Υψόμετρο:

850 - 870μ.

Πηγή: http://www.melissourgoi.gr

Πληθυσμός:

121 κάτοικοι

Πηγή : ΕΣΥΕ - Μόνιμοι κάτοικοι - Απογραφή 2001

Απόσταση από μεγάλο αστικό κέντρο:

72.5 χλμ. από την Άρτα

Πηγή: http://www.nomarxia-artas.gr/B47D3D02.el.aspx  

Ιστορικά στοιχεία:

Το χωριό γνώρισε ιδιαίτερη ανάπτυξη το 1272.

Η ονομασία του χωριού οφείλεται (κατά μία άποψη) στην εργατικότητα των κατοίκων.

Πηγή: http://www.melissourgoi.gr

Ιστορικά στοιχεία για το νομό Άρτας στην ιστοσελίδα:

http://www.nomarxia-artas.gr/10452F78.el.aspx

Ιστορικά μνημεία - μουσεία:

Έχουν βρεθεί ίχνη αρχαίας κατοίκησης της περιοχής, στην τοποθεσία Ζηλεούστη.

Υπάρχει η σπηλιά στην οποία κρυβόταν ο Κατσαντώνης.

Πηγή: http://www.melissourgoi.gr

Αξιόλογες εκκλησίες - Ι. Μονές:

• Ιερά Μονή Εισοδίων Θεοτόκου - 1745

• Ιερός Ναός Αγ. Νικολάου - 1778. Τοιχογραφίες 19ου αι. Βυζαντινός ναός.

• Ιερός Ναός Παναγία

• Ιερός Ναός Αγ. Μάρκου

• Ιερός Ναός Αγ. Παρασκευής

• Ιερός Ναός Προφ. Ηλία

Πηγές: http://www.melissourgoi.gr

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_20/10/2004_120563

http://www.nomarxia-artas.gr/3C9AB474.el.aspx

http://www.tzoumerka-net.gr/b1c.htm

Πολιτιστικές εκδηλώσεις - Πανηγύρια:

15 Αυγούστου - Πανηγύρι της Παναγίας

Ήθη - Έθιμα - Παραδόσεις:

Το έθιμο του αναμμένου πουρναριού σε όλα τα χωριά της Άρτας.

Πηγή:  http://www.oikade.gr/news_detail.asp?NewID=000000000006612.EL&NwcID=000000000000019.EL

Αναλυτικές πληροφορίες για τη μουσική και τους χορούς της Ηπείρου: http://www.vlahoi.net/content/view/90/2/

Ηπειρώτικο Πολυφωνικό Τραγούδι: http://www.vlahoi.net/content/view/44/2/

Γαστρονομία - Τοπικές Γεύσεις:

Οι πίτες σπάνια λείπουν από το Τζουμερκιώτικο - αλλά και γενικότερα το Ηπειρώτικο - τραπέζι και οι Τζουμερκιώτισσες είναι φημισμένες για την τέχνη του ανοίγματος του φύλλου. 

Πηγή: http://www.agnanta.gr/content/view/171/269/lang,el/

Παραδοσιακά φαγητά και συνταγές στις ιστοσελίδες:

http://www.in.gr/Reviews/chapter.asp?lngReviewID=381&lngChapterID=45053 , www.epcon.gr

Τοπικά Προϊόντα:

Στο χωριό υπάρχει μονάδα εμφιάλωσης νερού - το νερό "Τζουμέρκα".

Πηγή: http://www.melissourgoi.gr

Κάποια από τα παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής των Τζουμέρκων είναι: το μέλι, το κρασί, το τσίπουρο, ο τραχανάς, οι χυλοπίτες, τα γλυκά του κουταλιού, τα αρωματικά φυτά όπως η ρίγανη, το χαμομήλι, το τσάι βουνού κτλ., οι ξηροί καρποί όπως το κάστανο, το καρύδια κ.α., το τυρί φέτα.

Πηγή : http://www.dimosathamanias.gr/visit.htm#4

Παραδοσιακά επαγγέλματα:

Κτηνοτροφία, γεωργία και μελισσοκομία.

Πηγή: http://www.melissourgoi.gr

Καπάδες: Προμήθευαν τις αγορές Ανατολής και Δύσης (Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Οδησσό, Τεργέστη, Νεάπολη, Βιέννη και Μασσαλία) με χειροποίητες κάπες – χονδρούς μάλλινους επενδύτες – για τα ναυτικά πληρώματα της Αδριατικής και της Μεσογείου και το στρατό του Ναπολέοντα.

Τερζήδες: Ράφτες που κοσμούσαν με κεντίδια παραδοσιακές φορεσιές που κυκλοφορούσαν σε όλα τα Βαλκάνια

Πελεκάνοι: Μάστοροι της πέτρας- πελεκούσαν την γκρίζα ψαμμόπετρα

Ταγιαδόροι: Ξυλογλύπτες που σκάλιζαν τα τέμπλα των εκκλησιών και των μοναστηριών και τις μπακλαβαδωτές οροφές των αρχοντικών

Πηγή:

Παλιούρας Α., 2005. Τζουμέρκα μου περήφανα. ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ Βουνά στο σχήμα του ουρανού, Μαρκέτου Σ. (επιμ.). Αθήνα: Επτά ΗΜΕΡΕΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 22/05/2005.

Παραδοσιακός οικισμός:

Όχι

Πηγή: http://estia.minenv.gr

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική:

Πέτρινο γεφύρι στη θέση Χείμαρρος Κοφερίτας, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο μνημείο. ΦΕΚ 1617/Β/6-12-2001

Πηγή: http://listedmonuments.culture.gr/result_declarations.php

• Είδη Παραδοσιακών σπιτιών στα Τζουμερκοχώρια (εκτός Συρράκο - Καλαρρύτες)

Xαμόσπιτο: Kατοικία αποτελούμενη από ένα μόνο δωμάτιο, συνήθως διαστάσεων 8x6 τετρ. πήχεων και ύψους 4 τετρ. πήχεων. Ηταν στρωμένο με λάσπη από κοκκινόχωμα, χωρίς ταβάνι, χωρίς τζάμια και με το τζάκι στη μέση του δωματίου.
Στερφογάλαρο: Oυσιαστικά διαδέχθηκε το χαμόσπιτο. H ονομασία του προέκυψε από την κλίση του εδάφους: το μισό σπίτι ήταν χαμόσπιτο, δηλαδή στέρφο, και το άλλο μισό χωριζόταν σε ανώι και κατώι, που κατά την κοινή έκφραση ονομάζονταν γαλάριο. Eκτός από κυρίως κατοικία, το σπίτι χρησίμευε και για τη διαμονή των μεγαλύτερων από τα οικόσιτα ζώα (βοδιών, μουλαριών κ.λπ.) στο ισόγειο. H στέγη των σπιτιών ήταν κατασκευασμένη από πλάκες και στηριζόταν σε ανθεκτικούς κορμούς δένδρων.
Mονόσπιτο: Aποτελείται από δύο δωμάτια, ένα επάνω κι ένα κάτω. H εξέλιξη αυτή του στερφογάλαρου είχε σκοπό την απομάκρυνση των ζώων από την κυρίως οικία.

Nτεβίτικο: Πρόκειται για συνδυασμό δύο μονόσπιτων. Παρείχε περισσότερες ανέσεις στους κατοίκους του και ταυτόχρονα διέθετε αρκετούς δευτερεύοντες χώρους (για αποθήκευση προϊόντων, φύλαξη ζώων κ.λπ.).
Aνωκάτωγο: Διαδέχθηκε το ντεβίτικο και κυριάρχησε στα περισσότερα χωριά, τουλάχιστον μέχρι τη δεκαετία του '50.
Eξοχικά καλύβια: Kαθώς τα χωράφια απείχαν μία ή δύο ώρες από το χωριό, πολλοί κάτοικοι των Tζουμέρκων έχτισαν στα χωράφια τους μικρά εξοχικά καλύβια, ώστε να διανυκτερεύουν εκεί και να φυλάσσουν τα εργαλεία τους. Tα καλύβια είχαν συνήθως διαστάσεις 6x8 πήχεις, ισόγεια με μικρά παράθυρα. Πολλοί χωρικοί αναγκάζονταν να βγάζουν το χειμώνα εκεί, προκειμένου να παραχειμάσουν τα πρόβατά τους.
H καλύβα: Eνώ το καλύβι κατασκευαζόταν με πέτρες και σκεπαζόταν με πλάκες, η καλύβα χτίζεται μέχρις ενός σημείου με πέτρα, αλλά σκεπάζεται με σανίδες ή άχυρα

Πηγή : http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_taxgreece_9016_26/01/2007_179582

Η Αρχιτεκτονική της Ηπείρου

Φωτογραφίες παραδοσιακών κτισμάτων

Ηπειρώτικα Γεφύρια

Ηπειρώτες Μάστοροι

Οι περιβαλλοντικές παράμετροι στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική

Γλωσσάρι παραδοσιακής αρχιτεκτονικής

Διατηρητέα κτίρια:

Όχι

Πηγή : http://estia.minenv.gr/EXEC

Ντοπιολαλιά - Γλωσσικά ιδιώματα:

"Μπουκουραίικα", η συνθηματική γλώσσα των ραφτάδων των Τζουμέρκων της Ηπείρου.

Πηγή : http://www.remen.gr/glosses/boukoureika.html

Βουνά:

Αθαμανικά Όρη ή Όρη Αθαμανών ή Τζουμέρκα. Ψηλότερη κορυφή το Καταφίδι (2.393 μ.).

Χάρτης Όρους Αθαμανικά ή Τζουμέρκα

Στοιχεία  Όρους Αθαμανικά ή Τζουμέρκα

Πηγή: Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (http://www.axiosbios.gr) 

Γύρω από το χωριό υπάρχουν πολλές πηγές - Κεφαλόβρυσο, Κρυονέρι, Βροτόπι, Αγκάθι

Άραχθος ποταμός

Αχελώος ποταμός

Χάρτης- Υδατικά Διαμερίσματα Ηπείρου, Υδατικοί πόροι, Ζήτηση νερού

Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης Διεύθυνση Υδατικού Δυναμικού (www.axiosbios.gr)

Χλωρίδα - Πανίδα:

Δάση ελάτων. Υπάρχουν δύο αξιόλογα δάση ελάτης στο χωριό, "Αετός" και "Κερασιά".

Πηγή: http://www.melissourgoi.gr

Χλωρίδα
Οι πλαγιές των Τζουμέρκων παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία από αυτοφυή δάση ελάτης και πεύκης καθώς και μεγάλη ποικιλία από καρποφόρα, αειθαλή ή φυλλοβόλα: Βελανιδιές, κουμαριές, αγριοκερασιές, φουντουκιές, κουτσουπιές, φλαμουριές, πλατάνια και ξηροπλάτανοι. Ποικιλία φυτών όπως το σαλέπι, η άγρια μέντα, το τσάι, η θρούμπη, η ρίγανη, η άγρια ορχιδέα, ο νάρκισσος, ο κόκκινος κρίνος όταν ανθίσουν γεμίζουν με το άρωμά τους και το χρώμα τους την περιοχή

Πανίδα
Ελάφια, λύκοι, αγριόγατοι, ζαρκάδια, αρκούδες και ασβοί, πέρδικες, τσαλαπετεινοί, αετοί και σταυραετοί. συμβιώνουν στο οικοσύστημα της περιοχής.

Πηγή : http://www.agnanta.gr/content/view/169/267/lang,el/

Μονοπάτια:

• Μονοπάτι που οδηγεί από το χωριό σε καταρράκτη, σε υψομ. 1.500μ. περίπου. Η πορεία διαρκεί περίπου 1 ώρα.

• Ορειβατικό μονοπάτι, πορεία 2 ωρών περίπου, που συνδέει το χωριό με το καταφύγιο των Πραμάντων.

• Ορειβατικό μονοπάτι περίπου 5 ωρών, που συνδέει το χωριό με τα Θεοδώριανα. Το μονοπάτι διασχίζει δάση ελάτης, πηγές, λιβάδια, εγκαταλειμμένα χωράφια και στάνες. Έχει θέα τα Τζουμέρκα και τη Νότια Πίνδο. Διέρχεται από το Αυτί, 1750μ. υψομ.

Πηγή: http://www.nomarxia-artas.gr/3C9AB474.el.aspx

Προστατευόμενες περιοχές - Μνημεία της φύσης:

Προτεινόμενο Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων-Περιστερίου & Χαράδρας Αράχθου

Τύποι οικοτόπων στα Τζουμέρκα

Βιοποικιλότητα στα Τζουμέρκα

Προβλήματα - Απειλές - Ανάγκες

Στην ευρύτερη περιοχή του νομού Άρτας υπάρχει το θεσμοθετημένο Εθνικό Πάρκο Yγροτόπων Αμβρακικού.

Αλληλεπίδραση περιβάλλοντος και τοπικού πολιτισμού:

Προβλήματα - Ανάγκες:

Το χωριό έχει σχεδόν ερημώσει. Οι μόνιμοι κάτοικοι το χειμώνα είναι περίπου 30 (Ασχολούνται με την κτηνοτροφία και τη γεωργία). Το καλοκαίρι γεμίζει κόσμο, κυρίως κάτοικοι που κατάγονται από την περιοχή και έχουν σπίτι στο χωριό.

Το χειμώνα συχνά το χωριό παραμένει αποκλεισμένο από τα χιόνια, για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Δεν υπάρχει ιατρική περίθαλψη. Οι κάτοικοι εξυπηρετούνται από την Άρτα.

Το 1967 έγινε σεισμός, ο οποίος κατέστρεψε σημαντικό τμήμα του χωριού.

Πηγή: http://www.melissourgoi.gr

http://www.miss.gr/article.asp?intID=1745&intIDSub=59

http://www.ektos.gr

Τοπικές οργανώσεις και κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αντιδρούν εξαιτίας της περιβαλλοντικής υποβάθμισης που προκαλούν τα φράγματα στον Άραχθο.

Πηγή: http://www.xsap.gr/personal/istories_araxthos.htm

http://www.skoupa.gr/index.php?option=content&task=view&id=34

Προβλήματα-Ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Ν. Άρτας

Ορεινός τουρισμός. Προβλήματα - ανάγκες.

Ιστοσελίδες τοπικού ενδιαφέροντος:

• Ιστοσελίδα του χωριού: http://www.melissourgoi.gr

• Δραστηριοποιείται ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μελισσουργιωτών Άρτας "Ο Αϊ Μάρκος".

• Υπάρχει ποδοσφαιρική ομάδα του χωριού, η "Μέλισσα".

• Αδελφότητα Μελισσουργιωτών Άρτας "Ο Αγ. Νικόλαος": http://www.melissourgiotes.gr

• Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας Ορεινής Άρτας "Τα Τζουμέρκα" : http://www.tzoumerka-net.gr/

• Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Τζουμέρκων (Ι.Λ.Ε.Τ.: έδρα: Άγναντα Άρτας). Έκδοση του ετήσιου Δελτίου «Τζουμερκιώτικα Χρονικά» (τεύχη 1-5) και μιας ολοκληρωμένης και συστηματικής «Τζουμερκιώτικης βιβλιογραφίας». Πληροφορίες: http://www.ktistades.gr/initial.htm,

           http://www.agnanta.gr/content/view/159/256/lang,el/

• Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Άρτας : http://www.nomarxia-artas.gr/

• Περιφέρεια Ηπείρου http://www.roe.gr/

• Αναπτυξιακή Εταιρεία Ήπειρος Α.Ε.  http://www.epirussa.gr/

• Epirus Connection http://www.epcon.gr

• Epirus Ecotour Guide http://www.ecotour-epirus.gr/

• Τα Πέτρινα Γεφύρια της Ηπείρου : http://www.petrinagefiria.uoi.gr/search.php

• Η Βιοποικιλότητα της Ηπείρου : http://www.viopikilotita.uoi.gr/

• Χοροί Ηπείρου: http://paroutsas.jmc.gr/dances/epiros/frames.htm

• Παραδοσιακή Μουσική Ηπείρου: http://www.epcon.gr/EpconMusic/

Αναφορές:

Ειδική βιβλιογραφία

Αγροτουριστική Α.Ε., 2003. Άρτα και Πρέβεζα: Τζουμέρκα, Αχέροντας και Αμβρακικός. Οικοτουριστικός οδηγός για τις πράσινες τάξεις, Περιφερειακές Εκδόσεις «Έλλα», Λάρισα.

Γενική βιβλιογραφία Νομού Άρτας