Υψόμετρο:

825 μ.

Πηγή : http://www.dimosathamanias.gr/itetra.htm

Πληθυσμός:

707 κάτοικοι (109 το Τετράκωμο, 7 η Αριά, 74 η Καρυά, 16 το Κεράνιον, 65 η Λογαρού, 87 η Νεβρόπολις, 110 η Πέρα Νεβρόπολις, 86 το Πετράλωνο, 119 η Πηγή, 34 το Τελήσιον)

Πηγή : Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμοι Κάτοικοι - Απογραφή 2001

Απόσταση από μεγάλο αστικό κέντρο:

74 χλμ. από Άρτα, 17 χλμ. από Βουλγαρέλι

Πηγή : http://www.dimosathamanias.gr/visit.htm#1

Ιστορικά στοιχεία:

Παλαιότερη ονομασία Μήγερι, μετονομάστηκε σε Τετράκωμο το 1927

Πηγή : http://www.pigesartas.gr/istoria.htm ,

http://astrohori.blogspot.com/2008/01/blog-post_0.html

Περισσότερα ιστορικά στοιχεία για το Δήμο Αθαμανίας και το νομό Άρτας στις ιστοσελίδες :

http://www.dimosathamanias.gr/isto.htm

http://www.nomarxia-artas.gr/10452F78.el.aspx

Ιστορικά μνημεία - μουσεία:

• Πετρόκτιστο Λαογραφικό μουσείο (πρώην σχολικό κτήριο)

• Έκθεση φωτογραφίας στην πλατεία Τετρακώμου

Πηγές : http://www.dimosathamanias.gr/itetra.htm ,  http://www.tzoumerka-net.gr/b1.htm

Αξιόλογες εκκλησίες - Ι. Μονές:

Ιερός Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, χτίστηκε το 1879, πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς το 1943 και ανοικοδομήθηκε το 1946
Πηγή : http://www.dimosathamanias.gr/itetra.htm

Πολιτιστικές εκδηλώσεις - Πανηγύρια:

• Κοίμηση της Θεοτόκου - 14 & 15 Αυγούστου στο Τετράκωμο

• Αγίου Αθανασίου - 2 Μαΐου στην Καρυά

• Αγίων Αποστόλων -  28-29 Ιουνίου στα Ταμπούρια Τετρακώμου

• Αγίας Μαρίνας - 17 Ιουλίου στην Πέρα Νεβρόπολη

Πηγές : http://www.dimosathamanias.gr/itetra.htm  

http://www.nomarxia-artas.gr/B9FA10F8.el.aspx

Ήθη - Έθιμα - Παραδόσεις:

Γαστρονομία - Τοπικές Γεύσεις:

Οι πίτες σπάνια λείπουν από το Τζουμερκιώτικο - αλλά και γενικότερα το Ηπειρώτικο - τραπέζι και οι Τζουμερκιώτισσες είναι φημισμένες για την τέχνη του ανοίγματος του φύλλου. 

Πηγή: http://www.agnanta.gr/content/view/171/269/lang,el/

Παραδοσιακά φαγητά και συνταγές στις ιστοσελίδες:

http://www.in.gr/Reviews/chapter.asp?lngReviewID=381&lngChapterID=45053 , www.epcon.gr

Τοπικά Προϊόντα:

Κάποια από τα παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής των Τζουμέρκων είναι: το μέλι, το κρασί, το τσίπουρο, ο τραχανάς, οι χυλοπίτες, τα γλυκά του κουταλιού, τα αρωματικά φυτά όπως η ρίγανη, το χαμομήλι, το τσάι βουνού κτλ., οι ξηροί καρποί όπως το κάστανο, το καρύδια κ.α., το τυρί φέτα.

Πηγή : http://www.dimosathamanias.gr/visit.htm#4

Παραδοσιακά επαγγέλματα:

Καπάδες: Προμήθευαν τις αγορές Ανατολής και Δύσης (Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Οδησσό, Τεργέστη, Νεάπολη, Βιέννη και Μασσαλία) με χειροποίητες κάπες – χονδρούς μάλλινους επενδύτες – για τα ναυτικά πληρώματα της Αδριατικής και της Μεσογείου και το στρατό του Ναπολέοντα.

Τερζήδες: Ράφτες που κοσμούσαν με κεντίδια παραδοσιακές φορεσιές που κυκλοφορούσαν σε όλα τα Βαλκάνια

Πελεκάνοι: Μάστοροι της πέτρας- πελεκούσαν την γκρίζα ψαμμόπετρα

Ταγιαδόροι: Ξυλογλύπτες που σκάλιζαν τα τέμπλα των εκκλησιών και των μοναστηριών και τις μπακλαβαδωτές οροφές των αρχοντικών

Πηγή:

Παλιούρας Α., 2005. Τζουμέρκα μου περήφανα. ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ Βουνά στο σχήμα του ουρανού, Μαρκέτου Σ. (επιμ.). Αθήνα: Επτά ΗΜΕΡΕΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 22/05/2005.

Παραδοσιακός οικισμός:

Όχι

Πηγή : http://estia.minenv.gr/EXEC

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική:

Γέφυρα Κονδύλη στη θέση Πετράλωνα

Πηγές : http://www.dimosathamanias.gr/itetra.htm , http://www.tzoumerka-net.gr/b1.htm

Είδη Παραδοσιακών σπιτιών στα Τζουμερκοχώρια (εκτός Συρράκο - Καλαρρύτες)

Xαμόσπιτο: Kατοικία αποτελούμενη από ένα μόνο δωμάτιο, συνήθως διαστάσεων 8x6 τετρ. πήχεων και ύψους 4 τετρ. πήχεων. Ηταν στρωμένο με λάσπη από κοκκινόχωμα, χωρίς ταβάνι, χωρίς τζάμια και με το τζάκι στη μέση του δωματίου.
Στερφογάλαρο: Oυσιαστικά διαδέχθηκε το χαμόσπιτο. H ονομασία του προέκυψε από την κλίση του εδάφους: το μισό σπίτι ήταν χαμόσπιτο, δηλαδή στέρφο, και το άλλο μισό χωριζόταν σε ανώι και κατώι, που κατά την κοινή έκφραση ονομάζονταν γαλάριο. Eκτός από κυρίως κατοικία, το σπίτι χρησίμευε και για τη διαμονή των μεγαλύτερων από τα οικόσιτα ζώα (βοδιών, μουλαριών κ.λπ.) στο ισόγειο. H στέγη των σπιτιών ήταν κατασκευασμένη από πλάκες και στηριζόταν σε ανθεκτικούς κορμούς δένδρων.
Mονόσπιτο: Aποτελείται από δύο δωμάτια, ένα επάνω κι ένα κάτω. H εξέλιξη αυτή του στερφογάλαρου είχε σκοπό την απομάκρυνση των ζώων από την κυρίως οικία.

Nτεβίτικο: Πρόκειται για συνδυασμό δύο μονόσπιτων. Παρείχε περισσότερες ανέσεις στους κατοίκους του και ταυτόχρονα διέθετε αρκετούς δευτερεύοντες χώρους (για αποθήκευση προϊόντων, φύλαξη ζώων κ.λπ.).
Aνωκάτωγο: Διαδέχθηκε το ντεβίτικο και κυριάρχησε στα περισσότερα χωριά, τουλάχιστον μέχρι τη δεκαετία του '50.
Eξοχικά καλύβια: Kαθώς τα χωράφια απείχαν μία ή δύο ώρες από το χωριό, πολλοί κάτοικοι των Tζουμέρκων έχτισαν στα χωράφια τους μικρά εξοχικά καλύβια, ώστε να διανυκτερεύουν εκεί και να φυλάσσουν τα εργαλεία τους. Tα καλύβια είχαν συνήθως διαστάσεις 6x8 πήχεις, ισόγεια με μικρά παράθυρα. Πολλοί χωρικοί αναγκάζονταν να βγάζουν το χειμώνα εκεί, προκειμένου να παραχειμάσουν τα πρόβατά τους.
H καλύβα: Eνώ το καλύβι κατασκευαζόταν με πέτρες και σκεπαζόταν με πλάκες, η καλύβα χτίζεται μέχρις ενός σημείου με πέτρα, αλλά σκεπάζεται με σανίδες ή άχυρα

Πηγή : http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_taxgreece_9016_26/01/2007_179582

Η Αρχιτεκτονική της Ηπείρου

Φωτογραφίες παραδοσιακών κτισμάτων

Ηπειρώτικα Γεφύρια

Ηπειρώτες Μάστοροι

Οι περιβαλλοντικές παράμετροι στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική

Γλωσσάρι παραδοσιακής αρχιτεκτονικής

Διατηρητέα κτίρια:

Όχι

Πηγή : http://estia.minenv.gr/EXEC

Ντοπιολαλιά - Γλωσσικά ιδιώματα:

"Μπουκουραίικα", η συνθηματική γλώσσα των ραφτάδων των Τζουμέρκων της Ηπείρου.

Πηγή : http://www.remen.gr/glosses/boukoureika.html

Βουνά:

Αθαμανικά Όρη ή Όρη Αθαμανών ή Τζουμέρκα. Ψηλότερη κορυφή το Καταφίδι (2.393 μ.).

Φρούσια Όρη, υψηλότερη κορυφή τους, τα Στεφάνια (1760μ).

Χάρτης Όρους Αθαμανικά ή Τζουμέρκα

Στοιχεία  Όρους Αθαμανικά ή Τζουμέρκα

Πηγή: Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (http://www.axiosbios.gr) 

Αχελώος Ποταμός

Χάρτης- Υδατικά Διαμερίσματα Ηπείρου, Υδατικοί πόροι, Ζήτηση νερού

Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης Διεύθυνση Υδατικού Δυναμικού (www.axiosbios.gr)

Χλωρίδα - Πανίδα:

Χλωρίδα
Οι πλαγιές των Τζουμέρκων παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία από αυτοφυή δάση ελάτης και πεύκης καθώς και μεγάλη ποικιλία από καρποφόρα, αειθαλή ή φυλλοβόλα: Βελανιδιές, κουμαριές, αγριοκερασιές, φουντουκιές, κουτσουπιές, φλαμουριές, πλατάνια και ξηροπλάτανοι. Ποικιλία φυτών όπως το σαλέπι, η άγρια μέντα, το τσάι, η θρούμπη, η ρίγανη, η άγρια ορχιδέα, ο νάρκισσος, ο κόκκινος κρίνος όταν ανθίσουν γεμίζουν με το άρωμά τους και το χρώμα τους την περιοχή

Πανίδα
Ελάφια, λύκοι, αγριόγατοι, ζαρκάδια, αρκούδες και ασβοί, πέρδικες, τσαλαπετεινοί, αετοί και σταυραετοί. συμβιώνουν στο οικοσύστημα της περιοχής.

Πηγή : http://www.agnanta.gr/content/view/169/267/lang,el/

Μονοπάτια:

Οδική διαδρομή προς την πηγή Λογαρού - Πετράλωνα - γέφυρα Κονδύλη (στον Αχελώο)

Πηγή: http://www.dimosathamanias.gr/itetra.htm

Διαδρομή από τη Ροδαυγή στη Σκούπα, στο Βουργαρέλι και το Αθαμάνιο και από εκεί στο Τετράκωμο και τη Μεσούντα

Πηγή: http://www.tzoumerka-net.gr/e1.htm

Προστατευόμενες περιοχές - Μνημεία της φύσης:

Προτεινόμενο Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων-Περιστερίου & Χαράδρας Αράχθου

Τύποι οικοτόπων στα Τζουμέρκα

Βιοποικιλότητα στα Τζουμέρκα

Προβλήματα - Απειλές - Ανάγκες

Στην ευρύτερη περιοχή του νομού Άρτας υπάρχει το θεσμοθετημένο Εθνικό Πάρκο Yγροτόπων Αμβρακικού

Αλληλεπίδραση περιβάλλοντος και τοπικού πολιτισμού:

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού Νομού Άρτας

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού

Προβλήματα - Ανάγκες:

Προβλήματα-Ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Ν. Άρτας

Ορεινός τουρισμός. Προβλήματα - ανάγκες.

Ιστοσελίδες τοπικού ενδιαφέροντος:

• Ιστοσελίδα του Δήμου Αθαμανίας : http://www.dimosathamanias.gr/default.htm

• Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας Ορεινής Άρτας "Τα Τζουμέρκα" : http://www.tzoumerka-net.gr/

• Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Τζουμέρκων (Ι.Λ.Ε.Τ.: έδρα: Άγναντα Άρτας). Έκδοση του ετήσιου Δελτίου «Τζουμερκιώτικα Χρονικά» (τεύχη 1-5) και μιας ολοκληρωμένης και συστηματικής «Τζουμερκιώτικης βιβλιογραφίας». Πληροφορίες:http://www.ktistades.gr/initial.htm, http://www.agnanta.gr/content/view/159/256/lang,el/

   

• Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Άρτας : http://www.nomarxia-artas.gr/

• Περιφέρεια Ηπείρου http://www.roe.gr/

• Αναπτυξιακή Εταιρεία Ήπειρος Α.Ε.  http://www.epirussa.gr/

• Epirus Connection http://www.epcon.gr

• Epirus Ecotour Guide http://www.ecotour-epirus.gr/

• Τα Πέτρινα Γεφύρια της Ηπείρου : http://www.petrinagefiria.uoi.gr/search.php

• Η Βιοποικιλότητα της Ηπείρου : http://www.viopikilotita.uoi.gr/

• Χοροί Ηπείρου: http://paroutsas.jmc.gr/dances/epiros/frames.htm
• Παραδοσιακή Μουσική Ηπείρου: http://www.epcon.gr/EpconMusic/

Αναφορές: