Υψόμετρο:

Υψόμετρο πλατείας 1.550μ.

Πηγή : http://www.aetomilitsa.com/index2.htm

Πληθυσμός:

39 κάτοικοι

Πηγή : Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμοι Κάτοικοι - Απογραφή 2001

Απόσταση από μεγάλο αστικό κέντρο:

Πηγή : http://ee.admin.uoi.gr/km.htm

Ιστορικά στοιχεία:

Παλιό κεφαλοχώρι, η παλαιότερη ονομασία του χωριού είναι "Ντένισκο" ή "Ντένσκο". Είχε γνωρίσει άνθιση τον 18ο, τον 19ο και τις αρχές του 20ου αιώνα. Οικονομικά αυτοδύναμο εκείνη την εποχή είχε γύρω στα 40.000 αιγοπρόβατα, ενώ οι αγωγιάτες και οι έμποροι του χωριού έφταναν μέχρι τον Αυλώνα της Βορείου Ηπείρου ή τη Νιγρίτα των Σερρών και διακινούσαν προς τα εκεί τα προϊόντα τους.

Περισσότερα στοιχεία για την ιστορία καθώς και την βλάχικη καταγωγή στις ιστοσελίδες http://www.epcon.gr/Dimoi/Dimos34/ , http://www.aetomilitsa.com/index2.htm 

http://6dim-ioann.ioa.sch.gr/nomos_perioxes.htm#konitsa , http://el.wikipedia.org/w

Ιστορικά μνημεία - μουσεία:

Το Ύψωμα 2.520, το Μνημείο, οι Αρρένες, οι τοποθεσίες που υπάρχουν ακόμα τα οχυρά (πυροβολεία), πεδία βολής αλλά και οι θέσεις του νοσοκομείου.

Πηγή : http://www.e-konitsa.gr/a/index.php?option=com_content&task=view&id=129&Itemid=38 

Αξιόλογες εκκλησίες - Ι. Μονές:

Πολιτιστικές εκδηλώσεις - Πανηγύρια:

Πηγή : http://www.e-konitsa.gr/a/index.php?option=com_content&task=view&id=129&Itemid=38&limit=1&limitstart=1

Ήθη - Έθιμα - Παραδόσεις:

Γαστρονομία - Τοπικές Γεύσεις:

Τοπικά Προϊόντα:

Παραδοσιακά επαγγέλματα:

Τοποθετημένο το χωριό στην αλπική ζώνη σηματοδοτεί κι έναν αντίστοιχο τρόπο ζωής, την ημινομαδική κτηνοτροφία. Οι κάτοικοί της μετακινούνται κάθε χειμώνα προς τις πεδιάδες της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας συνεχίζοντας το πανάρχαιο φαινόμενο της transhumance. Είναι τα χωριά που μαζί με τα υπόλοιπα βλαχοχώρια της Πίνδου (Σαμαρίνα, Αβδέλα κ.λ.π) εφοδίαζαν το παζάρι της Κόνιτσας με τυροκομικά προϊόντα και μάλλινα είδη.

Πηγή : http://6dim-ioann.ioa.sch.gr/nomos_perioxes.htm#konitsa

Παραδοσιακός οικισμός:

Όχι

Πηγή : http://estia.minenv.gr/EXEC

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική:

Η Αρχιτεκτονική της Ηπείρου

Φωτογραφίες παραδοσιακών κτισμάτων

Ηπειρώτικα Γεφύρια

Ηπειρώτες Μάστοροι

Λαϊκή Ζωγραφική

Οι περιβαλλοντικές παράμετροι στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική

Γλωσσάρι παραδοσιακής αρχιτεκτονικής

Διατηρητέα κτίρια:

Όχι

Πηγή : http://estia.minenv.gr/EXEC

Ντοπιολαλιά - Γλωσσικά ιδιώματα:

Βλάχικη διάλεκτος

Πληροφορίες για τη βλάχικη γλώσσα/βλάχους: http://www.vlahoi.gr/index.asp?RFRM= ,

http://www.vlahoi.net/content/view/20/30/ , http://www.aetomilitsa.com/index2.htm

Βουνά:

Χάρτης Όρους Γράμμου

Στοιχεία Όρους Γράμμου

Πηγή: Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (www.axiosbios.gr)

Επιφανειακά - Υπόγεια νερά:

Ποταμός Σαραντάπορος. Πηγάζει από τις Βορειοανατολικές πλαγιές του Γράμμου μαζεύει όλα τα νερά που χύνονται προς την νότια πλευρά του, ενώ από την άλλη μεριά τα μαζεύει ο Αλιάκμονας. Τα νερά του Σαραντάπορου κυλούν ανάμεσα στους ορεινούς όγκους του Γράμμου, του Βόιου και του Σμόλικα.

Πηγή : http://www.e-konitsa.gr/a/index.php?option=com_content&task=view&id=95&Itemid=64

Αλπικές Λίμνες - Βάραθρα - Κολυμπήθρες

Χάρτης - Υδατικά Διαμερίσματα Ηπείρου, Υδατικοί πόροι, Ζήτηση νερού

Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης - Δ/νση Υδατικού Δυναμικού (www.axiosbios.gr)

Υπέδαφος:

Χλωρίδα - Πανίδα:

Χλωρίδα : Solenanthus albanicus, Carex acuta

Θηλαστικά : Ursus arctos - Καφέ αρκούδα, Rupicapra rupicapra balcanica - Αγριόγιδο, Citellus citellus - Λαγόγυρος

Ορνιθοπανίδα : Bonasa bonasia - Δασόκοτα, Tetrao urogallus - Αγριόκουρκος, Sylvia nisoria - Γερακοτσιροβάκος, Aegolius funereus - Αιγωλιός, Caprimulgus europaeus -(Ευρωπαϊκό) Γιδοβύζι, Neophron percnopterus - Ασπροπάρης, Gyps fulvus - Όρνιο, Circaetus gallicus -Φιδαετός, Aquila chrysaetos - Χρυσαετός, Dendrocopos medius - Μεσαίος Δρυοκολάπτης, Pernis apivorus - Σφηκιάρης, Picus canus - Σταχτής Δρυοκολάπτης, Emberiza citrinella - Χρυσοτσίχλονο, Lanius collurio - Αετομάχος, Pyrrhocorax pyrrhocorax - Κοκκινοκαλιακούδα, Ficedula semitorquata - Δρυομυγοχάφτης, Alauda arvensis - (Κοινή) Σιταρήθρα, Anthus trivialis - Δεντροκελάδα, Anthus spinoletta - (Ευρωπαϊκή) Νεροκελάδα, Prunella modularis - (Κοινός) Θαμνοψάλτης, Lullula arborea - Δεντροσταρήθρα

Αμφίβια - Ερπετά : Bombina variegata - Κιτρινομπομπίνα ή κιτρινογάστορας φρύνος

Ιχθυοπανίδα : Salmo macrostigma - Άγρια πέστροφα,  Barbus meridionalis - Μπριάνες

Οικότοποι

• Υποαλπικά λιβάδια στην κορυφή Γκέσος του Γράμμου (2200μ). Εκτεταμένα δάση με μαυρόπευκα στα μεσαία υψόμετρα και δάση με οξυές στα υψηλότερα.

• Δάσος μαυρόπευκου. Επάνω Αρρένες Γράμμου.

Πηγή : http://www.viopikilotita.uoi.gr/searchr.php

Μονοπάτια:

Με κέντρο την Αετομηλίτσα μπορεί κάποιος χρησιμοποιώντας τα 6 μονοπάτια να περιηγηθεί στον ορεινό όγκο του Γράμμου.

Πηγή : http://www.epcon.gr/Dimoi/Dimos34/p1.html

Προστατευόμενες περιοχές - Μνημεία της φύσης:

• Το όρος Γράμμος ανήκει : στις σημαντικότερες περιοχές για Πουλιά στην Ελλάδα σύμφωνα με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία στο δίκτυο "Natura 2000", σύμφωνα με το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων / Υγροτόπων (κωδικός περιοχής GR1320002 στις σημαντικότερες περιοχές για την αρκούδα σύμφωνα με καταγραφές του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE-ΑΡΚΤΟΣ

Πηγές : http://www.e-konitsa.gr/a/index.php?option=com_content&task=view&id=96&Itemid=64, http://www.minenv.gr/1/12/121/12103/viotopoi/g1320002.html , http://www.ornithologiki.gr/gr/sppe/gr049.php

Η Αετομηλίτσα βρίσκεται μέσα στα όρια της Προστατευόμενης Περιοχής Βόρειας Πίνδου.

• Προστατευόμενη Περιοχή Βόρειας Πίνδου. Περιλαμβάνει την περιοχή Βίκου - Αώου που ανακηρύχθηκε εθνικός δρυμός το 1973, την περιοχή Βάλια Κάλντα που ανακηρύχθηκε εθνικός δρυμός το 1966 και τη μεταξύ τους περιοχή που δεν υπαγόταν σε καθεστώς εθνικού δρυμού. Οι ποταμοί Αώος και Βοιδομάτης, καθώς επίσης και οι παραπόταμοι του Αράχθου (Μετσοβίτικος, Ζαγορίτικος, Βάρδας), του Αλιάκμονα και του Σαραντάπορου αποτελούν τα φυσικά όρια της προστατευόμενης περιοχής βόρειας Πίνδου. Η περιοχή περιλαμβάνει το Σμόλικα, την οροσειρά της Τύμφης με τις δύο χαράδρες (Βίκου και Αώου), τον ορεινό όγκο του Λύγκου, της Βασιλίτσας, του Ζυγού, του Μιτσικελίου και άλλα χαμηλότερα βουνά ή ορεινές εξάρσεις (Τσούκα Ρόσσα, Κούστα, Κοζιακός, Φλάμπουρο, Κλέφτες, Κλέφτης, Όρλιακας, Τσούργιακας, κ.α.).

        Πηγή: http://www.smolikas.com/grpage3.html

Στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον» του ΥΠΕΧΩΔΕ εντάχθηκε η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (Ε.Π.Μ) για τον Γράμμο και τον Δούσκο και αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο καλοκαίρι του 2008. Στη μελέτη περιλαμβάνονται οι περιοχές του δικτύου Natura 2000 με τις ονομασίες: «Κορυφές όρους Γράμμος», «Όρος Δούσκον, Ωραιόκαστρο, Δάσος Μερόπης, κοιλάδα Γορμού, λίμνη Δελβινακίου», καθώς και η ενδιάμεση περιοχή, δηλαδή από τον κάμπο της Κόνιτσας έως το Μολυβδοσκέπαστο  και οι γειτονικές του Γράμμου εκτάσεις στον νομό Καστοριάς.

Στα όρια της περιοχής μελέτης, για το Ν. Ιωαννίνων,  περιλαμβάνονται τμήματα των δήμων Μαστοροχωρίων, Κόνιτσας, Άνω Πωγωνίου, Δελβινακίου και των Κοινοτήτων Αετομηλίτσας και Πωγωνιανής.

Στο σχέδιο προεδρικού διατάγματος που θα συνοδεύσει την ειδική περιβαλλοντική μελέτη θα περιλαμβάνονται και ειδικές ρυθμίσεις για την ενίσχυση επενδύσεων ήπιων μορφών τουρισμού, αγροτουρισμού κ.λ.π., καθώς και σχέδια για τη θέσπιση αυστηρών κανονισμών για τη διατήρηση του παραδοσιακού χαρακτήρα χωριών και οικισμών π.χ. αποκατάσταση διατηρητέων κτηρίων και κτηρίων σε παραδοσιακούς οικισμούς. Έτσι για πρώτη φορά στην Ελλάδα, η προστασία του περιβάλλοντος πρόκειται να συνδυαστεί με την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς

Το Εθνικό Πάρκο Β. Πίνδου, το Εθνικό Πάρκο που θα περιλαμβάνει τα Τζουμέρκα, το όρος Περιστέρι και τη χαράδρα του Αραχθου μαζί με το Εθνικό Πάρκο στο Γράμμο, αφού ολοκληρωθεί η αποναρκοθέτησή του, θα συγκροτούν την πιο εκτεταμένη περιοχή περιβαλλοντικής προστασίας στην Ελλάδα.

Πηγές: http://www.neoiagones.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=1158

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_19/11/2006_205677

http://www.epirotikosagon.gr/service.asp?ArticleId=1631

Στην ευρύτερη περιοχή του νομού Ιωαννίνων βρίσκεται το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου το οποίο περιλαμβάνει τους Εθνικούς Δρυμούς της Βάλιας Κάλντας και του Βίκου-Αώου.

Αλληλεπίδραση περιβάλλοντος και τοπικού πολιτισμού:

Το χειμώνα το χωριό είναι σχεδόν έρημο ενώ το καλοκαίρι περιφέρονται πάνω από 150 οικογένειες κτηνοτρόφων με 15-17.000 ζώα.

Πηγή : Ντρενογιάννης Γ.(ed.),2006. Ανακαλύψτε την Ελλάδα, Ήπειρος, Ζαγόρι-Ιωάννινα-Μέτσοβο-Κόνιτσα, ειδική έκδοση της εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ".

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού Νομού Ιωαννίνων

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού

Προγράμματα που έχουν εφαρμοστεί στην περιοχή σχετικά με περιβάλλον και ανάπτυξη

Προβλήματα - Ανάγκες:

Προβλήματα - Ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Ν. Ιωαννίνων

Ορεινός τουρισμός. Προβλήματα - ανάγκες.

Ιστοσελίδες τοπικού ενδιαφέροντος:

• Ιστοσελίδα της Κοινότητας Αετομηλίτσας http://www.epcon.gr/Dimoi/Dimos34/ 
• Ιστοσελίδα των Βλάχων : http://www.vlahoi.net/index.php

• Καταφύγιο όρους Σμόλικας : http://www.smolikas.com/grpage1.html

• Σύλλογος Αετομηλιτσιωτών Γράμμου "Η Αετομηλίτσα" : http://www.aetomilitsa.com/

• Ιστοσελίδες με φωτογραφίες από τον Γράμμο: http://www.panoramio.com/user/32741 και http://www.eppkas.gr/grammos/grammos.htm

• Στην περιοχή του Γράμμου έχει εφαρμοστεί το πρόγραμμα LIFE Nature. Πληροφορίες στην ιστοσελίδα: http://www.arcturos.gr/gr/action/C3.asp

• Έχει γίνει πρόταση να δημιουργηθεί μονοπάτι, σε περιοχή του Γράμμου, στο πλαίσιο του προγράμματος Natura 2000. Πληροφορίες στην ιστοσελίδα: http://www.ankas.gr/index.php?Language=&articleId=85

• Στο πλαίσιο του προγράμματος LANDSCAPE έχει γίνει πρόταση "Γράμμος - Τοπίο της χρονιάς στην Ευρώπη για τα έτη 2007 - 2008". Πληροφορίες στην ιστοσελίδα: http://www.ankas.gr/index.php?Language=&articleId=84

• 6ο Δημοτικό Σχολείο Ιωαννίνων "Ο Ιωάννης Κωλέττης" http://6dim-ioann.ioa.sch.gr/index_gr.htm

• Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων : http://www.nomioan.gr/

• Info Ioannina : http://www.ioannina.info/index.php?lang_code=el

• Περιφέρεια Ηπείρου http://www.roe.gr/

• Αναπτυξιακή Εταιρεία Ήπειρος Α.Ε.  http://www.epirussa.gr/

• Epirus Connection http://www.epcon.gr

• Epirus Ecotour Guide http://www.ecotour-epirus.gr/

• Τα Πέτρινα Γεφύρια της Ηπείρου : http://www.petrinagefiria.uoi.gr/search.php

• Η Βιοποικιλότητα της Ηπείρου : http://www.viopikilotita.uoi.gr/

• Χοροί Ηπείρου: http://paroutsas.jmc.gr/dances/epiros/frames.htm

• Παραδοσιακή Μουσική Ηπείρου: http://www.epcon.gr/EpconMusic/

Αναφορές:

Ειδική βιβλιογραφία

Νιτσιάκος Βασίλειος, 1979. Η Αετομηλίτσα, Ιωάννινα.

Νιτσιάκος Βασίλειος, 1995. Η κτηνοτροφική κοινότητα : Οικολογική προσαρμογή, σχέσεις παραγωγής και κοινωνική συγκρότηση. Το παράδειγμα της Αετομηλίτσας, (σελ. 37-78) στο Οι Ορεινές Κοινότητες της Βόρειας Πίνδου - Στον απόηχο της μακράς διάρκειας, Εκδόσεις Πλέθρον, Αθήνα.

Νιτσιάκος Βασίλειος, 1996. Γαμήλια τραγούδια της  Αετομηλίτσας. Εθιμική ένταξη και μουσικολογικός σχολιασμός, Δήμος Κόνιτσας, Η Επαρχία Κόνιτσας στο χώρο και το χρόνο.

Γενική βιβλιογραφία Νομού Ιωαννίνων