ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΤΟΠΙΚΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΣ

ΤΩΝ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΟΥΣ

ΜΕ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΟΡΕΙΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

 

ΝΟΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Ορεινά Δημοτικά και Κοινοτικά Διαμερίσματα

 

Δήμος Κατσανοχωρίων - Δ.Δ. Ελληνικού

 

Υψόμετρο:

740 μ.

Πηγή: http://www.mapgreece.gr/

 

 

Πληθυσμός:

480 κάτοικοι

Πηγή : Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμοι Κάτοικοι - Απογραφή 2001

 

 

Απόσταση από μεγάλο αστικό κέντρο:

20 χλμ. από Ιωάννινα

Πηγή : http://ee.admin.uoi.gr/km.htm

 

 

Ιστορικά στοιχεία:

Παλαιά ονομασία Λοζέτσι. Ιστορικά στοιχεία στις ιστοσελίδες : http://6dim-ioann.ioa.sch.gr/nomos_perioxes.htm#katsano , http://www.epcon.gr/Dimoi/Dimos4/p1.html

 

 

Ιστορικά μνημεία - μουσεία:

  • Ερείπια Πελασγικών Τειχών

Πηγή : http://www.epcon.gr/Dimoi/Dimos4/p1.html

  • Λαογραφικό Μουσείο. Τα εκθέματα αναφέρονται στα τέλη του 19ου εώς το 1970. Στο μουσειακό χώρο εκτίθενται οικιακά σκεύη, παραδοσιακές φορεσιές, χειρόγραφα, κειμήλια και αρχιτεκτονικά μέρη κτιρίων, παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες από διάφορες εκδηλώσεις της κοινωνικής ζωής της Κοινότητας.

Πηγή : http://www.epcon.gr/s/Museums.asp?MuseumID=I015

 

 

Αξιόλογες εκκλησίες - Ι. Μονές:

  • Ιερά Μονή Τσούκας.  Η Μονή Τσούκας, αφιερωμένη στο Γενέθλιο της Θεοτόκου βρίσκεται στον ομώνυμο λόφο, κοντά στην κοινότητα Ελληνικό στα Κατσανοχώρια. Σύμφωνα με την παράδοση το μοναστήρι ιδρύθηκε στα 1190 από τον αυτοκράτορα Ισαάκιο Άγγελο. Η παράδοση αναφέρει, επίσης, ότι στο λόφο Τσούκα βρέθηκε μία εικόνα της Παναγίας και οι Λοζετσινοί, δηλαδή οι κάτοικοι του Ελληνικού, έκτισαν ένα εκκλησάκι στο λόφο της Αγ. Μαρίνας. Η εικόνα όμως κάθε βράδυ μεταφερόταν στην Τσούκα υποδεικνύοντας με τον τρόπο αυτό την τοποθεσία ανέγερσης του Μοναστηριού. Η Μονή έχει φρουριακό χαρακτήρα. Η είσοδος στον υψηλό περίβολο κοσμείται με λιθανάγλυφα. Κελιά υπάρχουν στη νοτιοδυτική και βόρεια πλευρά. Μία στέρνα με στέγαστρο βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά του καθολικού. Το λιθόκτιστο κωδωνοστάσιο είναι του 1866, σύμφωνα με την επιγραφή που φέρει.
    Το καθολικό κτίστηκε πιθανόν τον 17ο αι., στον αθωνίτικο τύπο (μονόχωρος ναός με χορούς) με προστώο δυτικά. Στο εσωτερικό επιγραφή στο υπέρθυρο (σήμερα δε διακρίνεται) αναφέρει ότι ο ναός "ιστορήθη" με δαπάνη του κτήτορα Αλεξίου Παπαϊωάννου και "εχρυσώθη" το 1779 από τον Αθ. Ιωάννου, ιερέα από το Καπέσοβο. Οι τοιχογραφίες έχουν καλυφθεί από την αιθάλη, διακρίνονται όμως τα ανάγλυφα φωτοστέφανα των μορφών. Το αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού χρονολογείται τον 18ο αι. και φέρει έξεργο φυτικό διάκοσμο.
    Στη νότια πλευρά της Μονής κοντά στην ανατολική είσοδο υπάρχει το παρεκκλήσι της Παναγίας, που υπέστη σημαντικές καταστροφές από πυρκαγιά.
    Σύμφωνα με τον ποιητή Κ. Κρυστάλλη το μοναστήρι ήταν φημισμένο για το ιαματικό του νερό. Το πανηγύρι της Τσούκας είναι πολύ γνωστό στο νομό Ιωαννίνων και συγκεντρώνει σημαντικό αριθμό προσκυνητών. (
    ΥΑ ΥΠΠΕ/Φ33/26243/536/17-5-1985 - ΦΕΚ 348/Β/31-5-1985)

Πηγές: http://www.epcon.gr/s/Hyperchu.asp?Code=274 και

http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=9523&v17=

  • Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στην αψίδα του Ιερού υπάρχει η χρονολογία 1661. Στο εσωτερικό του ναού οι τοιχογραφίες ιστορήθηκαν από τους ζωγράφους Δημήτριο και Γεώργιο το έτος 1662, σύμφωνα με επιγραφή στο υπέρθυρο του ναού. Το τέμπλο χρονολογείται το 1790, όπως αναφέρει σχετική επιγραφή. (ΥΑ ΥΠΠΕ/Φ33/25246/533/17-5-1985 - ΦΕΚ 348/Β/31-5-1985)

Πηγές: http://www.epcon.gr/s/Hyperchu.asp?Code=284 και

http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=9524&v17=

 

 

 

Πολιτιστικές εκδηλώσεις - Πανηγύρια:

8 Σεπτεμβρίου

Πηγές : http://www.agrotravel.gr , http://www.about-ioannina.gr/Tzoumerka_gr/local_fairs.htm

 

 

Ήθη - Έθιμα - Παραδόσεις:

Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο χορός “καγκελάρι” ή “κύκλες” της ευρύτερης περιοχής και το τοπικό έθιμο-κάλαντα “Λαζαρούδια”.

Πηγή : http://6dim-ioann.ioa.sch.gr/nomos_perioxes.htm#katsano  

Στο Λοζέτσι της Ηπείρου, τη Μεγάλη Πέμπτη, κάνουν ύψωμα, βράζουν σιτάρι και το πηγαίνουν στην Εκκλησία. Ο παπάς κάνει συλλείτουργο και μνημονεύει τις ψυχές. Επίσης τη Μεγάλη Πέμπτη πρωί πρωί θα πλύνουν τα χοντροσκούτια-το’χουν σε καλό, τ’αγιάζουν, δεν τα τρώει ο σκόρος.

Την Μεγάλη Παρασκευή φτιάνουν ψωμιά και πίτες, μια τυρόπιτα, μια γαλατόπιτα και μια λαχανόπιτα.

Πηγές : http://www.ert.gr/afieromata/Pasxa/megaliPempti.html ,

http://www.bluevayeros.gr/forum/index.php?showtopic=1066&mode=threaded&pid=9025

 

 

Γαστρονομία - Τοπικές Γεύσεις:

Xορτόπιτες, κολοκυθόπιτες, τηγανίτες

Πηγή : http://www.epcon.gr/Dimoi/Dimos4/p1.html

 

 

Τοπικά Προϊόντα:

Κρασί, μέλι, καρύδια, τυροκομικά προϊόντα, κρέας, αυγά, τραχανάς.

Πηγή : http://www.epcon.gr/Dimoi/Dimos4/p1.html

 

 

Παραδοσιακά επαγγέλματα:

Γεωργία, κτηνοτροφία

Πηγή : http://www.epcon.gr/Dimoi/Dimos4/p1.html

 

 

Παραδοσιακός οικισμός:

Όχι

Πηγή : http://estia.minenv.gr/

 

 

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική:

Η Αρχιτεκτονική της Ηπείρου

Φωτογραφίες παραδοσιακών κτισμάτων

Ηπειρώτικα Γεφύρια

Ηπειρώτες Μάστοροι

Λαϊκή Ζωγραφική

Οι περιβαλλοντικές παράμετροι στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική

Γλωσσάρι παραδοσιακής αρχιτεκτονικής

 

 

Διατηρητέα κτίρια:

Όχι

Πηγή : http://estia.minenv.gr/

 

 

Ντοπιολαλιά - Γλωσσικά ιδιώματα:

 

 

 

Βουνά:

Όρος Ξηροβούνι ( 1.607 μ.)

 

 

Επιφανειακά - Υπόγεια νερά:

Αλπικές Λίμνες - Βάραθρα - Κολυμπήθρες

Χάρτης - Υδατικά Διαμερίσματα Ηπείρου, Υδατικοί πόροι, Ζήτηση νερού

Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης - Δ/νση Υδατικού Δυναμικού (www.axiosbios.gr)

 

 

Υπέδαφος:

Γεωλογία Ηπείρου

 

 

Χλωρίδα - Πανίδα:

 

 

 

Μονοπάτια:

 

 

 

Προστατευόμενες περιοχές - Μνημεία της φύσης:

Προτεινόμενο Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων-Περιστερίου & Χαράδρας Αράχθου

 

Στην ευρύτερη περιοχή του νομού Ιωαννίνων βρίσκεται το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου το οποίο περιλαμβάνει τους Εθνικούς Δρυμούς της Βάλιας Κάλντας και του Βίκου-Αώου.

 

 

Αλληλεπίδραση περιβάλλοντος και τοπικού πολιτισμού:

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού Νομού Ιωαννίνων

 

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού

Προγράμματα που έχουν εφαρμοστεί στην περιοχή σχετικά με περιβάλλον και ανάπτυξη

 

 

Προβλήματα - Ανάγκες:

Προβλήματα - Ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Ν. Ιωαννίνων

Ορεινός τουρισμός. Προβλήματα - ανάγκες.

 

 

Ιστοσελίδες τοπικού ενδιαφέροντος:

  - το πρόγραμμα  LEADER II. Πληροφορίες στην ιστοσελίδα:   

     http://www.epirussa.gr/leader+/leader%201-2/erga_leader_ii/index.htm  και

  - το πρόγραμμα ΟΠΑΑΧ. Πληροφορίες στην ιστοσελίδα :

     http://www.epirussa.gr/opaax/pp/index.htm

 

 

 

 

Αναφορές:

Ειδική βιβλιογραφία

Βασιλείου Κ., 1996. Το Ελληνικό (Λοζέτσι) Ιωαννίνων. Λαογραφική Μελέτη της ιστορικής του παράδοσης, Αθήνα.

Μπούρης Γ., 1997. Τα παλιά εκείνα χρόνια. (Ηπειρώτικη – Κατσάνικη Λαογραφία). Γιάννενα.

Νίκος Δ., 1997. Τομαροχώρια. Τα παλιά Κατσανοχώρια. Αθήνα. Εκδ. Δωδώνη.

 

Γενική βιβλιογραφία Νομού Ιωαννίνων  

Επιστροφή