ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΤΟΠΙΚΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΣ

ΤΩΝ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΟΥΣ

ΜΕ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΟΡΕΙΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

 

ΝΟΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Ορεινά Δημοτικά και Κοινοτικά Διαμερίσματα

 

Κοινότητα Βοβούσης

 

Υψόμετρο:

1000 μ.

Πηγή : http://www.e-city.gr/ioannina/home/view/2303.php

 

 

Πληθυσμός:

150 κάτοικοι

Πηγή : Ε.Σ.Υ.Ε. Μόνιμοι Κάτοικοι - Απογραφή 2001

 

 

Απόσταση από μεγάλο αστικό κέντρο:

72 χλμ. από Ιωάννινα

Πηγή : http://ee.admin.uoi.gr/km.htm

 

 

Ιστορικά στοιχεία:

Γνώρισε ιδιαίτερη ανάπτυξη κατά την ύστερη Τουρκοκρατία. Κάηκε όμως από τους Γερμανούς το 1943.  

Το χωριό ανήκει στο Ανατολικό Ζαγόρι.

Η ονομασία του χωριού προέρχεται, μάλλον, από το τοπωνύμιο Βάβισσα (βοή των νερών του Αώου). 

Πηγή : http://www.nomioan.gr/%5Cdocs%5CTourism%5Cpresentation%20Gr.pdf

 

 

Ιστορικά μνημεία - μουσεία:

 

 

 

Αξιόλογες εκκλησίες - Ι. Μονές:

  • Ιερός Ναός  Αγίου Γεωργίου

  • Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής

Πηγή : http://www.epirussa.gr/pemileas/episkepsis.htm#what

 

 

Πολιτιστικές εκδηλώσεις - Πανηγύρια:

26-27 Ιουλίου Αγίας Παρασκευής

Πηγή : http://www.cuzagori.gr/indexgr.htm

 

 

Ήθη - Έθιμα - Παραδόσεις:

Το χωριό διατηρεί τα βλάχικα έθιμα, τους χορούς και την ενδυμασία.

Οι χοροί που συναντώνται στην Ήπειρο είναι ως επί το πλείστον, κυκλικοί. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι χοροί στα τρία, συρτοί στα δύο και τσάμικοι (με 8,10,12 κινήσεις).
Χαρακτηριστικοί είναι επίσης και οι συγκαθιστοί χοροί (π.χ. Συρράκου, Μετσόβου, Βοβούσας κα), που είναι χοροί ερωτικοί και χορεύονται από ζευγάρια σκόρπια στο χώρο. Χαρακτηριστικοί χοροί της περιοχής Βωβούσας: Συγκαθιστός με γυρίσματα, τσάμικο γυναικείο «Γυναίκες που χορεύετε», Σίρμπα, Βωβουσιώτικος, Κάτω στην άσπρη πέτρα, Λεωνίδας και Νταβέλης κ.α.

Πηγές : Ηλίας Γκαρτζονίκας Ήπειρος εν Χορώ στο  http://www.zosimaia.gr/MeNuDynamic.asp?menu=10&submenu=23&aID=98

http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_taxgreece_24_12/11/2007_211627

 

 

Γαστρονομία - Τοπικές Γεύσεις:

Πληροφορίες για παραδοσιακές συνταγές της Βοβούσας:

http://www.epcon.gr/s/Fagita.asp?origin=%C2%CF%C2%CF%D5%D3%C1&name=

 

 

 

Τοπικά Προϊόντα:

 

 

 

Παραδοσιακά επαγγέλματα:

Υλοτομία. Οι Βοβουσιώτες στο παρελθόν ήταν άριστοι "νεροπριονάδες" αλλά ακόμα και σήμερα εξακολουθούν να θεωρούνται τεχνίτες στο στήσιμο παραδοσιακών νεροπρίονων.

Πηγή : http://www.e-city.gr/ioannina/home/view/2303.php 

 

 

Παραδοσιακός οικισμός:

Όχι

Πηγή : http://estia.minenv.gr/EXEC

 

 

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική:

  • Γεφύρι της Βοβούσας. Μονότοξο, χτίστηκε το 1748 από τον Αλέξιο Μίσιο. Ενώνει τις δύο συνοικίες ("μαχαλάδες") του απλώνονται στα ριζά των αντηρίδων του Αυγού και στην παρόχθια κοιλάδα. (ΥΑ 4499/12-6-1964 - ΦΕΚ 239/Β/30-6-1964)

Πηγές: http://www.epcon.gr/s/Bridges.asp?BridgeID=I002,

http://www.petrinagefiria.uoi.gr/gefiri.php?id=67 και

http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=6673

  • Γεφύρι στην τοποθεσία Ποντίκα. Μονότοξο. (ΥΑ ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1260/30653/2-7-1982 - ΦΕΚ 628/Β/26-8-1982)

Πηγές: http://www.petrinagefiria.uoi.gr/gefiri.php?id=68 και http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=6674

  • Νεροτριβή Βοβούσας

 

Η Αρχιτεκτονική της Ηπείρου

Φωτογραφίες παραδοσιακών κτισμάτων

Ηπειρώτικα Γεφύρια

Ηπειρώτες Μάστοροι

Λαϊκή Ζωγραφική

Οι περιβαλλοντικές παράμετροι στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική

Γλωσσάρι παραδοσιακής αρχιτεκτονικής

 

  

Διατηρητέα κτίρια:

Όχι

Πηγή : http://estia.minenv.gr/EXEC

 

 

Ντοπιολαλιά - Γλωσσικά ιδιώματα:

Βλάχικη διάλεκτος

Πληροφορίες για τη βλάχικη γλώσσα/βλάχους: http://www.vlahoi.gr/index.asp?RFRM= ,

http://www.vlahoi.net/content/view/20/30/

 

 

Βουνά:

Όρος Αυγό (2.177 μ.) Λύγκος Όρος - οροσειρά Πίνδου

 

 
Επιφανειακά - Υπόγεια νερά:

Το χωριό διασχίζει ο Αώος ποταμός.

Ποταμός της Ηπείρου, το αρχικό τμήμα του οποίου, μήκους 70 χιλιομέτρων, ανήκει στην Ελλάδα. Οι πηγές του βρίσκονται στους ορεινούς όγκους βόρεια του Μετσόβου και, πριν μπει σε αλβανικό έδαφος, ενώνεται με τον παραπόταμό του Σαραντάπορο. Σημαντικός παραπόταμός του είναι επίσης και ο πολύ γνωστός για την ωραιότητα του τοπίου που διασχίζει Βοϊδομάτης ή Βοϊδομάτι.

Πηγή : http://geogr.eduportal.gr/grinfo/docs.htm

 

Αλπικές Λίμνες - Βάραθρα - Κολυμπήθρες

Χάρτης - Υδατικά Διαμερίσματα Ηπείρου, Υδατικοί πόροι, Ζήτηση νερού

Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης - Δ/νση Υδατικού Δυναμικού (www.axiosbios.gr)

 

 

Υπέδαφος:

Σχηματισμοί της Αδριατικοϊονίου ζώνης και της ζώνης Πίνδου. Στο Βόρειο και Ανατολικό τμήμα της λεκάνης του Αώου συναντώνται πετρώματα του οφιολιθικού συμπλέγματος. Στην Τύμφη εμφανίζονται ασβεστόλιθοι Ηωκαίνου. Στην περιοχή του Ζαγορίου υπάρχει Φλύσχης.

Πηγές: http://diocles.civil.duth.gr/links/home/database/ioanina/pr21ge.pdf

http://2dim-kalam.thess.sch.gr/04/oliki%20e2.htm

 

Γεωλογία Ηπείρου

 

 

Χλωρίδα - Πανίδα:

Χλωρίδα - Πανίδα του Εθνικού Πάρκου Βάλια Κάλντα

 

Ενδιαφέροντα σημεία φυσικού περιβάλλοντος: δάση Ανατολικού Ζαγορίου, περιοχή Βάλια Κάλντα.  Πηγή : http://www.epirussa.gr/pemileas/episkepsis.htm#what

Σπονδυλόζωα  Αμφίβια  : Κιτρινομπομπίνα (Bombina variegata) 

Πηγή : http://www.viopikilotita.uoi.gr/zoas.php?id=59  

Οικοτόποι

  • Ο ποταμός Αώος στη Βοβούσα Ζαγορίου. Διακρίνονται παραπλεύρως του ποταμού εγκατελειμένες καλλιέργειες με κερασιές και γκορτσιές,ενώ η εισχώρηση δασικών ειδών (μαυρόπευκου) είναι εμφανής.

  • Ο ποταμός Αώος στη Βοβούσα Ζαγορίου. Διακρίνεται παραπλεύρως του ποταμού χαρακτηριστική παραποτάμια βλάστηση με ιτιές. Σις πλαγιές στο βάθος,δάση με μαυρόπευκα.

  • Ο ποταμός Αώος στη Βοβούσα Ζαγορίου. Στις όχθες του ποταμού χαρακτηρισιτκή παραποτάμια βλάστηση με ιτιές.

  • Δάση μαυρόπευκου στο Αρκουδόρεμα της Βάλια Κάλντα (όρη Αυγό και Φλέγγα)

  • Δάση μαυρόπευκου στο όρος Αυγό (περιοχή Βάλια Κάλντα)

  • Καταρράκτης στο όρος Αυγό (περιοχή Βάλια Κάλντα)

  • Βραχώδης σχηματιμός στο όρος Αυγό

  • Χαλικώνας σε αραιό δάσος οξυάς και μαυρόπευκου στο Αρκουδόρεμα της Βάλια Κάλντα (όρος Αυγό)

  • Χείμαρρος παροδικής ροής στις πλαγιές του όρους Αυγό (Βάλια Κάλντα)

  • Μικτό δάσος δρυός- μαυρόπευκου στην Αγία Παρασκευή Βοβούσας Ζαγορίου.

  • Ο ποταμός Αρκουδόρεμα στη Βάλια Κάλντα. Διακρίνονται βραχώδεις σχηματισμοί και δάση μαυρόπευκου.

Πηγή : http://www.viopikilotita.uoi.gr/searchr.php

 

 

Μονοπάτια:

Το χωριό αποτελεί μία από τις εισόδους προς τον Εθνικό Δρυμό Βάλια Κάλντα

Πηγή : http://www.epirussa.gr/pemileas/DIADROMES.htm#30

 

 

Προστατευόμενες περιοχές - Μνημεία της φύσης:

Εθνικός Δρυμός Βάλια Κάλντα

 

Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου - Εθνικό Πάρκο Βάλια Κάλντα

 

 

Αλληλεπίδραση περιβάλλοντος και τοπικού πολιτισμού:

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού Νομού Ιωαννίνων

 

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού

Προγράμματα που έχουν εφαρμοστεί στην περιοχή σχετικά με περιβάλλον και ανάπτυξη

 

 

Προβλήματα - Ανάγκες:

Προβλήματα - Ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Ν. Ιωαννίνων

Ορεινός τουρισμός. Προβλήματα - ανάγκες.

 

 

Ιστοσελίδες τοπικού ενδιαφέροντος:

 

 

 

 

Αναφορές:

Ειδική βιβλιογραφία

Χρυσάνθη Σταγκογιάννη & Γιώργος Καζάνας,  Η μουσικοχορευτική παράδοση της Βοβούσας (BAASA στα Βλάχικα) άρθρο στο http://www.vlahoi.net/content/view/106/38/ 

Κολτσίδας Αντώνιος, 1997. Ιστορία της Βωβούσας Θεσσαλονίκη.

Δρούγιας, Θ., 1995. Η Βωβούσα στο χώρο και στο χρόνο, Ιωάννινα.

Κολτσίδας, Αντώνης Μιχ., 1997. Ιστορία της Βωβούσας. Απομνημονεύματα Απόστολου Χατζή ή Τσαρούχα για τη Βωβούσα Ιωαννίνων του 19ου αιώνα, Αφοι Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη.

Άρθρο Περιοδικό "Ήπειρος Άπειρος Χώρα", Βωβούσα Ανατολικού Ζαγορίου, στο http://www.epcon.gr/s/#

 

Γενική βιβλιογραφία Νομού Ιωαννίνων

    Επιστροφή