Υψόμετρο:

820μ

Πηγή: www.mapgreece.gr

Πληθυσμός:

245 κάτοικοι

Πηγή : Ε.Σ.Υ.Ε - Μόνιμοι κάτοικοι - Απογραφή 2001

Απόσταση από μεγάλο αστικό κέντρο:

46 χιλιόμετρα από τα Ιωάννινα. Το Βοτονόσι βρίσκεται στην Εθνική οδό Ιωαννίνων – Μετσόβου – Τρικάλων

Πηγή: http://ee.admin.uoi.gr/km.htm , http://www.epirussa.gr/pemileas/politismos.htm#why

Ιστορικά στοιχεία:

Πληροφορίες και άλλα ιστορικά στοιχεία στις ιστοσελίδες :

http://www.vlahoi.net/content/view/89/38/

http://6dim-ioann.ioa.sch.gr/nomos_perioxes.htm#metsovo

Ιστορικά μνημεία - μουσεία:

Χώρος αρχαιολογικού ενδιαφέροντος "Καστρί Βοτονοσίου" (ΥΑ 15794/19-12-1961 - ΦΕΚ 35/Β/2-2-1962)

Πηγές: http://www.epirussa.gr/pemileas/episkepsis.htm#1 και http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=7160

Αξιόλογες εκκλησίες - Ι. Μονές:

Πολιτιστικές εκδηλώσεις - Πανηγύρια:

• Εορτασμός της 25ης Μαρτίου. Μετά τις καθιερωμένες εκδηλώσεις για την Εθνική Επέτειο ακολουθεί στο προαύλιο του ναού παραδοσιακό γλέντι με προσφορά κρασιού και βακαλάου.

• 6 Αυγούστου: Tου Σωτήρος. Πραγματοποιείται πανηγύρι, το οποίο περιλαμβάνει λιτάνευση της εικόνας και γλέντι με δημοτικά συγκροτήματα στο προαύλιο της εκκλησίας.

Πηγή: www.metsovonet.gr

Ήθη - Έθιμα - Παραδόσεις:

Γαστρονομία - Τοπικές Γεύσεις:

Πληροφορίες για Ηπειρώτικες παραδοσιακές συνταγές:

http://www.epcon.gr/s/Fagita.asp , http://www.epcon.gr/s/Sweets.asp

Τοπικά Προϊόντα:

Υπάρχει πτηνοτροφική μονάδα.

Πληροφορίες για προϊόντα της ευρύτερης περιοχής:

http://www.epcon.gr/s/Wines.asp http://www.epcon.gr/s/Cheeses.asp

Παραδοσιακά επαγγέλματα:

• Το Βοτονόσι είναι περισσότερο γεωργοκτηνοτροφική κοινότητα. Επίσης, κατά τα τελευταία χρόνια αναπτύσσει οικονομικές δραστηριότητες που έχουν σχέση με τη διέλευση ταξιδιωτών (εστιατόρια, καφενεία κλπ.)

• Υλοτομία και ξυλογλυπτική καθώς και βιοτεχνία μάλλινων υφαντών.

Πηγή: http://6dim-ioann.ioa.sch.gr/nomos_perioxes.htm#peristeri

Παραδοσιακός οικισμός:

Ναι

Πηγή: http://estia.minenv.gr/EXEC

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική:

• Γεφύρι Βοτονοσίου-Ανθοχωρίου. Τρίτοξο. Ονομάζεται και του "Ντούβλη" από τους ντόπιους, πιθανόν από το όνομα του Τούρκου που το έχτισε. Είναι μέρος συγκροτήματος κτισμάτων: πιο κάτω υπήρχε Χάνι και Μύλος.

Πηγή : http://www.epcon.gr/s/Bridges.asp?BridgeID=I041

Η Αρχιτεκτονική της Ηπείρου

Φωτογραφίες παραδοσιακών κτισμάτων

Ηπειρώτικα Γεφύρια

Ηπειρώτες Μάστοροι

Λαϊκή Ζωγραφική

Οι περιβαλλοντικές παράμετροι στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική

Γλωσσάρι παραδοσιακής αρχιτεκτονικής

Διατηρητέα κτίρια:

Χαρακτηρισμός ως παραδοσιακών των υφισταμένων προ του έτους 1923 οικισμών της ευρύτερης περιοχής Ζαγορίου (Ηπείρου) και καθορισμού των ειδικών όρων και περιορισμών δομήσεως των οικοπέδων αυτού. (ΦΕΚ Δ-615 α/ 01.11.1979)

Ντοπιολαλιά - Γλωσσικά ιδιώματα:

Βλάχικη διάλεκτος

Πληροφορίες για τη βλάχικη γλώσσα/βλάχους:

http://www.vlahoi.gr/index.asp?RFRM= ,  http://www.vlahoi.gr/2005/imer-2005.htm

http://www.vlahoi.net/content/view/89/38/

http://www.vlachs.gr/

http://www.ems.name/Chrysoxoou_Vlachoi.pdf

http://vlahos.xan.duth.gr/index.html

Βουνά:

• Ο Δήμος καλύπτει τις νότιες απολήξεις της βόρειας Πίνδου και απλώνεται ανάμεσα σε δύο από τα υψηλότερα όρη της Ηπείρου, το όρος Μαυροβούνι στα βόρεια (υψ. 2.160 μ.) και το όρος Λάκμος ή Περιστέρι στα νότια (υψ. 2.295 μ.).

• Οροπέδιο Πέντε Αλώνια, σχηματίζεται στο ανατολικό–κεντρικό τμήμα του νομού Ιωαννίνων, κοντά στο Μέτσοβο.

  Πηγή: .http://diocles.civil.duth.gr/links/home/database/ioanina/pr21ge.pdf

Χάρτης Όρους Λάκμος ή Περιστέρι

Στοιχεία Όρους Λάκμος ή Περιστέρι

Πηγή: Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (www.axiosbios.gr)

 Επιφανειακά-Υπόγεια Νερά:

Τα επιφανειακά νερά στην περιοχή της Πίνδου, αλλά και σε ολόκληρη την Ηπειρο εκτός από τις παράκτιες περιοχές θεωρούνται τα καθαρότερα στην Ευρώπη.

Πηγή: http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_22/09/2007_242383

Αλπικές Λίμνες - Βάραθρα - Κολυμπήθρες

Χάρτης - Υδατικά Διαμερίσματα Ηπείρου, Υδατικοί πόροι, Ζήτηση νερού

Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης - Δ/νση Υδατικού Δυναμικού (www.axiosbios.gr)

Υπέδαφος:

Ο ορεινός όγκος του νομού Ιωαννίνων συγκροτείται κυρίως από ασβεστόλιθους και φλύσχη , που ευνοούν τη δημιουργία περίεργων γεωλογικών σχηματισμών και σπηλαίων, όπως το σπήλαιο των Ιωαννίνων και των Πραμάντων, αλλά και άλλων καρστικών φαινομένων, όπως το “βάραθρο της Προβατίνας” κοντά στο Πάπιγκο

Πηγή: .http://diocles.civil.duth.gr/links/home/database/ioanina/pr21ge.pdf

Γεωλογία Ηπείρου

Χλωρίδα - Πανίδα:

• Σπάνια είδη φυτών της περιοχής: Ανθερικό το λειριόμορφο (Anthericum liliago), Βιόλα της  Ηπείρου (Viola epirota), Δίανθος ο αιματοκάλυξ(Dianthus haematocaluyx ssp.pindicolus), Σολντανέλλα της Πίνδου (Soldanella pindicola), Τριφύλλι του Πιλτς (Trifolium pilzii, μοναδική θέση εμφάνισής του στην Ελλάδα), Μπορνμουελλέρα του Μπαλντατσι (Bornmuellera baldaccii), το σπάνιο εντομοφάγο φυτό Pinguiculla hirtiflora, Centaurea vlachorum, ονομάστηκε έτσι προς τιμή των βλάχων των χωριών της Πίνδου κ.α.

• Κυριότερα θηλαστικά και αμφίβια της περιοχής: Αρκούδα (Ursus arctos),Αγριόγατος (Felis sylvestris), Αγριόγιδο (Rupicapra rupicapra balcanica), Αλπικός Τρίτωνας (Triturus alpestris), Βομβίνα (Bompina variegata) κ.α.

Μονοπάτια:

Προστατευόμενες περιοχές - Μνημεία της φύσης:

•  Στα όρια της προστατευόμενης Περιοχής Βόρειας Πίνδου συγκαταλέγονται οι δύο από τους τρεις οικισμούς της περιοχής Μετσόβου, η Μηλιά και το Βοτονόσι καθώς και η Χρυσοβίτσα (οικισμός της ευρύτερης περιοχής του ποταμού Άραχθου).

•  Εθνικό Πάρκο Πίνδου (Βάλια Κάλντα=Ζεστή κοιλάδα στα βλάχικα): Βρίσκεται βόρεια από το Μέτσοβο και νοτιοδυτικά από τα Γρεβενά. Δεν αποτελεί αυτόνομο οικοσύστημα αλλά τμήμα του ευρύτερου οικοσυστήματος της Β. Πίνδου. Αποτελεί τμήμα του Εθνικού Πάρκου Β. Πίνδου το οποίο θεσμοθετήθηκε πρόσφατα με ΚΥΑ.

• Στο μεγαλύτερο τμήμα της, η Βόρεια Πίνδος προστατεύεται ήδη με βάση το εθνικό, κοινοτικό ή διεθνές δίκαιο, καθώς περιλαμβάνει εκτός από τους δύο εθνικούς δρυμούς, οκτώ περιοχές του δικτύου «ΦΥΣΗ 2000», δύο Ζώνες Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας, δύο τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, έντεκα καταφύγια άγριας ζωής, εξήντα τέσσερις παραδοσιακούς οικισμούς, πλήθος κηρυγμένων μνημείων, κυρίως βυζαντινών και μεταβυζαντινών, και αμέτρητα πέτρινα τοξωτά γεφύρια

Πηγές:

http://www.epirussa.gr/pemileas/politismos.htm#why

Σφήκας Γ., 2002. Τα Εθνικά Πάρκα της Ελλάδας, Αθήνα.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_220912_06/02/2005_132947

Κέντρο Πληροφόρησης Μετσόβου - Φυσικό Περιβάλλον :

http://www.epirussa.gr/kpmetsovou/perivalon.htm

Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου - Εθνικό Πάρκο Βάλια Κάλντα

Προτεινόμενο Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων-Περιστερίου & Χαράδρας Αράχθου

Αλληλεπίδραση περιβάλλοντος και τοπικού πολιτισμού:

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού Νομού Ιωαννίνων

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού

Προγράμματα που έχουν εφαρμοστεί στην περιοχή σχετικά με περιβάλλον και ανάπτυξη

Προβλήματα - Ανάγκες:

Το Βοτονόσι έχει  επιλεγεί μεταξύ άλλων περιοχών από τους μελετητές για την χωροθέτηση του ΧΥΤΑ Ιωαννίνων

 Πηγή: http://www.apodimos.gr/Articles/Dec_2004/OI_10_PERIOXES_GIA_TIS_XYTA/index.htm

Προβλήματα - Ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Ν. Ιωαννίνων

Ορεινός τουρισμός. Προβλήματα - ανάγκες.

Ιστοσελίδες τοπικού ενδιαφέροντος:

• Διαδικτυακός τόπος Δήμος Μετσόβου: www.metsovo.gr

• Δικτυακός κόμβος Μετσόβου: www.metsovonet.gr

• Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Βιώσιμης Ανάπτυξης Βόρειας & Κεντρικής Πίνδου (Πρόγραμμα ΠΙΝΔΟΣ): http://www.progpindos.gr/

• Ιστοσελίδα των Βλάχων : http://www.vlahoi.net/index.php

• Ιστοσελίδα με πληροφορίες που αφορούν στην περιοχή του Μετσόβου: Αξιοθέατα, μνημεία, οικοτουρισμός, δραστηριότητες κ.α. http://www.metsovo.info/

• Στην περιοχή έχει εφαρμοστεί το πρόγραμμα  LEADER II. Πληροφορίες στην ιστοσελίδα: http://www.epirussa.gr/leader+/leader%201-2/erga_leader_ii/index.htm

• 6ο Δημοτικό Σχολείο Ιωαννίνων "Ο Ιωάννης Κωλέττης" http://6dim-ioann.ioa.sch.gr/index_gr.htm

• Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων : http://www.nomioan.gr/

• Info Ioannina : http://www.ioannina.info/index.php?lang_code=el

• Περιφέρεια Ηπείρου http://www.roe.gr/

• Αναπτυξιακή Εταιρεία Ήπειρος Α.Ε.  http://www.epirussa.gr/

• Epirus Connection http://www.epcon.gr

• Epirus Ecotour Guide http://www.ecotour-epirus.gr/

• Τα Πέτρινα Γεφύρια της Ηπείρου : http://www.petrinagefiria.uoi.gr/search.php

• Η Βιοποικιλότητα της Ηπείρου : http://www.viopikilotita.uoi.gr/

• Χοροί Ηπείρου: http://paroutsas.jmc.gr/dances/epiros/frames.htm

• Παραδοσιακή Μουσική Ηπείρου: http://www.epcon.gr/EpconMusic/

Αναφορές:

Ειδική βιβλιογραφία

Σιούλης Τ., 2007. Βοτονόσι. Ιστορία, θρύλοι και παραδόσεις, πορεία από τα βάθη των αιώνων μέχρι σήμερα, δεσμοί και σχέσεις με το Μέτσοβο. Πρακτικά 4^ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη της Ηπείρου», Μέτσοβο, 23-26 Σεπτεμβρίου 2004.

«Ήπειρος – Ιωάννινα, Νήσος Ιωαννίνων, Μέτσοβο, Ζαγοροχώρια», Επτά Ημέρες – Η Καθημερινή, Αθήνα, 1997

Αντωνίου Μ., 2004. Έρευνα για τον εντοπισμό και την καταλληλότητα πρώτων υλών, για την ανάπτυξη της κεραμικής στην ευρύτερη περιοχή Μετσόβου. Πρακτικά 3^ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη στις Ορεινές Περιοχές. Θεωρία και Πράξη», Μέτσοβο, 7-10 Ιουνίου 2001.

Γιαννούλας Β., Στεργιάδου Α., Δρόσος Β., 2007. Εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε δασικούς δρόμους του Μετσόβου. Πρακτικά 4^ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη της Ηπείρου», Μέτσοβο, 23-26 Σεπτεμβρίου 2004.

Γυμνάσιο-Ενιαίο Λύκειο-Τ.Ε.Ε. Μετσόβου Ιωαννίνων (Πρόγραμμα Αγωγής Σταδιοδρομίας), Επιμ. Ρέμου-Τσούπη Μαρία, «Τεχνική και Τέχνη του Ξύλου στην περιοχή του Μετσόβου» Μέτσοβο, 2003.

Γυμνάσιο-Ενιαίο Λύκειο-Τ.Ε.Ε. Μετσόβου Ιωαννίνων (Πρόγραμμα Αγωγής Σταδιοδρομίας), Επιμ. Ρέμου-Τσούπη Μαρία, «Μάστοροι της Πέτρας στην Περιοχή του Μετσόβου» Μέτσοβο, 2003.

 Δεύτος Ι. Θεόδωρος, 2004. Ο  Ηπειρώτικος Γάμος, Αθήνα, Β΄ Έκδοση.

Κουμαντάκης Ι., 2007. Η αξιοποίηση των υπόγειων νερών των ορεινών ζωνών του Δήμου Μετσόβου. Πρακτικά 4^ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη της Ηπείρου», Μέτσοβο, 23-26 Σεπτεμβρίου 2004.

Μαρίνος Π., 2004. Το πέρασμα της Εγνατίας Οδού από τα βουνά του Μετσόβου. Μια τεχνική πρόκληση. Πρακτικά 3^ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη στις Ορεινές Περιοχές. Θεωρία και Πράξη», Μέτσοβο, 7-10 Ιουνίου 2001. 

Ρόκος, Δ., (επιμ.), 1998. Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για το Μέτσοβο. Επιστρέφοντας ένα μέρος του χρέους, Πρακτικά του 1ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. "Το Ε.Μ.Πολυτεχνείο για το Μέτσοβο. Επιστρέφοντας ένα μέρος του Χρέους" (Μέτσοβο, Μάϊος 1995), Αθήνα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις.

Τσάγκαρη Α., 2001. Καταγραφή λιθόστρωτων και άλλων μονοπατιών στην επαρχία Μετσόβου. Πρακτικά 2^ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Τεχνολογία, Πολιτισμός και Αποκέντρωση», Μέτσοβο, 3-6 Ιουνίου 1998.

Τσότσος Γ., Κουσιδώνης Χ., Δημητριάδης Ε., 2007. Σχεδιασμός πλέγματος ορεινών διαδρομών στη Νότια Πίνδο: Μια πρόταση για την τοπική ανάπτυξη στην περιοχή του Μετσόβου. Πρακτικά 2^ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Τεχνολογία, Πολιτισμός και Αποκέντρωση», Μέτσοβο, 3-6 Ιουνίου 1998.

Γενική βιβλιογραφία Νομού Ιωαννίνων