ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΤΟΠΙΚΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΣ

ΤΩΝ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΟΥΣ

ΜΕ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΟΡΕΙΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

 

ΝΟΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Ορεινά Δημοτικά και Κοινοτικά Διαμερίσματα

 

Δήμος Μετσόβου - Δ.Δ. Ανθοχωρίου

 

Υψόμετρο:

 

 

 

Πληθυσμός:

244 κάτοικοι

Πηγή : Ε.Σ.Υ.Ε - Μόνιμοι κάτοικοι - Απογραφή 2001

 

 

Απόσταση από μεγάλο αστικό κέντρο:

53 χλμ. από τα Ιωάννινα

Πηγή: http://ee.admin.uoi.gr/km.htm 

 

 

Ιστορικά στοιχεία:

Ονομασία: Ανθοχώρι (πρώην Ντερβεντίστα). Πληροφορίες και άλλα ιστορικά στοιχεία :

http://www.vlahoi.net/content/view/89/38/ ,

http://6dim-ioann.ioa.sch.gr/nomos_perioxes.htm#metsovo ,

Βογιατζής Σ., 2004, Αποκατάσταση κελιών Ι.Μ. Ζωοδόχου Πηγής (Κιάτρα Ρόσα) και δημιουργία αγροτουριστικού κέντρου στο Ανθοχώρι Μετσόβου, 2004, από τα Πρακτικά του 3ου συνεδρίου του Ε.Μ.Π. και του ΜΕ.Κ.Δ.Ε. του Ε.Μ.Π. με θέμα "Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη στις Ορεινές Περιοχές. Θεωρία και Πράξη", Μέτσοβο, Ιούνιος 2001, Αθήνα, Εναλλακτικές Εκδόσεις, σελ.639-657

 

 

Ιστορικά μνημεία - μουσεία:

  • Μουσείο υδροκίνησης  Ανθοχωρίου με νεροτριβές και μαντάνια. Το Πάρκο Υδροκίνησης  δημιουργήθηκε στα ερείπια εγκαταλελειμμένου νερόμυλου ο οποίος εξυπηρετούσε παλιότερα τις ανάγκες των κατοίκων και σήμερα λειτουργεί ξανά αναπαλαιωμένος σε αυστηρά παραδοσιακό ρυθμό.

  • Λείψανα αρχαίου οικισμού (ΥΑ 15794/19-12-1961 - ΦΕΚ 35/Β/2-2-1962)

 

Πηγές: http://www.goldengreece.com/contents/magazine/tours/metsobo.htm

http://www.hotelsline.gr/root/newhotel/mx/m_Ioannina_axiotheata.asp και http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=6901

 

 

Αξιόλογες εκκλησίες - Ι. Μονές:

  • Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής ή Κόκκινης Πέτρας (Κιάτρα Ρόσια, στα βλάχικα) του 17ου αιώνα, βυζαντινού ρυθμού, αγιορείτικου τύπου,  βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Περιστέρι σε απόσταση 10 χλμ. από το Μέτσοβο και 5 χλμ. από το Ανθοχώρι. Οφείλει την ονομασία του στο βράχο με κόκκινα πετρώματα που βρίσκεται ανατολικά του μοναστηριού, όπου κατά την παράδοση υπάρχει "ακοίμητη κανδήλα". (ΥΑ 15904/24-11-1962 - ΦΕΚ 473/Β/17-12-1962)

 

Πηγές: http://www.goldengreece.com/contents/magazine/tours/metsobo.htmhttp://6dim-ioann.ioa.sch.gr/nomos_mones.htm#zoodox και http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=6902

 

Το μοναστήρι της Κόκκινης Πέτρας (Κιάτρα Ρόσια), Τρίτος Μ., Ιωάννινα 1982

Βογιατζής Σ., 2004, Αποκατάσταση κελιών Ι.Μ. Ζωοδόχου Πηγής (Κιάτρα Ρόσα) και δημιουργία αγροτουριστικού κέντρου στο Ανθοχώρι Μετσόβου, 2004, από τα Πρακτικά του 3ου συνεδρίου του Ε.Μ.Π. και του ΜΕ.Κ.Δ.Ε. του Ε.Μ.Π. με θέμα "Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη στις Ορεινές Περιοχές. Θεωρία και Πράξη", Μέτσοβο, Ιούνιος 2001, Αθήνα, Εναλλακτικές Εκδόσεις, σελ.639-657

 

 

Πολιτιστικές εκδηλώσεις - Πανηγύρια:

  • 20 Ιουλίου: Προφήτη Ηλία. Πραγματοποιείται πανηγύρι  που περιλαμβάνει γλέντι και φαγητό

  • 25-27 Ιουλίου: Αγίας Παρασκευής. Πραγματοποιούνται τριήμερες εκδηλώσεις με αφορμή τον πανηγυρίζοντα ναό της Αγίας Παρασκευής, που περιλαμβάνουν πολιτιστική βραδιά και γλέντι με παραδοσιακά και άλλα συγκροτήματα.

Πηγή: www.metsovonet.gr

 

 

Ήθη - Έθιμα - Παραδόσεις:

 

 

 

Γαστρονομία - Τοπικές Γεύσεις:

Ζαρκόπιτα, κασιάτα, κολοκυθόπιτα, κρεατόπιτα, μπλατσόπιτα, πίτα με πράσα, πίτα με προζύμι, προζυμόπιτα, τραχανόπιτα, τυρόπιτα.

Πηγή : http://www.epcon.gr/s/Fagita.asp?origin=%C1%CD%C8%CF%D7%D9%D1%C9&name=

Πληροφορίες για Ηπειρώτικες παραδοσιακές συνταγές:

http://www.epcon.gr/s/Fagita.asp , http://www.epcon.gr/s/Sweets.asp

 

 

Τοπικά Προϊόντα:

Πληροφορίες για προϊόντα της ευρύτερης περιοχής:

http://www.epcon.gr/s/Wines.asp http://www.epcon.gr/s/Cheeses.asp

 

 

Παραδοσιακά επαγγέλματα:

Υλοτομία, κτηνοτροφία

 

 

Παραδοσιακός οικισμός:

Όχι

Πηγή: http://estia.minenv.gr/EXEC

 

 

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική:

  • Μαντάνι {ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1642/34908/23-6-1992 - ΦΕΚ 493/Β/30-7-1992)

  • Γεφύρι της Βίγλας ή γεφύρι του Μπαλκάνη. Μονότοξο γεφύρι του 1707, υψόμετρο 698μ.

  • Γεφύρι της Γκούρας. Μονότοξο γεφύρι, σε κακή κατάσταση (έχει καταρρεύσει ένα τμήμα), υψόμετρο 937μ. 

  • Γεφύρι του Μπαμπά. Μονότοξο γεφύρι σε καλή κατάσταση, Υψόμετρο 759μ. Ακριβής Τοποθεσία: Θέση Κάμπος ή Μπαμπά. Η περιοχή λέγεται "του Μπαμπά" από το όνομα του Τούρκου τσιφλικά στον οποίο ανήκε ο μικρός "κάμπος", που βρίσκεται εκεί.

  • Γεφύρι του Μύλου. Μονότοξο γεφύρι σε καλή κατάσταση, Υψόμετρο 972 μ.

Πηγές:  http://www.petrinagefiria.uoi.gr/listk.php?id=25

http://www.heritour.com/cultural_attraction_detail_gr.php?cultural_attraction=4365

και http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=6903

 

Η Αρχιτεκτονική της Ηπείρου

Φωτογραφίες παραδοσιακών κτισμάτων

Ηπειρώτικα Γεφύρια

Ηπειρώτες Μάστοροι

Λαϊκή Ζωγραφική

Οι περιβαλλοντικές παράμετροι στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική

Γλωσσάρι παραδοσιακής αρχιτεκτονικής

 

 

Διατηρητέα κτίρια:

Όχι

Πηγή: http://estia.minenv.gr/EXEC

 

 

Ντοπιολαλιά - Γλωσσικά ιδιώματα:

Βλάχικη διάλεκτος

Πληροφορίες για τη βλάχικη γλώσσα/βλάχους:

http://www.vlahoi.gr/index.asp?RFRM= , http://www.vlahoi.gr/2005/imer-2005.htm

http://www.vlahoi.net/content/view/89/38/

http://www.vlachs.gr/

http://www.ems.name/Chrysoxoou_Vlachoi.pdf

http://vlahos.xan.duth.gr/index.html

 

 

Βουνά:

  • Ο Δήμος καλύπτει τις νότιες απολήξεις της βόρειας Πίνδου και απλώνεται ανάμεσα σε δύο από τα υψηλότερα όρη της Ηπείρου, το όρος Μαυροβούνι στα βόρεια (υψ. 2.160 μ.) και το όρος Λάκμος ή Περιστέρι στα νότια (υψ. 2.295 μ.).

  • Οροπέδιο Πέντε Αλώνια, σχηματίζεται στο ανατολικό–κεντρικό τμήμα του νομού Ιωαννίνων, κοντά στο Μέτσοβο.
    Πηγή: .http://diocles.civil.duth.gr/links/home/database/ioanina/pr21ge.pdf

Χάρτης Όρους Λάκμος ή Περιστέρι

Στοιχεία Όρους Λάκμος ή Περιστέρι

Πηγή: Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (www.axiosbios.gr)

 

 

Επιφανειακά-Υπόγεια Νερά:

Τα επιφανειακά νερά στην περιοχή της Πίνδου, αλλά και σε ολόκληρη την Ηπειρο εκτός από τις παράκτιες περιοχές θεωρούνται τα καθαρότερα στην Ευρώπη.

Πηγή: http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_22/09/2007_242383

 

Αλπικές Λίμνες - Βάραθρα - Κολυμπήθρες

Χάρτης - Υδατικά Διαμερίσματα Ηπείρου, Υδατικοί πόροι, Ζήτηση νερού

Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης - Δ/νση Υδατικού Δυναμικού (www.axiosbios.gr)

 

 

Υπέδαφος:

Ο ορεινός όγκος του νομού Ιωαννίνων συγκροτείται κυρίως από ασβεστόλιθους και φλύσχη , που ευνοούν τη δημιουργία περίεργων γεωλογικών σχηματισμών και σπηλαίων, όπως το σπήλαιο των Ιωαννίνων και των Πραμάντων, αλλά και άλλων καρστικών φαινομένων, όπως το “βάραθρο της Προβατίνας” κοντά στο Πάπιγκο

Πηγή: .http://diocles.civil.duth.gr/links/home/database/ioanina/pr21ge.pdf

 

Γεωλογία Ηπείρου

 

 

Χλωρίδα - Πανίδα:

  • Σπάνια είδη φυτών της περιοχής: Ανθερικό το λειριόμορφο (Anthericum liliago), Βιόλα της  Ηπείρου (Viola epirota), Δίανθος ο αιματοκάλυξ(Dianthus haematocaluyx ssp.pindicolus), Σολντανέλλα της Πίνδου (Soldanella pindicola), Τριφύλλι του Πιλτς (Trifolium pilzii, μοναδική θέση εμφάνισής του στην Ελλάδα), Μπορνμουελλέρα του Μπαλντατσι (Bornmuellera baldaccii), το σπάνιο εντομοφάγο φυτό Pinguiculla hirtiflora, Centaurea vlachorum, ονομάστηκε έτσι προς τιμή των βλάχων των χωριών της Πίνδου κ.α.

  • Κυριότερα θηλαστικά και αμφίβια της περιοχής: Αρκούδα (Ursus arctos),Αγριόγατος (Felis sylvestris), Αγριόγιδο (Rupicapra rupicapra balcanica), Αλπικός Τρίτωνας (Triturus alpestris), Βομβίνα (Bompina variegata) κ.α.

 

 

Μονοπάτια:

  • Διαδρομή "Περιστέρι" (2 M2, 450μ):καταλήγει σε ανώνυμη κορυφή στο βουνό Περιστέρι. Πρόσβαση, από το χωριό Ανθοχώρι ανηφορίζοντας το δασικό δρόμο προς την Τσουκαρέλα.

  • Ανθοχώρι - Μονή Αγίου Νικολάου, Εκκλησία Αγίας Παρασκευής,πορεία προς το Μέτσοβο και επίσκεψη στο Αρχοντικό Τοσίτσα και την Πινακοθήκη Διανυκτέρευση στο Μέτσοβο. (πορεία 4 ώρες)

Πηγές:  http://www.epcon.gr/hiking/D4Gr.htm,  http://www.routes.gr/dat/rou/htg/Peristeri.html

 

 

Προστατευόμενες περιοχές - Μνημεία της φύσης:

  •  Εθνικό Πάρκο Πίνδου (Βάλια Κάλντα=Ζεστή κοιλάδα στα βλάχικα): Βρίσκεται βόρεια από το Μέτσοβο και νοτιοδυτικά από τα Γρεβενά. Δεν αποτελεί αυτόνομο οικοσύστημα αλλά τμήμα του ευρύτερου οικοσυστήματος της Β. Πίνδου. Αποτελεί τμήμα του Εθνικού Πάρκου Β. Πίνδου το οποίο θεσμοθετήθηκε πρόσφατα με ΚΥΑ.

  • Στο μεγαλύτερο τμήμα της, η Βόρεια Πίνδος προστατεύεται ήδη με βάση το εθνικό, κοινοτικό ή διεθνές δίκαιο, καθώς περιλαμβάνει εκτός από τους δύο εθνικούς δρυμούς, οκτώ περιοχές του δικτύου «ΦΥΣΗ 2000», δύο Ζώνες Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας, δύο τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, έντεκα καταφύγια άγριας ζωής, εξήντα τέσσερις παραδοσιακούς οικισμούς, πλήθος κηρυγμένων μνημείων, κυρίως βυζαντινών και μεταβυζαντινών, και αμέτρητα πέτρινα τοξωτά γεφύρια

Πηγές:

Σφήκας Γ., 2002. Τα Εθνικά Πάρκα της Ελλάδας, Αθήνα.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_220912_06/02/2005_132947

 

Κέντρο Πληροφόρησης Μετσόβου - Φυσικό Περιβάλλον :

http://www.epirussa.gr/kpmetsovou/perivalon.htm

 

Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου - Εθνικό Πάρκο Βάλια Κάλντα

Προτεινόμενο Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων-Περιστερίου & Χαράδρας Αράχθου

 

 

Αλληλεπίδραση περιβάλλοντος και τοπικού πολιτισμού:

  • Οι μετακινήσεις –σε μεγάλες αποστάσεις στο παρελθόν – των κτηνοτρόφων με τα κοπάδια τους συνέβαλε στη μεταφορά κοινωνικών και πολιτιστικών επιρροών από άλλες περιοχές γεγονός που είναι ευδιάκριτο στις παραδόσεις τους. Ειδικά όσον αφορά τα τραγούδια υπάρχει μια χαρακτηριστική ομοιότητα με εκείνα της περιοχής των Τζουμέρκων, του Ξηρόμερου αλλά και γενικά των Σαρακατσάνων της Ηπείρου.

Πηγές: http://6dim-ioann.ioa.sch.gr/nomos_perioxes.htm#peristeri

 

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού Νομού Ιωαννίνων

 

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού

Προγράμματα που έχουν εφαρμοστεί στην περιοχή σχετικά με περιβάλλον και ανάπτυξη

 

 

Προβλήματα - Ανάγκες:

  • Εγκατάσταση Υδροηλεκτρικών σταθμών ενέργειας στο Ν Ιωαννίνων, στις περιοχές: Ανατολική, Ανθοχώρι, Μικρό Περιστέρι και Δίστρατο

Πηγές :  http://ec.europa.eu/regional_policy/ ,

http://athens.indymedia.org/front.php3?lang=el&article_id=250201

 

Προβλήματα - Ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Ν. Ιωαννίνων

Ορεινός τουρισμός. Προβλήματα - ανάγκες.

 

 

Ιστοσελίδες τοπικού ενδιαφέροντος:

 

 

 

 

Αναφορές:

Ειδική βιβλιογραφία

Βογιατζής Σ., 2001. Ανοιχτό Μουσείο Υδροκίνησης στο Ανθοχώρι Μετσόβου. Πρακτικά 2ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Τεχνολογία, Πολιτισμός και Αποκέντρωση», Μέτσοβο, 3-6 Ιουνίου 1998.

Βογιατζής Σ., 2004. Αποκατάσταση κελιών Ι.Μ. Ζωοδόχου Πηγής (Κιάτρα Ρόσα) και δημιουργία αγροτουριστικού κέντρου στο Ανθοχώρι Μετσόβου. Πρακτικά 3ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη στις Ορεινές Περιοχές. Θεωρία και Πράξη», Μέτσοβο, 7-10 Ιουνίου 2001.

«Ήπειρος – Ιωάννινα, Νήσος Ιωαννίνων, Μέτσοβο, Ζαγοροχώρια», Επτά Ημέρες – Η Καθημερινή, Αθήνα, 1997

Αντωνίου Μ., 2004. Έρευνα για τον εντοπισμό και την καταλληλότητα πρώτων υλών, για την ανάπτυξη της κεραμικής στην ευρύτερη περιοχή Μετσόβου. Πρακτικά 3ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη στις Ορεινές Περιοχές. Θεωρία και Πράξη», Μέτσοβο, 7-10 Ιουνίου 2001.

Γιαννούλας Β., Στεργιάδου Α., Δρόσος Β., 2007. Εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε δασικούς δρόμους του Μετσόβου. Πρακτικά 4ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη της Ηπείρου», Μέτσοβο, 23-26 Σεπτεμβρίου 2004.

Γυμνάσιο-Ενιαίο Λύκειο-Τ.Ε.Ε. Μετσόβου Ιωαννίνων (Πρόγραμμα Αγωγής Σταδιοδρομίας), Επιμ. Ρέμου-Τσούπη Μαρία, «Τεχνική και Τέχνη του Ξύλου στην περιοχή του Μετσόβου» Μέτσοβο, 2003.

Γυμνάσιο-Ενιαίο Λύκειο-Τ.Ε.Ε. Μετσόβου Ιωαννίνων (Πρόγραμμα Αγωγής Σταδιοδρομίας), Επιμ. Ρέμου-Τσούπη Μαρία, «Μάστοροι της Πέτρας στην Περιοχή του Μετσόβου» Μέτσοβο, 2003.

Δεύτος Ι. Θεόδωρος, 2004. Ο  Ηπειρώτικος Γάμος, Αθήνα, Β΄ Έκδοση.

Κουμαντάκης Ι., 2007. Η αξιοποίηση των υπόγειων νερών των ορεινών ζωνών του Δήμου Μετσόβου. Πρακτικά 4ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη της Ηπείρου», Μέτσοβο, 23-26 Σεπτεμβρίου 2004.

Μαρίνος Π., 2004. Το πέρασμα της Εγνατίας Οδού από τα βουνά του Μετσόβου. Μια τεχνική πρόκληση. Πρακτικά 3ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη στις Ορεινές Περιοχές. Θεωρία και Πράξη», Μέτσοβο, 7-10 Ιουνίου 2001. 

Ρόκος, Δ., (επιμ.), 1998. Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για το Μέτσοβο. Επιστρέφοντας ένα μέρος του χρέους, Πρακτικά του 1ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. "Το Ε.Μ.Πολυτεχνείο για το Μέτσοβο. Επιστρέφοντας ένα μέρος του Χρέους" (Μέτσοβο, Μάϊος 1995), Αθήνα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις.

Τσάγκαρη Α., 2001. Καταγραφή λιθόστρωτων και άλλων μονοπατιών στην επαρχία Μετσόβου. Πρακτικά 2ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Τεχνολογία, Πολιτισμός και Αποκέντρωση», Μέτσοβο, 3-6 Ιουνίου 1998.

Τσότσος Γ., Κουσιδώνης Χ., Δημητριάδης Ε., 2007. Σχεδιασμός πλέγματος ορεινών διαδρομών στη Νότια Πίνδο: Μια πρόταση για την τοπική ανάπτυξη στην περιοχή του Μετσόβου. Πρακτικά 2ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Τεχνολογία, Πολιτισμός και Αποκέντρωση», Μέτσοβο, 3-6 Ιουνίου 1998.

 

Γενική βιβλιογραφία Νομού Ιωαννίνων

Επιστροφή