Υψόμετρο:

370μ.

Πηγή : http://www.dimosathamanias.gr/ianem.htm

Πληθυσμός:

161 κάτοικοι

Πηγή : Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμοι Κάτοικοι - Απογραφή 2001

Απόσταση από μεγάλο αστικό κέντρο:

47 χλμ. από Άρτα

Πηγή : http://www.dimosathamanias.gr/visit.htm#1

Ιστορικά στοιχεία:

Παλαιότερη ονομασία Μπούγα, μετονομάστηκε σε Ανεμορράχη το 1927

Πηγή : http://www.pigesartas.gr/istoria.htm

Περισσότερα ιστορικά στοιχεία για το Δήμο Αθαμανίας και το νομό Άρτας στις ιστοσελίδες :

http://www.dimosathamanias.gr/isto.htm

http://www.nomarxia-artas.gr/10452F78.el.aspx

Ιστορικά μνημεία - μουσεία:

Κτίριο πρώην Δημοτικού Σχολείου Ανεμορράχης, ιδ. Ι. Ναού Αγίου Νικολάου. Έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1434/22743/10-5-1999 - ΦΕΚ 1045/Β/4-6-1999).

Πηγή : http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=199&v17=

Αξιόλογες εκκλησίες - Ι. Μονές:

Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου

Πηγή: http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=199&v17=

Πολιτιστικές εκδηλώσεις - Πανηγύρια:

Πολιτιστικές εκδηλώσεις 13 Αυγούστου

Αγίου Νικολάου -  20 Μαΐου, Πανηγύρι παραδοσιακό

Αγίου Γεωργίου - κινητή εορτή, Πανηγύρι παραδοσιακό

Πηγές : http://www.nomarxia-artas.gr/B9FA10F8.el.aspx

http://www.dimosathamanias.gr/ianem.htm 

http://www.epirus.org/?cat=710

Ήθη - Έθιμα - Παραδόσεις:

Γαστρονομία - Τοπικές Γεύσεις:

Οι πίτες σπάνια λείπουν από το Τζουμερκιώτικο - αλλά και γενικότερα το Ηπειρώτικο - τραπέζι και οι Τζουμερκιώτισσες είναι φημισμένες για την τέχνη του ανοίγματος του φύλλου. 

Πηγή: http://www.agnanta.gr/content/view/171/269/lang,el/

Παραδοσιακά φαγητά και συνταγές στις ιστοσελίδες:

http://www.in.gr/Reviews/chapter.asp?lngReviewID=381&lngChapterID=45053 , www.epcon.gr

Τοπικά Προϊόντα:

Κάποια από τα παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής των Τζουμέρκων είναι: το μέλι, το κρασί, το τσίπουρο, ο τραχανάς, οι χυλοπίτες, τα γλυκά του κουταλιού, τα αρωματικά φυτά όπως η ρίγανη, το χαμομήλι, το τσάι βουνού κτλ., οι ξηροί καρποί όπως το κάστανο, το καρύδια κ.α., το τυρί φέτα.

Πηγή : http://www.dimosathamanias.gr/visit.htm#4

Παραδοσιακά επαγγέλματα:

Καπάδες: Προμήθευαν τις αγορές Ανατολής και Δύσης (Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Οδησσό, Τεργέστη, Νεάπολη, Βιέννη και Μασσαλία) με χειροποίητες κάπες – χονδρούς μάλλινους επενδύτες – για τα ναυτικά πληρώματα της Αδριατικής και της Μεσογείου και το στρατό του Ναπολέοντα.

Τερζήδες: Ράφτες που κοσμούσαν με κεντίδια παραδοσιακές φορεσιές που κυκλοφορούσαν σε όλα τα Βαλκάνια

Πελεκάνοι: Μάστοροι της πέτρας- πελεκούσαν την γκρίζα ψαμμόπετρα

Ταγιαδόροι: Ξυλογλύπτες που σκάλιζαν τα τέμπλα των εκκλησιών και των μοναστηριών και τις μπακλαβαδωτές οροφές των αρχοντικών

Πηγή:

Παλιούρας Α., 2005. Τζουμέρκα μου περήφανα. ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ Βουνά στο σχήμα του ουρανού, Μαρκέτου Σ. (επιμ.). Αθήνα: Επτά ΗΜΕΡΕΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 22/05/2005.

Παραδοσιακός οικισμός:

Όχι

Πηγή : http://estia.minenv.gr/EXEC

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική:

Νερόμυλος μαζί με τον εξοπλισμό του και πηγάδι ιδ. Λάζαρου Φούκα. Έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1954/27250/3-6-1999 - ΦΕΚ 1269/Β/18-6-1999).

Πηγές : http://www.dimosathamanias.gr/ianem.htm

http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=1023&v17=

http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=915&v17=

Είδη Παραδοσιακών σπιτιών στα Τζουμερκοχώρια (εκτός Συρράκο - Καλαρρύτες)

Xαμόσπιτο: Kατοικία αποτελούμενη από ένα μόνο δωμάτιο, συνήθως διαστάσεων 8x6 τετρ. πήχεων και ύψους 4 τετρ. πήχεων. Ηταν στρωμένο με λάσπη από κοκκινόχωμα, χωρίς ταβάνι, χωρίς τζάμια και με το τζάκι στη μέση του δωματίου.
Στερφογάλαρο: Oυσιαστικά διαδέχθηκε το χαμόσπιτο. H ονομασία του προέκυψε από την κλίση του εδάφους: το μισό σπίτι ήταν χαμόσπιτο, δηλαδή στέρφο, και το άλλο μισό χωριζόταν σε ανώι και κατώι, που κατά την κοινή έκφραση ονομάζονταν γαλάριο. Eκτός από κυρίως κατοικία, το σπίτι χρησίμευε και για τη διαμονή των μεγαλύτερων από τα οικόσιτα ζώα (βοδιών, μουλαριών κ.λπ.) στο ισόγειο. H στέγη των σπιτιών ήταν κατασκευασμένη από πλάκες και στηριζόταν σε ανθεκτικούς κορμούς δένδρων.
Mονόσπιτο: Aποτελείται από δύο δωμάτια, ένα επάνω κι ένα κάτω. H εξέλιξη αυτή του στερφογάλαρου είχε σκοπό την απομάκρυνση των ζώων από την κυρίως οικία.

Nτεβίτικο: Πρόκειται για συνδυασμό δύο μονόσπιτων. Παρείχε περισσότερες ανέσεις στους κατοίκους του και ταυτόχρονα διέθετε αρκετούς δευτερεύοντες χώρους (για αποθήκευση προϊόντων, φύλαξη ζώων κ.λπ.).
Aνωκάτωγο: Διαδέχθηκε το ντεβίτικο και κυριάρχησε στα περισσότερα χωριά, τουλάχιστον μέχρι τη δεκαετία του '50.
Eξοχικά καλύβια: Kαθώς τα χωράφια απείχαν μία ή δύο ώρες από το χωριό, πολλοί κάτοικοι των Tζουμέρκων έχτισαν στα χωράφια τους μικρά εξοχικά καλύβια, ώστε να διανυκτερεύουν εκεί και να φυλάσσουν τα εργαλεία τους. Tα καλύβια είχαν συνήθως διαστάσεις 6x8 πήχεις, ισόγεια με μικρά παράθυρα. Πολλοί χωρικοί αναγκάζονταν να βγάζουν το χειμώνα εκεί, προκειμένου να παραχειμάσουν τα πρόβατά τους.
H καλύβα: Eνώ το καλύβι κατασκευαζόταν με πέτρες και σκεπαζόταν με πλάκες, η καλύβα χτίζεται μέχρις ενός σημείου με πέτρα, αλλά σκεπάζεται με σανίδες ή άχυρα

Πηγή : http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_taxgreece_9016_26/01/2007_179582

Η Αρχιτεκτονική της Ηπείρου

Φωτογραφίες παραδοσιακών κτισμάτων

Ηπειρώτικα Γεφύρια

Ηπειρώτες Μάστοροι

Οι περιβαλλοντικές παράμετροι στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική

Γλωσσάρι παραδοσιακής αρχιτεκτονικής

Διατηρητέα κτίρια:

Όχι

Πηγή : http://estia.minenv.gr/EXEC

Ντοπιολαλιά - Γλωσσικά ιδιώματα:

"Μπουκουραίικα", η συνθηματική γλώσσα των ραφτάδων των Τζουμέρκων της Ηπείρου.

Πηγή : http://www.remen.gr/glosses/boukoureika.html

Βουνά:

Αθαμανικά Όρη ή Όρη Αθαμανών ή Τζουμέρκα. Ψηλότερη κορυφή το Καταφίδι (2.393 μ.).

Χάρτης Όρους Αθαμανικά ή Τζουμέρκα

Στοιχεία  Όρους Αθαμανικά ή Τζουμέρκα

Πηγή: Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (http://www.axiosbios.gr) 

•  Λίμνη Πουρναρίου

Παίρνοντας το δρόμο από Άρτα προς Πέτα και πορεύοντας προς Βουργαρέλι στη πινακίδα που συναντάμε και μας καλωσορίζει στο Δήμο Αθαμανίας, στο νότιο άκρο της Κάτω Καλεντίνης, στρίβουμε αριστερά, στο στενό χωματόδρομο που κρύβεται στους πρόποδες του κεντρικού δρόμου.

Παίρνοντας τη στροφή και μετά από 1χλμ στρωτού δρόμου συναντάμε μια βυθισμένη πολιτεία,…το κομμάτι εκείνο του χωριού της Κάτω Καλεντίνης, που με τη δημιουργία του φράγματος του Πουρναρίου, εξαφανίστηκε.

Πριν από τη δημιουργία του φράγματος, ο δρόμος από Άρτα προς Βουλγαρέλι περνούσε μέσα από τη λίμνη σε μια σαφώς πιο σύντομη διαδρομή.

Το φράγμα Πουρναρίου, λειτούργησε το 1981 και ολοκληρώθηκε το 1997. Το τεράστιο φράγμα, δεύτερο σε μέγεθος στην Ελλάδα μετά του Μόρνου είναι χωμάτινο, πλάτους βάσης 450 μέτρων και ύψους 107 μέτρων.

Πηγή : http://walking-greece.ana-mpa.gr/articleview2.php?id=2163

• Ποταμός Άραχθος, ποταμός Σαραντάπορος

Χάρτης- Υδατικά Διαμερίσματα Ηπείρου, Υδατικοί πόροι, Ζήτηση νερού

Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης Διεύθυνση Υδατικού Δυναμικού (www.axiosbios.gr)

Χλωρίδα - Πανίδα:

H ιχθυοπανίδα της λίμνης Πουρναρίου αποτελείται από κυπρίνους, στρωσίδια, πινδοβίνους (ενδημικό είδος), μπριάνα, λιάρα, μουστακάτο, άγρια πέστροφα, χέλι και τον ψευδοφοξίνο. Επίσης, την ορνιθοπανίδα συμπληρώνουν νυχτοκόρακες, πρασινοκεφαλόπαπιες, αλκυόνες, φαλαρίδες,  καστανοκεφαλόγλαροι και ποταμοσφυριχτές.

Πηγή : http://walking-greece.ana-mpa.gr/articleview2.php?id=2163

Χλωρίδα
Οι πλαγιές των Τζουμέρκων παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία από αυτοφυή δάση ελάτης και πεύκης καθώς και μεγάλη ποικιλία από καρποφόρα, αειθαλή ή φυλλοβόλα: Βελανιδιές, κουμαριές, αγριοκερασιές, φουντουκιές, κουτσουπιές, φλαμουριές, πλατάνια και ξηροπλάτανοι. Ποικιλία φυτών όπως το σαλέπι, η άγρια μέντα, το τσάι, η θρούμπη, η ρίγανη, η άγρια ορχιδέα, ο νάρκισσος, ο κόκκινος κρίνος όταν ανθίσουν γεμίζουν με το άρωμά τους και το χρώμα τους την περιοχή

Πανίδα
Ελάφια, λύκοι, αγριόγατοι, ζαρκάδια, αρκούδες και ασβοί, πέρδικες, τσαλαπετεινοί, αετοί και σταυραετοί. συμβιώνουν στο οικοσύστημα της περιοχής.

Πηγή : http://www.agnanta.gr/content/view/169/267/lang,el/

Μονοπάτια:

Πεζοπορική διαδρομή από την Ανεμορράχη προς την Παλαμίδα 

Πηγή : http://www.dimosathamanias.gr/ianem.htm

Προστατευόμενες περιοχές - Μνημεία της φύσης:

Προτεινόμενο Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων-Περιστερίου & Χαράδρας Αράχθου

Τύποι οικοτόπων στα Τζουμέρκα

Βιοποικιλότητα στα Τζουμέρκα

Προβλήματα - Απειλές - Ανάγκες

Στην ευρύτερη περιοχή του νομού Άρτας υπάρχει το θεσμοθετημένο Εθνικό Πάρκο Yγροτόπων Αμβρακικού.

Αλληλεπίδραση περιβάλλοντος και τοπικού πολιτισμού:

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού Νομού Άρτας

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού

Προβλήματα - Ανάγκες:

Προβλήματα-Ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Ν. Άρτας

Ορεινός τουρισμός. Προβλήματα - ανάγκες.

Ιστοσελίδες τοπικού ενδιαφέροντος:

• Ιστοσελίδα του Δήμου Αθαμανίας : http://www.dimosathamanias.gr/default.htm

• Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας Ορεινής Άρτας "Τα Τζουμέρκα" : http://www.tzoumerka-net.gr/

• Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Τζουμέρκων (Ι.Λ.Ε.Τ.: έδρα: Άγναντα Άρτας). Έκδοση του ετήσιου Δελτίου «Τζουμερκιώτικα Χρονικά» (τεύχη1-5) και μιας ολοκληρωμένης και συστηματικής «Τζουμερκιώτικης βιβλιογραφίας». Πληροφορίες:http://www.ktistades.gr/initial.htm,   http://www.agnanta.gr/content/view/159/256/lang,el/

• Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Άρτας : http://www.nomarxia-artas.gr/

• Περιφέρεια Ηπείρου http://www.roe.gr/

• Αναπτυξιακή Εταιρεία Ήπειρος Α.Ε.  http://www.epirussa.gr/

• Epirus Connection http://www.epcon.gr

• Epirus Ecotour Guide http://www.ecotour-epirus.gr/

• Τα Πέτρινα Γεφύρια της Ηπείρου : http://www.petrinagefiria.uoi.gr/search.php

• Η Βιοποικιλότητα της Ηπείρου : http://www.viopikilotita.uoi.gr/

• Χοροί Ηπείρου: http://paroutsas.jmc.gr/dances/epiros/frames.htm
• Παραδοσιακή Μουσική Ηπείρου: http://www.epcon.gr/EpconMusic

Αναφορές:

Ειδική βιβλιογραφία

Γενική βιβλιογραφία Νομού Άρτας