ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΤΟΠΙΚΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΣ
ΤΩΝ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΟΥΣ
ΜΕ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΟΡΕΙΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΝΟΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Ορεινά Δημοτικά και Κοινοτικά Διαμερίσματα
Δήμος Κόνιτσας - Δ.Δ. Μελισσόπετρας
Υψόμετρο: |
400μ Πηγή: www.mapgreece.gr |
|
|
Πληθυσμός: |
94 κάτοικοι (58 η Μελισσόπετρα, 36 η Καλοβρύση) Πηγή : Ε.Σ.Υ.Ε. Μόνιμοι Κάτοικοι - Απογραφή 2001 |
|
|
Απόσταση
από μεγάλο
αστικό κέντρο: |
63χλμ. από τα Ιωάννινα |
|
|
Ιστορικά στοιχεία: |
Ιστορικά στοιχεία για την ευρύτερη περιοχή στην ιστοσελίδα : |
|
|
Ιστορικά
μνημεία -
μουσεία: |
|
|
|
Αξιόλογες
εκκλησίες - Ι.
Μονές: |
Ι. Ναός Αγίου Νικολάου (ΥΑ 103614/4353/24-12-1957 - ΦΕΚ 12/Β/17-1-1958) Πηγή: http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=9843&v17= |
|
|
Πολιτιστικές
εκδηλώσεις -
Πανηγύρια: |
26 Ιουλίου: Γιορτή Αγίας Παρασκευής |
|
|
Ήθη
- Έθιμα -
Παραδόσεις: |
Ολόκληρη η περιοχή της Κόνιτσας έχει δεχτεί επιρροές στη μουσική της παράδοση από την Αλβανία, τη Βόρεια Ήπειρο και τη Δυτ. Μακεδονία. Διαφοροποιείται έτσι, εν μέρει, από την υπόλοιπη Ήπειρο. Οι οργανοπαίχτες της περιοχής της Κόνιτσας παρουσιάζουν πολύ μεγάλη μουσική ποικιλία και πλούσιο λεξιλόγιο, πιθανά εξαιτίας του ότι ήταν αναγκασμένοι να ταξιδεύουν συνεχώς προκειμένου να ζήσουν τις οικογένειές τους. |
|
|
Γαστρονομία
- Τοπικές
Γεύσεις: |
|
|
|
Τοπικά
Προϊόντα: |
|
|
|
Παραδοσιακά
επαγγέλματα: |
Κτηνοτροφία, γεωργία |
|
|
Παραδοσιακός
οικισμός: |
Όχι |
|
|
Παραδοσιακή
αρχιτεκτονική: |
Μεσογέφυρα Αηδονοχώρι - Μελισσόπετρα, Ελληνοαλβανικά σύνορα. Σε στρατηγικό σημείο, ανάγει την πρώτη του κατασκευή το 673 στον Κωνσταντίνο Πωγωνάτο. Το πρώτο μισό του 20ου αιώνα γνώρισε αλλεπάλληλες ζημιές και επισκευές. Το 1944 καταστράφηκε ολοκληρωτικά. Ήταν τρίτοξο, με το κεντρικό τόξο μεγαλύτερο των δύο ακραίων. Σοβαρή για τα Ηπειρώτικα δεδομένα ιδιομορφία ήταν ο επίπεδος διάδρομος διάβασής του. Πηγή : http://www.epcon.gr/s/Bridges.asp?BridgeID=I039
Φωτογραφίες παραδοσιακών κτισμάτων Οι περιβαλλοντικές παράμετροι στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική |
|
|
Διατηρητέα
κτίρια: |
Όχι |
|
|
Ντοπιολαλιά
- Γλωσσικά
ιδιώματα: |
|
|
|
Βουνά: |
Πρόποδες του όρους Νεμέρτσικα (2.486μ.) (ή Νεμέρτσκα, στην Αλβανία). Οροσειρά Πίνδου.
|
|
|
Επιφανειακά - Υπόγεια Νερά: |
Αώος ποταμός Ο Αώος πηγάζει από την ομώνυμη λίμνη, στην Πίνδο, κοντά στο Μέτσοβο, διανύει 70χλμ. σε ελληνικό έδαφος και χύνεται στην Αδριατική. Έχει συνολικό μήκος 260χλμ. Πηγή: http://diocles.civil.duth.gr/links/home/database/ioanina/pr21ge.pdf
Αλπικές Λίμνες - Βάραθρα - Κολυμπήθρες Χάρτης - Υδατικά Διαμερίσματα Ηπείρου, Υδατικοί πόροι, Ζήτηση νερού Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης - Δ/νση Υδατικού Δυναμικού (www.axiosbios.gr) |
|
|
Υπέδαφος: |
|
|
|
Χλωρίδα -
Πανίδα: |
Χλωρίδα Πίνδου. Αριά, κουμαριά, πουρνάρι, οξιά, βελανιδιά, κωνοφόρα, ρόμπολα και υποαλπικά λιβάδια κοντά στις κορυφές. Έχουν καταγραφεί 1700 είδη και υποείδη φυτών. Πανίδα Πίνδου: Έχουν καταγραφεί 200 περίπου είδη σπονδυλοζώων, ανάμεσά τους και σπάνια όπως η αρκούδα, ο λύκος, το αγριόγιδο, το ζαρκάδι, ο αγριόγατος, η βίδρα, ο αλπικός τρίτωνας, η μικρή οχιά αλλά και πολλά είδη της ορνιθοπανίδας, όπως ο χρυσαετός, ο γυπαετός, ο μπούφος κ.ά. Πηγές: http://www.pindos-n.gr/news/show.cfm?areaid=10&id=25&obcatid=16 http://www.arcturos.gr/gr/wildlife/B1.asp http://www.viopikilotita.uoi.gr/toikot.php?id=71
Φαρμακευτικά φυτά της περιοχής Κόνιτσας
Πηγή : Παλαιολόγου Μαρίνα, Φυτά της επαρχίας Κόνιτσας με φαρμακευτικές ιδιότητες με έμφαση στην αντικαρκινική δράση Συμβολή στην ανάπτυξη της Ηπείρου.
Βλάστηση - Χλωρίδα Εθνικού Πάρκου Βίκου - Αώου |
|
|
Μονοπάτια: |
|
|
|
Προστατευόμενες
περιοχές -
Μνημεία της
φύσης: |
Κέντρα ενημέρωσης και οικολογικά-περιβαλλοντικά πάρκα Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου - Εθνικό Πάρκο Βίκου - Αώου |
|
|
Αλληλεπίδραση
περιβάλλοντος
και τοπικού
πολιτισμού: |
Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) Κόνιτσας διοργάνωσε το 2006 με επιτυχία Σεμινάριο-Συνάντηση Εργασίας Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, στην Κόνιτσα στο πλαίσιο του Εθνικού Θεματικού Δικτύου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης: «Παραδοσιακοί Οικισμοί και Φύση», προσέγγιση των παραδοσιακών πρακτικών διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος στους χώρους μελέτης και προβολή τους στη σημερινή εποχή, με στόχο την ολοκληρωμένη και αξιοβίωτη ανάπτυξη. Ο χώρος μελέτης ήταν τα παραδοσιακά κτίσματα είτε ως σύνολα (οικισμοί) είτε μεμονωμένα. Αντιστοιχούν στις κοινωνικές, οικονομικές, πολιτισμικές δομές της παραδοσιακής κοινωνίας, δηλαδή της κοινωνίας πριν από τη βιομηχανική εποχή, η οποία χαρακτηριζόταν κυρίως από τον αγροτικό προσανατολισμό της, την περιορισμένη χρήση της τεχνολογίας, τη σταθερότητα των εθίμων κ.α. (www.oikismoi-phisi.net.gr/ΚΠΕ_ΚΟΝΙΤΣΑΣ_ΔΕΛΤΙΟ_ΤΥΠΟΥ1.doc) Οι μαθητικές ομάδες συνέταξαν στο πλαίσιο του δικτύου Παραδοσιακοί Οικισμοί & Φύση αξιόλογες εργασίες οι οποίες παρουσιάζονται στον δικτυακό τόπο : http://www.oikismoi-phisi.net.gr/paidia.htm Συμμετείχαν 58 σχολεία από όλη την Ελλάδα και το σεμινάριο είχε ως αντικείμενο τη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό του περίγυρο, την αλληλεπίδραση του φυσικού με το πολιτισμικό περιβάλλον. Η δράση αυτή αποτελεί μια πολύ καλή προσπάθεια ευαισθητοποίησης των παιδιών και των εκπαιδευτικών για την μοναδικότητα των ορεινών περιοχών και τις πολυδιάστατες αλληλεπιδράσεις και αλληλεξαρτήσεις τους με τη φύση, την παράδοση, τον πολιτισμό, την κοινωνία, την οικονομία κτλ.
Η επαρχία της Κόνιτσας χαρακτηρίζεται επίσης από εξαιρετικό πλούτο χλωρίδας, με πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες Η παρουσίαση των φυτών αυτών τόσο στο επιστημονικό, όσο και στο ευρύτερο κοινό θα συνεισφέρει στην προώθηση των «τριών σημείων αιχμής»- παιδεία, έρευνα, τεχνολογία- για την ανάπτυξη τόσο της περιοχής των Ιωαννίνων, όσο και της Ελλάδας γενικότερα. Εκτός από την επιμόρφωση του επιστημονικού κόσμου, αλλά και του ευρύτερου κοινού, θα προωθηθεί και η τουριστική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής, Μπορεί, ακόμα, να γίνει αφορμή για την ανακάλυψη είτε νέων φυτών με φαρμακευτικές ιδιότητες, είτε νέων ιδιοτήτων των ήδη γνωστών, που θα ανοίξουν νέους δρόμους στην έρευνα για την καταπολέμηση πληθώρας ασθενειών. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ερευνητές βρίσκονται στα πρώτα βήματα της ανακάλυψης ενός νέου δρόμου με τον οποίο τα φαρμακευτικά φυτά καταπολεμούν τον καρκίνο και τους παθογόνους μικροοργανισμούς: αυτού της ενεργοποίησης των υποδοχέων τύπου Τoll (Toll like receptors), που ενεργοποιούν την απάντηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Μερικά από τα επαγγέλματα που σχετίζονται με τα βότανα του Βίκου είναι: Οι φαρμακοτρίφτες, οι εξορκιστές για βασκανία και οι πρακτικοί γιατροί. Οι τελευταίοι ονομάζονται και Κομπογιαννίτες (από τους κόμπους στο μαντήλι τους για τα βότανα), Ματσουκάδες (από το μπαστούνι, τη ράβδο ή το ματσούκι) και Βικογιατροί (από τα βότανα του Βίκου). (Ντρενογιάννης, 2006). Επομένως τα βότανα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της φυσικής και πολιτισμικής κληρονομιάς της Ηπείρου. Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού Νομού Ιωαννίνων Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού Προγράμματα που έχουν εφαρμοστεί στην περιοχή σχετικά με περιβάλλον και ανάπτυξη |
|
|
Προβλήματα
- Ανάγκες: |
Προβλήματα - Ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Ν. Ιωαννίνων |
|
|
Ιστοσελίδες
τοπικού
ενδιαφέροντος: |
|
|
|
Αναφορές: |
Ειδική βιβλιογραφία Βερτοδούλου – Καψάλη Αγγελική, 1995. Ήπειρος. Πολιτιστική κληρονομιά και φύση, εκδ. Δωδώνη, Αθήνα – Γιάννινα. Δεύτος Θεόδωρος, 2004. Ο Ηπειρώτικος Γάμος, εκδ. Θεόδωρος Ι. Δεύτος, Αθήνα. Ευθυμίου Αν., 1993. Ηπειρώτικα Διηγήματα. εκδ. Ευθυμίου Αν. Κόνιτσα, άρθρο από την Εφημερίδα Νέοι Αγώνες, στο http://www.epcon.gr/s/Article.asp# Κουκούδης Αστέριος, 2000. Οι Μητροπόλεις και η Διασπορά των Βλάχων, Μελέτες για τους Βλάχους ΤΟΜΟΣ Β’, εκδ. ΖΗΤΡΟΣ, Θεσσαλονίκη. Κωνστάντιος Δ., 2003. Κόνιτσα. Μαστοροχώρια - Αώος - Ζαγοροχώρια, Εκδόσεις ΕΛΛΑ ΚΠΕ Κόνιτσας, 2004. Παραδοσιακοί οικισμοί και φύση, Κόνιτσα. Κυριακίδης Π. (1981). Κοινωνικά και εθνολογικά στοιχεία στις παροιμίες της περιοχής Κόνιτσας Ηπείρου. Θεσσαλονίκη. Η Δωδώνη. Λυμπερόπουλος Γ. (2000). Κόνιτσα. Ιστορία και Πολιτισμός. Χρέος στον τόπο μου. Κόνιτσα. Λυμπερόπουλος Γ., 1971. Παζαριού ανατομή. εκδ. Λυμπερόπουλος Γ. Λυμπερόπουλος Γ., 1972. Ορεινοί και μεθόριοι. εκδ. Λυμπερόπουλος Γ. Μάργαρης Β. 2007. Κόνιτσα. Τα ξακουστά Μαστοροχώρια. Γιάννινα. Νιτσιάκος Β, 1996. Η επαρχία Κόνιτσας στο χώρο και το χρόνο. εκδ. Δήμος Κόνιτσας - Πνευματικό Κέντρο. Νιτσιάκος Βασίλης, 1995. Οι ορεινές κοινότητες της Βόρειας Πίνδου. Στον απόηχο της μακράς διάρκειας, εκδ. Πλέθρον, Αθήνα. Οικοτουριστικός Οδηγός, από τη σειρά Πίνδος, 2003. Κόνιτσα. Μαστοροχώρια – Αώος – Ζαγοροχώρια, Περιφερειακές εκδόσεις «έλλα», Λάρισα. Παπαδημούλης Τ. (1972). Η Κόνιτσα που έσβησε. Αθήνα. Παπαϊωάννου Χ., 2001. Προστατευόμενη Περιοχή Βόρειας Πίνδου, Α’ έκδοση, Ήπειρος Α.Ε. Αναπτυξιακή Εταιρία. Παπαϊωάννου Χ., 2001. Προστατευόμενη Περιοχή Βόρειας Πίνδου, Α’ έκδοση, Ήπειρος Α.Ε. Αναπτυξιακή Εταιρία. Πολίτης Γ. 2001. Αώος. Ο τελευταίος άγριος ποταμός, περιοδικό ΕΥΡΥΓΩΝΙΟΣ. Προστατευόμενη Περιοχή Βόρειας Πίνδου. Άνθρωποι και Πολιτισμός, έντυπο φυλλάδιο, έκδοση Αρκτούρος για την Ήπειρος Α.Ε., στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιβάλλον. Ράφτης Α., Τουφίδης Σ., 2003. Η Κόνιτσα και τα χωριά της, Εκδόσεις Σ. Τουφίδη. Σπητέρης Τ., 1979. Τρεις αιώνες νεοελληνικής τέχνης (1660 – 1967), εκδ. ΠΑΠΥΡΟΣ, Αθήνα. Σφήκας Γιώργος, 2002. Τα Εθνικά Πάρκα της Ελλάδας, Εθνικό Πάρκο Βίκου – Αώου σελ. 60, ταξιδιωτικός οδηγός, εκδ. EXPLORER, Αθήνα. Ταρνάνας Α., 2006. Η Γόνιμη πέτρα. εκδ. Αιγόκερως ΥΠΕΠΘ - ΕΙΝ, Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κόνιτσας, 2001. Φύση και έργα ανθρώπων, εκδ. Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κόνιτσας, Κόνιτσα. ΥΠΠΟ, 1999. Κόνιτσα, φωτογραφική έκθεση, Αθήνα, Έκδοση ΤΑΠ. Φρόντζος, Κ., 1955. Ήπειρωτικά έθιμα (Εισαγωγή - κείμενα-μεθοδολογική κατάταξις, Ηπειρωτική Εστία Χουλιάρας Νίκος. Η νύχτα µε τα ορεινά χωριά.
|