (Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Οδησσό, Τεργέστη, Νεάπολη, Βιέννη και Μασσαλία) με χειροποίητες κάπες – χονδρούς μάλλινους επενδύτες – για τα ναυτικά πληρώματα της Αδριατικής και της Μεσογείου και το στρατό του Ναπολέοντα.

Τερζήδες: Ράφτες που κοσμούσαν με κεντίδια παραδοσιακές φορεσιές που κυκλοφορούσαν σε όλα τα Βαλκάνια

Πελεκάνοι: Μάστοροι της πέτρας- πελεκούσαν την γκρίζα ψαμμόπετρα

Ταγιαδόροι: Ξυλογλύπτες που σκάλιζαν τα τέμπλα των εκκλησιών και των μοναστηριών και τις μπακλαβαδωτές οροφές των αρχοντικών

Πηγή:

Παλιούρας Α., 2005. Τζουμέρκα μου περήφανα. ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ Βουνά στο σχήμα του ουρανού, Μαρκέτου Σ. (επιμ.). Αθήνα: Επτά ΗΜΕΡΕΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 22/05/2005.

 

 

Παραδοσιακός οικισμός:

Όχι

Πηγή : http://estia.minenv.gr/EXEC

 

 

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική:

Πληροφορίες για μύλους που υπήρχαν παλιά στην περιοχή, στην ιστοσελίδα:

http://www.ramia.gr/xorio.htm#%CC%FD%EB%EF%E9

 

Η Αρχιτεκτονική της Ηπείρου

Φωτογραφίες παραδοσιακών κτισμάτων

Ηπειρώτικα Γεφύρια

Ηπειρώτες Μάστοροι

Οι περιβαλλοντικές παράμετροι στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική

Γλωσσάρι παραδοσιακής αρχιτεκτονικής

 

 

Διατηρητέα κτίρια:

Όχι

Πηγή : http://estia.minenv.gr/EXEC

 

 

Ντοπιολαλιά - Γλωσσικά ιδιώματα:

Οι κτίστες, είχαν δημιουργήσει και δική τους γλώσσα, την κουδαρίστικη (κούδαρης = κτίστης, μάστορας). Π.χ. «Τσλίζεις κουδαρίστικα;» Δηλαδή: «Καταλαβαίνεις τη μαστορική γλώσσα; Μιλάς μαστορικά;»

Πηγή:

http://www.ramia.gr/xorio.htm#%C9%F3%F4%EF%F1%E9%EA%FC%20%F7%F9%F1%E9%EF%FD

 

"Μπουκουραίικα", η συνθηματική γλώσσα των ραφτάδων των Τζουμέρκων της Ηπείρου.

Πηγή : http://www.remen.gr/glosses/boukoureika.html

 

 

Βουνά:

Αθαμανικά Όρη ή Όρη Αθαμανών ή Τζουμέρκα. Ψηλότερη κορυφή το Καταφίδι (2.393 μ.).

 

Χάρτης Όρους Αθαμανικά ή Τζουμέρκα

Στοιχεία  Όρους Αθαμανικά ή Τζουμέρκα

Πηγή: Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (http://www.axiosbios.gr

 

 

Επιφανειακά - Υπόγεια Νερά:

Ποταμός Άραχθος

 

Χάρτης- Υδατικά Διαμερίσματα Ηπείρου, Υδατικοί πόροι, Ζήτηση νερού

Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης Διεύθυνση Υδατικού Δυναμικού (www.axiosbios.gr)

 

 

Υπέδαφος:

Το κύριο υπόστρωμα των Τζουμέρκων είναι ασβεστόλιθος, με σποραδική εμφάνιση του φλύσχη.

Πηγή : Αγροτουριστική Α.Ε., Οικοτουριστικός Οδηγός, Οι πράσινες προτάσεις στην Άρτα και Πρέβεζα - Τζουμέρκα, Αχέροντας, Αμβρακικός.

Γεωλογία Ηπείρου

 

 

Χλωρίδα - Πανίδα:

Χλωρίδα
Οι πλαγιές των Τζουμέρκων παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία από αυτοφυή δάση ελάτης και πεύκης καθώς και μεγάλη ποικιλία από καρποφόρα, αειθαλή ή φυλλοβόλα: Βελανιδιές, κουμαριές, αγριοκερασιές, φουντουκιές, κουτσουπιές, φλαμουριές, πλατάνια και ξηροπλάτανοι. Ποικιλία φυτών όπως το σαλέπι, η άγρια μέντα, το τσάι, η θρούμπη, η ρίγανη, η άγρια ορχιδέα, ο νάρκισσος, ο κόκκινος κρίνος όταν ανθίσουν γεμίζουν με το άρωμά τους και το χρώμα τους την περιοχή

Πανίδα
Ελάφια, λύκοι, αγριόγατοι, ζαρκάδια, αρκούδες και ασβοί, πέρδικες, τσαλαπετεινοί, αετοί και σταυραετοί. συμβιώνουν στο οικοσύστημα της περιοχής.

Πηγή : http://www.agnanta.gr/content/view/169/267/lang,el/

 

 

Μονοπάτια:

 

 

 

Προστατευόμενες περιοχές - Μνημεία της φύσης:

Προτεινόμενο Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων-Περιστερίου & Χαράδρας Αράχθου

 

Τύποι οικοτόπων στα Τζουμέρκα

 

Βιοποικιλότητα στα Τζουμέρκα

 

Προβλήματα - Απειλές - Ανάγκες

 

Στην ευρύτερη περιοχή του νομού Άρτας υπάρχει το θεσμοθετημένο Εθνικό Πάρκο Yγροτόπων Αμβρακικού

 

 

Αλληλεπίδραση περιβάλλοντος και τοπικού πολιτισμού:

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού Νομού Άρτας

 

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού

 

 

Προβλήματα - Ανάγκες:

Προβλήματα-Ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Ν. Άρτας

 

Ορεινός τουρισμός. Προβλήματα - ανάγκες

 

 

Ιστοσελίδες τοπικού ενδιαφέροντος:

  • Ιστοσελίδα του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Ραμιωτών «Η Αγία Παρασκευή»http://www.ramia.gr/

  • Ιστοσελίδα του Δήμου Αγνάντων : http://www.agnanta.gr/

  • Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Τζουμέρκων (Ι.Λ.Ε.Τ.: έδρα: Άγναντα Άρτας). Έκδοση του ετήσιου Δελτίου «Τζουμερκιώτικα Χρονικά» (τεύχη 1-5) και μιας ολοκληρωμένης και συστηματικής «Τζουμερκιώτικης βιβλιογραφίας». Πληροφορίες: http://www.ktistades.gr/initial.htm ,

    http://www.agnanta.gr/content/view/159/256/lang,el/

  • Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας Ορεινής Άρτας "Τα Τζουμέρκα" : http://www.tzoumerka-net.gr/

 

 

 

 

Αναφορές:

Ειδική βιβλιογραφία

Αγροτουριστική Α.Ε., 2003. Άρτα και Πρέβεζα: Τζουμέρκα, Αχέροντας και Αμβρακικός. Οικοτουριστικός οδηγός για τις πράσινες τάξεις, Περιφερειακές Εκδόσεις «Έλλα», Λάρισα.

Θεοχαρόπουλος Γ., 1997. Τζουμέρκα, οι άγνωστες πλευρές. Περιοδικό Κορφές, τεύχος Νοεμ-Δεκεμ.1997, σελ. 28-32.

Καρατζένης Ν., 1991. Οι νομάδες κτηνοτρόφοι των Τζουμέρκων, Άρτα.

Λαμπράκης Χρ., 1962. Τραγούδια των Τσουμέρκων, Περιοδ. Λαογραφία, τομ 20ος,

Σούλης Χ., 1928.Τα "Μπουκουρέϊκα" των Τζουμέρκων: Ήτοι, περί της συνθηματικής γλώσσης των ραφτάδων των Σχωρετσάνων των Τζουμέρκων, Ηπειρωτικά Χρονικά, Ιωάννινα

Σχισμένος Α., 2001. Τα 55 πέτρινα γεφύρια του Αράχθου. Φυσικά γεφύρια, θεογέφυρα, διαβολογέφυρα, Αθήνα, 117-120 

Τρομπούκης Α., 2007. Φύση, Πολιτιστική Κληρονομιά και Ανάπτυξη στα Τζουμέρκα. πρακτικά του 4ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. και του ΜΕ.Κ.Δ.Ε. για το Μέτσοβο με θέμα «Η ολοκληρωμένη Ανάπτυξη της Ηπείρου» (23-26 Σεπτεμβρίου 2004), σελ 358-372, τόμος Β, Εκδοτικός Οργανισμός Λιβάνη, Αθήνα.

Τσίπηρας, K., 1993. Trekking στα Τζουμέρκα και στα Άγραφα. Ορειβατικός Σύλλογος Αχαρνών, Αθήνα.

Παπακίτσος Χ., 2006. Από την Τζουμερκιώτικη λαλιά στη λαϊκή μας παράδοση. Αθήνα. Δήμος Αγνάντων.

Φίλος Σ., 1989. Άγναντα Άρτας: ιστορική αναδρομή, εσωτερική συγκρότηση και κοινωνική δομή του χωριού, λαογραφική παράδοση, Αδελφότητα Αγναντιτών Αθήνας, Αθήνα

Φίλος Σ., 1991. Άγναντα ΑΡΤΑΣ, έκδοση Αδελφότητας Αγναντιτών Αθήνας, Αθήνα.

 

Γενική βιβλιογραφία Νομού Άρτας

Επιστροφή