Υψόμετρο:

960μ.

Πηγή : http://www.mapgreece.gr/maps/index.php?maptype=&map=srch&xorio_id=8899

Πληθυσμός:

141 κάτοικοι (45 οι Ραφταναίοι, 12 τα Βουνόρεια, 4 ο Ζαλούχος, 0 η Μεγάλη Ράχη, 8 το Μυλοκοπειόν, 35 το Παλαιομοχούστιον, 8 το Παλληκάριον, 27 η Πλάκα, 0 η Ρούγα, 2 ο Φράξος)

Πηγή : Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμοι κάτοικοι - Απογραφή 2001

Απόσταση από μεγάλο αστικό κέντρο:

67 χλμ. από Ιωάννινα

Πηγή: http://ee.admin.uoi.gr/km.htm

Ιστορικά στοιχεία:

Ιστορικά μνημεία - μουσεία:

Αξιόλογες εκκλησίες - Ι. Μονές:

• Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου Πλάκας ή Μουχουστίου βρίσκεται στην ανατολική όχθη του Αράχθου, ανάμεσα στη γέφυρα της Πλάκας και το χωριό Ραφταναίοι. Το μοναστήρι είναι άγνωστο πότε ιδρύθηκε. Σύμφωνα πάντως με επιγραφή ανακαινίσθηκε το 1665.

        Πηγή : http://www.epcon.gr/s/Hyperchu.asp?Code=402

Πολιτιστικές εκδηλώσεις - Πανηγύρια:

• 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία

• 8 Σεπτεμβρίου γιορτάζονται τα Γενέθλια της Θεοτόκου

• Εκδηλώσεις Πίττας - 1ο Δεκαήμερο Μαΐου

• Αποκριάτικες εκδηλώσεις

• Συνάντηση Ραφταναίων - τέλος καλοκαιριού

• 29 Σεπτεμβρίου: ετήσια γιορτή γίδας βραστής

Πηγές : http://www.agrotravel.gr/ , http://cultureportalweb.uoi.gr/ και http://www.epirus.org/?cat=710

Ήθη - Έθιμα - Παραδόσεις:

Σε πολλά από τα χωριά των Τζουμέρκων χορεύουν ακόμα και σήμερα το Καγκελάρι ή διαφορετικά τις Γκύκλες. Πρόκειται για έναν ομαδικό αργόσυρτο χορό που έχει τις ρίζες του στην εποχή της Τουρκοκρατίας. Χορεύεται σε διάφορες γιορτές με τη  συμμετοχή ολόκληρου του χωριού. Ο γεροντότερος σέρνει το χορό και οι υπόλοιποι ακολουθούν. Ο χορός αυτός αποτελούσε παλιότερα τέχνασμα των κατοίκων, οι οποίοι μπορούσαν μ' αυτόν τον τρόπο να ανταλλάξουν πληροφορίες μπροστά στον εχθρό χωρίς να κινήσουν υποψίες.

Πηγή : http://www.about-ioannina.gr/Tzoumerka_gr/local_fairs.htm

Γαστρονομία - Τοπικές Γεύσεις:

Τοπικά Προϊόντα:

Παραδοσιακά επαγγέλματα:

Παραδοσιακός οικισμός:

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική:

• Γεφύρι της Πλάκας

Είναι το μεγαλύτερο σε άνοιγμα πέτρινο γεφύρι στην Ηπειρο, ίσως και στον Ελλαδικό χώρο, με επιβλητικό τόξο ανοίγματος 40 μέτρων και ύψος περίπου 18 με 20 μέτρα. Διαθέτει, επίσης, εκατέρωθεν δυο μικρά, ανακουφιστικά τόξα, ανοίγματος 6 μέτρων.

Το γεφύρι ολοκληρώθηκε το 1866. Κτίστηκε και κατέρρευσε δυο φορές, τα έτη 1860 και 1863. Γεφυρώνει τον Αραχθο ποταμό και βρίσκεται στα ιδιοκτησιακά όρια Αρτας - Ιωαννίνων του συνοικισμού Πλάκας Ραφταναίων. (ΥΑ 22676/17-2-1971 - ΦΕΚ 162/Β/2-3-1971)

Πηγές : Υπουργείο Πολιτισμού http://www.culture.gr/2/21/213/21306n/g213fn06.html ,

http://www.petrinagefiria.uoi.gr/gefiri.php?id=143 και

http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=11245&v17=

• Γεφύρι του Γκόγκου βρίσκεται στον Καλαρίτικο ποταμό, στο δρόμο που ενώνει τους Ραφταναίους με το Μιχαλίτσι. Πρόκειται για μία κρεμαστή σιδερογέφυρα του Γερμανού μηχανικού Καρόλου Βάυκμαν από το έτος 1932.

Πηγή : http://www.pramanta.gr

Η Αρχιτεκτονική της Ηπείρου

Φωτογραφίες παραδοσιακών κτισμάτων

Ηπειρώτικα Γεφύρια

Ηπειρώτες Μάστοροι

Λαϊκή Ζωγραφική

Οι περιβαλλοντικές παράμετροι στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική

Γλωσσάρι παραδοσιακής αρχιτεκτονικής

Διατηρητέα κτίρια:

ΝΑΙ Φ.Ε.Κ. Δ-279/17.3.2005

Πηγή : http://estia.minenv.gr/

Κτίριο ιδ. αδελφών Κωσούλα (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1642/34908/23-6-1992 - ΦΕΚ 493/Β/30-7-1992)

Πηγή: http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=11347&v17=

Ντοπιολαλιά - Γλωσσικά ιδιώματα:

"Μπουκουραίικα", η συνθηματική γλώσσα των ραφτάδων των Τζουμέρκων της Ηπείρου.

Πηγή : http://www.remen.gr/glosses/boukoureika.html

Βουνά:

Χάρτης Όρους Αθαμανικά ή Τζουμέρκα

Στοιχεία Όρους Αθαμανικά ή Τζουμέρκα

Πηγή: Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (www.axiosbios.gr)

Επιφανειακά - Υπόγεια νερά:

Αλπικές Λίμνες - Βάραθρα - Κολυμπήθρες

Χάρτης - Υδατικά Διαμερίσματα Ηπείρου, Υδατικοί πόροι, Ζήτηση νερού

Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης - Δ/νση Υδατικού Δυναμικού (www.axiosbios.gr)

Υπέδαφος:

Γεωλογία Ηπείρου

Χλωρίδα - Πανίδα:

Οικοτόποι

• Δάσος ελάτης. Όρος Πρ.Ηλίας Αμπελοχωρίου- Ραφταναίων (1100μ) μεταξύ χαράδρας Αράχθου και κυρίως ορεινού όγκου Περιστερίου- Τζουμέρκων

Πηγή : http://www.viopikilotita.uoi.gr/searchr.php

Η φύση στα Τζουμέρκα

Το έντονο γεωγραφικό ανάγλυφο και η μεγάλη βιοποικιλότητα είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της περιοχής των Τζουμέρκων. Ο ορεινός όγκος τους περιλαμβάνει αρκετές κορυφές πάνω από 2.000 μέτρα (υψηλότερη κορυφή η Κακαρδίτσα, 2.429 μ.) και σχηματίζει ένα τείχος μήκους 28 χλμ. ανάμεσα στον Αραχθο (στα δυτικά) και τον Αχελώο (στα ανατολικά).

Οι μεγάλες υψομετρικές διαφορές και η ποικιλία του κλίματος ευνοούν την ανάπτυξη πλούσιας χλωρίδας και πανίδας.

Υψηλότερα από τα 1.200–1.300 μέτρα τα Τζουμέρκα είναι άδενδρα, με γυμνές κορφές που διαμορφώνουν μια εντυπωσιακή αλπική εικόνα. Στην ανατολική πλευρά των βουνών υπάρχουν τα χαρακτηριστικά «στεπόμορφα λιβάδια», μεγάλα βοσκοτόπια με θαμνώδη και ποώδη βλάστηση. Στα χαμηλότερα υψόμετρα συναντούμε δάση με κουμαριές, βελανιδιές, έλατα, μαυρόπευκα και οξιές. Στις όχθες των ποταμών τα οικοσυστήματα χαρακτηρίζονται από ιτιές, σκλήθρα και πλατάνια, που δημιουργούν σύνολα μοναδικής φυσικής ομορφιάς. Η πανίδα των Τζουμέρκων αποτελείται από λύκους, αλεπούδες, αρκούδες, αγριογούρουνα, λαγούς, πέρδικες, αρπακτικά και άλλα μικρότερα πουλιά. Πολλά από τα είδη αυτά είναι σπάνια ή απειλούμενα.(Λιάλιος, 2006)

Πηγή : http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_19/11/2006_205677

Μονοπάτια:

Προστατευόμενες περιοχές - Μνημεία της φύσης:

Η «Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ) Ευρύτερης Περιοχής Τζουμέρκων» εκπονήθηκε από την ΗΠΕΙΡΟΣ ΑΕ για λογαριασμό της Περιφέρειας Ηπείρου από το φθινόπωρο του 2004.
Αφορά τον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο του ορεινού συγκροτήματος των Τζουμέρκων (Αθαμανικά) και του Περιστερίου (Λάκμος) και περιλαμβάνει δύο περιοχές του δικτύου Natura 2000 {«Όρη Αθαμάνων (GR 2110002)» & «Όρος Λάκμος ή Περιστέρι (GR 2130007)»}.
Θα ακολουθήσει η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για τη θεσμοθέτηση των Τζουμέρκων ως Εθνικού Πάρκου και καθορισμό ζωνών προστασίας, χρήσεων και όρων δόμησης.

Πηγή : http://www.pramanta.gr/

Προτεινόμενο Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων-Περιστερίου & Χαράδρας Αράχθου

Στην ευρύτερη περιοχή του νομού Ιωαννίνων βρίσκεται το Εθνικό Πάρκο Βορείας Πίνδου το οποίο περιλαμβάνει τους Εθνικούς Δρυμούς της Βάλιας Κάλντας και του Βίκου-Αώου.

Αλληλεπίδραση περιβάλλοντος και τοπικού πολιτισμού:

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού Νομού Ιωαννίνων

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού

Προγράμματα που έχουν εφαρμοστεί στην περιοχή σχετικά με περιβάλλον και ανάπτυξη

Προβλήματα - Ανάγκες:

Προβλήματα - Ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Ν. Ιωαννίνων

Ορεινός τουρισμός. Προβλήματα - ανάγκες.

Ιστοσελίδες τοπικού ενδιαφέροντος:

• Ιστοσελίδα του Δήμου Πραμάντων http://www.pramanta.gr/

• Ιστοσελίδα με πληροφορίες για την περιοχή των Τζουμέρκων:

http://www.about-ioannina.gr/Tzoumerka_gr/tzoumerka.htm

• Στην περιοχή έχει εφαρμοστεί το πρόγραμμα  LEADER II. Πληροφορίες στην ιστοσελίδα: http://www.epirussa.gr/leader+/leader%201-2/erga_leader_ii/index.htm

• 6ο Δημοτικό Σχολείο Ιωαννίνων "Ο Ιωάννης Κωλέττης" http://6dim-ioann.ioa.sch.gr/index_gr.htm

• Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων : http://www.nomioan.gr/

• Info Ioannina : http://www.ioannina.info/index.php?lang_code=el

• Περιφέρεια Ηπείρου http://www.roe.gr/

• Αναπτυξιακή Εταιρεία Ήπειρος Α.Ε.  http://www.epirussa.gr/

• Epirus Connection http://www.epcon.gr

• Epirus Ecotour Guide http://www.ecotour-epirus.gr/

• Τα Πέτρινα Γεφύρια της Ηπείρου : http://www.petrinagefiria.uoi.gr/search.php

• Η Βιοποικιλότητα της Ηπείρου : http://www.viopikilotita.uoi.gr/

• Χοροί Ηπείρου: http://paroutsas.jmc.gr/dances/epiros/frames.htm

• Παραδοσιακή Μουσική Ηπείρου: http://www.epcon.gr/EpconMusic/

Αναφορές:

Ειδική βιβλιογραφία

Διαμάντης Κ., 1953. Το πανηγύρι της Αγ. Παρασκευής στα Τζουμέρκα με το χορό Καγγελάρι. Αθήνα. Αιξωνή.

Διαμάντης Κ., 1954. Τα χτήρια στα χωριά των Τζουμέρκων. Συνοικισμοί, χαλάσματα, εκκλησίες. Τα σπίτια και τα εξαρτήματά τους.

Κάμπα – Τόσκα Σ., 1986. Το κέντημα στα Τζουμέρκα Ηπείρου. Αθήνα. Ελληνική Λαογραφική Εταιρία.

Καρατζένης Ν., 1991. Οι νομάδες κτηνοτρόφοι των Τζουμέρκων: (οι άνθρωποι των αετοκορφών, της αυγής, του ήλιου και των καταιγίδων). Άρτα.

Λάμπρης Δ., Καρατζένης Δ., 1977. Πράμαντα Τζουμέρκων Ιωαννίνων: Ιστορία, λαογραφία. Αθήνα. Αδελφότητα Πραμάντων «Η Αγ. Παρασκευή».

Μάργαρης Β., 1975. Στα Τζουμέρκα. Οδοιπορικό. Ιωάννινα.

Μαρκοπούλου Β., 1946. Ματωμένα βουνά. Πίνδος – Τζουμέρκα. Αθήνα. Τοπ. Τσένικα.

Ο.Α.Σ.Α., Έκθεση  για τις Αγροτικές Περιοχές. Τα Τζουμέρκα. http://www.minenv.gr/4/42/g4201.htm , 13 Δεκεμβρίου, 2000.

Τσίλης Γ., 1990. Λαογραφικά Πραμάντων. Αθήνα. Αδελφότητα Πραμαντιωτών.

Φωτειάδου Ε., 1971. Κεφαλοχώρια της Ηπείρου. Οδοιπορικόν, Συρράκο Καλαρρύτες, Ματσούκι, Πράμαντα. Ιωάννινα.

Γενική βιβλιογραφία Νομού Ιωαννίνων