Υψόμετρο:

880 μ

Πηγή:

http://www.qualityinns.gr/main/index.php?option=com_content&task=view&id=36&Itemid=78&lang=gr

Πληθυσμός:

25 κάτοικοι

Πηγή : Ε.Σ.Υ.Ε - Μόνιμοι Κάτοικοι - Απογραφή 2001

Απόσταση από μεγάλο αστικό κέντρο:

35 χιλιόμετρα από τα Ιωάννινα

Πηγή: http://ee.admin.uoi.gr/km.htm   

Ιστορικά στοιχεία:

Το Δίλοφο  παλαιότερα ήταν γνωστό με το όνομα Σομποτσέλι ή  Σιοποτσέλ που στα σλάβικα σημαίνει «τόπος με πολλά νερά».

Παλαιότερα το χωριό ονομαζόταν Σοποτσέλι και πήρε το σημερινό όνομα του το 1920 από τους 2 λόφους ανάμεσα στους οποίους έχει κτιστεί.

Το Δίλοφο είναι χτισμένο πάνω σε δύο λόφους, με μικρές σχετικά κλίσεις. Αναπτύσσεται γύρω από την Κεντρική Πλατεία (Μεσοχώρι), από όπου ξεκινούν ακτινωτά οι τρεις βασικοί πεζόδρομοι (καλντερίμια), που οδηγούν στις τρεις συνοικίες, πάνω μαχαλάς, κάτω μαχαλάς και πέρα μαχαλάς.

Πηγές:

http://www.qualityinns.gr/main/index.php?option=com_content&task=view&id=36&Itemid=78&lang=gr

http://www.petrinagefiria.uoi.gr/listk.php?id=48

http://www.agrotravel.gr/

http://www.dilofo.com/zagori.asp

Ιστορικά μνημεία - μουσεία:

Μεγάλη Σχολή του Ι. Αναγνωστόπουλου (Αρρεναγωγείο – Δημοτικό Σχολείο), που ιδρύθηκε το 1855.

Πηγές:

http://www.dilofo.com/zagori.asp

http://www.letzeto.gr/central%20zagori.htm

Ντρενογιάννης Γ.(ed.),2006. Ανακαλύψτε την Ελλάδα, Ήπειρος, Ζαγόρι-Ιωάννινα-Μέτσοβο-Κόνιτσα.

Ειδική έκδοση της εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ"

http://www.agrotravel.gr/

Αξιόλογες εκκλησίες - Ι. Μονές:

• Εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, του 1850

• Βυζαντινή μονή της Αγίας Παρασκευής (1413-1414 μ.Χ.), χτισμένη στο χείλος του γκρεμού.

• Υπάρχουν και πολλά μικρότερα παρεκκλήσια και μοναστήρια όπως Παναγίας, Σωτήρος, Άγιοι Ταξιάρχες.

Πηγές:

http://www.dilofo.com/zagori.asp

http://www.agrotravel.gr/

Ντρενογιάννης Γ.(ed.),2006. Ανακαλύψτε την Ελλάδα, Ήπειρος, Ζαγόρι-Ιωάννινα-Μέτσοβο-Κόνιτσα.

Ειδική έκδοση της εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ" 

Πολιτιστικές εκδηλώσεις - Πανηγύρια:

Πανηγύρια:

• 15-16 Αυγούστου Παναγίας

• 26 Ιουλίου: Αγίας Παρασκευής

Πηγές:

http://www.qualityinns.gr/main/index.php?option=com_content&task=view&id=36&Itemid=78&lang=gr

http://www.cuzagori.gr/indexgr.htm

Ήθη - Έθιμα - Παραδόσεις:

• Παραδοσιακοί χοροί Ζαγορίου: Μπουλονάσαινα, Ζαγορίσιος, Κλέφτες (παλιοί), Βασιλ' αρχόντισσα, Γάτα διπλή και μόνη, Γκέκας, Τσίντζιρας (κοφτός), Κοφτός, Ρόβας, Παλαμάκια

Γαστρονομία - Τοπικές Γεύσεις:

• Παραδοσιακά εδέσματα που ετοιμάζονται στην περιοχή Ζαγορίου τις μέρες των Χριστουγέννων: Κρεατόπιτα, Βασιλόπιτα

• Χριστουγεννιάτικες Ηπειρώτικες γεύσεις: 

        http://www.epcon.gr/afieromata/Christmas/Christmas_Sintages/

• Πίτες με τυρί, χόρτα, κρέας αλλά και κρέμα, κυνήγι, φρέσκες πέστροφες, κοψίδια στα κάρβουνα,  γαλοτύρι, τσίπουρο και κόκκινο κρασί, φρέσκα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως τυρί φέτα, γιαούρτι, ξινόγαλο, γκύζα και φρέσκο βούτυρο, σπιτικά γλυκά, σιροπιαστά και του κουταλιού, μαρμελάδες και μέλι από βουνίσια αγριολούλουδα, βότανα του βουνού.

• Κασιόπιττα-τοπική πίτα με τυρί (με αυγά, γάλα, τυρί, γιαούρτι και αλεύρι)

• Τραχανάς

Πηγή:

Μ. ΚΩΣΤΑΡΑΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 03/01/2004:  http://www.enet.gr/online/

http://www.athinoramatravel.gr/articles/print.aspx?i=1586&c=zagoria

http://www.hellenicmountains.gr/?Lang=el&Page=Destinations/Zagori/Food

http://traveladvisorgr.blogspot.com/2007/10/blog-post_6330.html

Τοπικά Προϊόντα:

Το Ζαγόρι φημίζεται για τη σημαντική παραδοσιακή, βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία.

Πηγή : http://www.hellenicmountains.gr/?Lang=el&Page=Destinations/Zagori/Food

Παραδοσιακά επαγγέλματα:

• Παρατηρούνται τρεις ζώνες δραστηριοτήτων στην ευρύτερη περιοχή: η χαμηλή γεωργική ζώνη (καλαμπόκια, μηλιές, καρυδιές κλπ.), η μεσαία ζώνη (με δέντρα-βελανιδιές- για βοσκή των γιδιών, η υψηλότερη ζώνη (με λιβάδια για βοσκή προβάτων)

• Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την υλοτομία, την κτηνοτροφία και τον τουρισμό.

• Η περιοχή του Ζαγορίου προσφέρεται για την κτηνοτροφία και για την καλλιέργεια του εδάφους. Σε εποχές άνθησης, καλλιεργούσαν εκεί δημητριακά, πατάτες, αμπέλια και όσπρια (οι γίγαντες του Ζαγορίου εξακολουθούν να είναι ονομαστοί).

Πηγές:

Ντρενογιάννης Γ.(ed.),2006. Ανακαλύψτε την Ελλάδα, Ήπειρος, Ζαγόρι-Ιωάννινα-Μέτσοβο-Κόνιτσα Ειδική έκδοση της εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ"

http://www.epirussa.gr/pevovousas/politismos.htm

http://www.zagorama.com/zagori-gen/index-gr.html

Παραδοσιακός οικισμός:

Ναι

(ΦΕΚ Δ-594 α/ 13.11.1978: Περί χαρακτηρισμού ως Παραδοσιακών Οικισμών τινών του Κράτους και καθορισμού των όρων και περιορισμών δομήσεως των οικοπέδων αυτών.

ΦΕΚ Δ-615 α/ 01.11.1979: Περί χαρακτηρισμού ως παραδοσιακών των υφισταμένων προ του έτους 1923 οικισμών της ευρύτερης περιοχής Ζαγορίου (Ηπείρου) και καθορισμού των ειδικών όρων και περιορισμών δομήσεως των οικοπέδων αυτού.)

Πηγή: http://estia.minenv.gr/

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική:

• Γεφύρι του Αγίου Μηνά : Μονότοξο γεφύρι σε καλή κατάσταση, υψόμετρο 772μ., τοποθεσία: Άγιος Μηνάς

• Γεφύρι του Αρκούδα: Μονότοξο γεφύρι του 1806, σε καλή κατάσταση, υψόμετρο 738 μ, τοποθεσία: Σκούρτη, Ιστορικά-Λαογραφικά στοιχεία:  Παλιότερα ονομαζόταν «γεφύρι του Ξηροποτάμου» ή «γεφύρι του Εβραίου», επειδή ο χρηματοδότης της κατασκευής του γεφυριού ήταν Εβραίος από τα Ιωάννινα, που είχε κινδυνεύσει σε αυτήν την περιοχή, κατά τη διάρκεια μιας κακοκαιρίας. Στις 6 Αυγούστου 1906, ο τουρκικός στρατός σκότωσε σε αυτό το σημείο τον Σαμαρινιώτη μακεδονομάχο οπλαρχηγό Καπετάν-Αρκούδα και από τότε το γεφύρι πήρε το όνομά του. (ΥΑ ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1260/30653/2-7-1982 - ΦΕΚ 628/Β/26-8-1982)

• Γεφύρι Νούτσου ή Κόκορου: Μονότοξο του 1750, βρίσκεται μεταξύ των χωριών Κουκούλι-Δίλοφο και Κήποι. Πήρε το όνομά του από το Νούτσο Κοντοδήμο που το έκτισε, ονομάζεται και του Κόκορου από τον ιδιοκτήτη γειτονικού μύλου που το επισκεύασε. Η επιφάνεια του τόξου και το προστατευτικό στηθαίο έχουν υποστεί ζημιές.

• Η θέση που θα χτιζόταν το κάθε γεφύρι ήταν προσεκτικά επιλεγμένη σε στένεμα του ποταμού, με τα βράχια να βοηθούν για να "πατήσουν" μία ή περισσότερες καμάρες.  Το υλικό ήταν η  πέτρα, συγκεκριμένα στο Ζαγόρι ο σχιστόλιθος

• Τετραώροφος πύργος στην είσοδο του χωριού- μοναδικός στο Ζαγόρι. Αρχοντικό της οικογένειας Μακροπούλου: το ψηλότερο σπίτι του Zαγοριού (13,5 μ.). Χτίστηκε από το γιο ενός πλούσιου Ζαγορίτη από το Δίλοφο για χάρη της γυναίκας του για να μη νιώθει νοσταλγία για το χωριό της το Κουκούλι.

• Τριώροφο Αρχοντικό Λουμίδη

• Οι τοίχοι στις κατοικίες του Ζαγορίου είναι φτιαγμένοι από πέτρες που δεν είναι τοποθετημένες με τυχαίο τρόπο, συχνά η δομή τους αντιγράφει τη φύση, ενώ είναι δεμένες με ξύλα-ξυλοδεσιές- περίπου κάθε 1.5 μ., για τη στερεότητά του

  Η κάτοψη της κατοικίας του 19ου αιών. στο Ζαγόρι είναι σε σχήμα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο, διώροφη, όπου στο ισόγειο βρίσκονται οι βοηθητικοί χώροι και στον όροφο τα ενδιαιτήματα. Η στέγη της κατοικίας κλείνει προς τις 4 πλευρές της κάτοψης και είναι επικαλυμμένη με σχιστές πλάκες.

• Χαρακτηριστικά της Ζαγορίσιας παράδοσης είναι οι μουσάντρες (πολυτελή ξύλινα χωρίσματα) και οι οροφές, όλες περίτεχνα διακοσμημένες από ξυλόγλυπτα. Εξαιρετικά διαδεδομένο είναι και το μπλε χρώμα των τοίχων, που συνήθως είναι ελαιοχρωματισμένοι.

Πηγές:

http://www.agrotravel.gr/

http://www.qualityinns.gr/main/index.php?option=com_content&task=view&id=36&Itemid=78&lang=gr

http://www.os3.gr/arhive_topos/gr_topos_zahorohoria.html

http://www.petrinagefiria.uoi.gr/ 
http://www.epcon.gr/s/Bridges.asp?BridgeID=I022

http://www.epcon.gr/s/Bridges.asp?BridgeID=I023

http://www.epirotikosagon.gr/service.asp?ArticleId=1497

http://users.otenet.gr/~millennb/politist_center.htm

http://www.nomioan.gr/(Νομός Ιωαννίνων, Έκδοση Νομαρχιακής Επιτροπής Τουριστικής Προβολής Νομού Ιωαννίνων)

http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=6697

Ντρενογιάννης Γ.(ed.),2006. Ανακαλύψτε την Ελλάδα, Ήπειρος, Ζαγόρι-Ιωάννινα-Μέτσοβο-Κόνιτσα.

Ειδική έκδοση της εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ"

http://www.letzeto.gr/central%20zagori.htm

Η Αρχιτεκτονική του Ζαγορίου

Σχέδια σπιτιών του Ζαγορίου

Ηπειρώτικα Γεφύρια

Ηπειρώτες Μάστοροι

Λαϊκή Ζωγραφική

Οι περιβαλλοντικές παράμετροι στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική

Γλωσσάρι παραδοσιακής αρχιτεκτονικής

Διατηρητέα κτίρια:

Οχι.

Πηγή: http://estia.minenv.gr/

Ντοπιολαλιά - Γλωσσικά ιδιώματα:

Βουνά:

Όρος Μιτσικέλι (νότιο-δυτικά), υψόμετρο 1810μ.

Πηγή: http://geogr.eduportal.gr/grinfo/mountains.htm

Χάρτης Όρους Μιτσικέλι

Στοιχεία  Όρους Μιτσικέλι

Πηγή: Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (www.axiosbios.gr)

Επιφανειακά-Υπόγεια Νερά:

• Ποταμός Ζαγορίτικος (νότια-παραπόταμος Αράχθου)

• Ποταμός Βοϊδομάτης (βόρειοανατολικά)

• Τα επιφανειακά νερά στην περιοχή της Πίνδου, αλλά και σε ολόκληρη την Ήπειρο εκτός από τις παράκτιες περιοχές θεωρούνται τα καθαρότερα στην Ευρώπη.

Η μέση ετήσια βροχόπτωση ξεπερνάει τα1400 χιλιοστά και για το λόγο αυτό η υδρολογία της περιοχής είναι πλούσια σε επιφανειακά νερά που συγκεντρώνονται σε παραπόταμους του Αώου και του Βοϊδομάτη. Τόσο οι παραπόταμοι όσο και οι Αώος και Βοϊδομάτης έχουν την μορφή χειμαρρωδών ρευμάτων, γιατί χαρακτηρίζονται από έντονη μεταβλητότητα της παροχής τους μεταξύ της ξηρής και βροχερής εποχής του έτους με σημαντική μείωση της ελάχιστης παροχής κατά το θέρος. Η Ανατολική περιοχή Ζαγορίου είναι πλούσια και σε υπόγεια νερά τόσο στην ημιορεινή όσο και την ορεινή ζώνη σε αντίθεση με την δυτική.

Μια από τις απειλές για τον Άραχθο όπως και για τα υπόλοιπα ποτάμια της Ηπείρου είναι η απόρριψη βιομηχανικών αποβλήτων στα νερά.

Πηγές:

http://www.tanea.gr/Article.aspx?d=20050427&nid=4387755

http://www.zagorama.com/meleti/index.htm

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_22/09/2007_242383

Τα αυξημένα ποσοστά βροχόπτωσης σε συνδυασμό με την ασβεστολιθική σύσταση του εδάφους και τις απότομες κλίσεις του εδάφους στην περιοχή Κεντρικού Ζαγορίου, οδηγούν σε αποστράγγιση μεγάλων ποσοτήτων ομβρίων υδάτων με αποτέλεσμα μη ικανοποιητική αξιοποίηση του υδροφόρου ορίζοντα. Το γεγονός αυτό οδήγησε τους κατοίκους της περιοχής, στα μέσα του 19^ου αιώνα, στη συλλογή μέσω κλειστών δεξαμενών ή ανοιχτών ταμιευτήρων νερού, των ομβρίων υδάτων, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες τους, για οικιακή χρήση και για πότισμα κοπαδιών. Παράλληλα, χρησιμοποιούσαν ένα «αυτοσχέδιο» σύστημα φυσικής αποχέτευσης για τη διαχείριση των οικιακών τους λυμάτων. Προσαρμόστηκαν, με αλλά λόγια, στους φυσικούς περιορισμούς του συστήματος δημιουργώντας ένα πρότυπο σύστημα διαχείρισης των υδατικών πόρων βασιζόμενοι και στην ενδοκοινοτική συνεννόηση και αλληλοϋποστήριξη. Η κατάσταση όμως άλλαξε με τους έντονους ρυθμούς τουριστικής «ανάπτυξης» της περιοχής, με αποτέλεσμα, σήμερα, να απειλείται η φέρουσα ικανότητα του συστήματος, καθώς δεν υπάρχει μακροπρόθεσμος προγραμματισμός και πρόβλεψη για τα απαραίτητα έργα υποδομής.

Πηγή: http://www.medies.net/staticpages/aqua2006/abstract/1_Dalkavoukis_abstract_corrected.pdf

Αλπικές Λίμνες - Βάραθρα - Κολυμπήθρες

Χάρτης - Υδατικά Διαμερίσματα Ηπείρου, Υδατικοί πόροι, Ζήτηση νερού

Πηγή: Υπουργείο Ανάπτυξης - Δ/νση Υδατικού Δυναμικού (www.axiosbios.gr)

Υπέδαφος:

• Τα πετρώματα της χαράδρας του Βίκου είναι ασβεστολιθικά στα δυτικά και πετρώματα φλύσχη στα ανατολικά

• Οι έντονες χαραδρώσεις του εδάφους κάνουν εμφανείς όλες τις πτυχές των πετρωμάτων, οι οποίες προήλθαν από τις αναδιπλώσεις του φλοιού της γης όταν δημιουργήθηκαν οι ορεινοί όγκοι των Διναρικών Άλπεων και της Πίνδου.

• Χαρακτηριστικό στοιχείο της περιοχής του Ζαγορίου είναι  ο ασβεστολιθικός σχιστόλιθος —πολύ ανοιχτό γκρι, σχεδόν άσπρο— και ο φλύσχης, ψαμμιτικός σχιστόλιθος χρώματος γκρι πολύ πιο σκούρου. 

Πηγές:

Ντρενογιάννης Γ.(ed.),2006. Ανακαλύψτε την Ελλάδα, Ήπειρος, Ζαγόρι-Ιωάννινα-Μέτσοβο-Κόνιτσα.

Ειδική έκδοση της εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ"

http://www.zagorama.com/zagori-gen/index-gr.html

Γεωλογία Ηπείρου

Χλωρίδα - Πανίδα:

• Τα βότανα του Βίκου ξεπερνούν τα 2500 είδη, το μικροκλίμα που δημιουργείται στην περιοχή λόγω της υψομετρικής διαφοράς, ευνοεί την ανάπτυξη τους.

• Η χλωρίδα του Βίκου είναι από τις πλουσιότερες και περιλαμβάνει περισσότερα από 1700 είδη, ενώ σημαντικό στοιχείο της αποτελεί το γεγονός ότι στην περιοχή της ενδημούν φυτά που δεν συναντούμε πουθενά αλλού στον κόσμο

• Κεντρικό Ζαγόρι και Ανατολικό Όρος Μιτσικέλι: Ενδιαιτήματα: Δάση και δασικές εκτάσεις (85%: Πλατύφυλλα φυλλοβόλα δάση, Μικτά δάση), Λιβάδια (5%: Αλπικά και υποαλπικά ποολίβαδα), Θαμνώνες (10%: Σκληρόφυλλοι θάμνοι, γκαρίγκ και μακί). Χρήσεις γης: αγροτικές χρήσεις (70%), δασοπονία (70%), τουρισμός/αναψυχή (5%)

• Πληροφορίες για:

  Βιοποικιλότητα Ηπείρου: http://www.viopikilotita.uoi.gr/    

  Χλωρίδα της Ηπείρου: http://www.epcon.gr/s/Botana.asp

  Φαρμακευτικά φυτά του Εθνικού Δρυμού Βίκου - Αώου : http://vikos.bat.uoi.gr

Πηγές:

http://www.hit360.com/nomioan/gr/text10.htm

http://www.ornithologiki.gr/gr/sppe/gr

Ντρενογιάννης Γ.(ed.),2006. Ανακαλύψτε την Ελλάδα, Ήπειρος, Ζαγόρι-Ιωάννινα-Μέτσοβο-Κόνιτσα.

Ειδική έκδοση της εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ"

Βλάστηση - Χλωρίδα Εθνικού Πάρκου Βίκου - Αώου

Πανίδα Εθνικού Πάρκου Βίκου - Αώου

Βιβλιογραφία

Μονοπάτια:

Πεζοπορικές-Ορειβατικές διαδρομές:

Δίλοφο-Βίτσα (3 χλμ., 1,5 ώρα, μονοπάτι. Ειδική σήμανση: Ζ15.)

Πηγή:http://www.epirussa.gr/pevovousas/DIADROMES.htm  

Προστατευόμενες περιοχές - Μνημεία της φύσης:

• Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου, γνωστός και με την ονομασία «Ο Δρυμός των μεγάλων κορυφών», εκτείνεται από το ορεινό συγκρότημα της Τύμφης ως το βορειοδυτικό άκρο της Πίνδου

• Κεντρικό Ζαγόρι και Ανατολικό Όρος Μιτσικέλι - Καθεστώς προστασίας: 7.100 στρ. αποτελούν Καταφύγιο Άγριας Ζωής (Αγ. Αθανάσιος-Σιπίτουρα/Ασπραγγέλων-Ελάτης). 84.360 στρ. της περιοχής καλύπτονται από τη Ζώνη Ειδικής Προστασίας ΟΡΟΣ ΜΙΤΣΙΚΕΛΙ(GR2130008)

Πηγές:

http://www.ornithologiki.gr/gr/sppe/gr

http://www.os3.gr/arhive_topos/gr_topos_zahorohoria.html

Κέντρα ενημέρωσης και οικολογικά-περιβαλλοντικά πάρκα

Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου - Εθνικό Πάρκο Βίκου - Αώου

Περιοχές Natura - Σημαντικές Περιοχές για Πουλιά

Βιβλιογραφία

Αλληλεπίδραση περιβάλλοντος και τοπικού πολιτισμού:

 Συγκρότηση οικισμών:

• Τα κτίρια διατάσσονται σε ομόκεντρες περιφέρειες και η λογική του κέντρου διαμορφώνει την ιεραρχία με πολιτικές και πολιτισμικές διαστάσεις

• Κέντρο του οικισμού θεωρείται η πλατεία, με ένα ή περισσότερα πλατάνια. Η βρύση της πλατείας παραπέμπει στην οικονομική ευρωστία. Η αρχιτεκτονική της βρύσης παραπέμπει στην οικονομική, κοινωνική ή θεσμική θέση του κτήτορά της

• Τα κτίρια γύρω από την πλατεία σχηματίζουν την πρώτη περιφέρεια του κύκλου- κεντρικός ιερός ναός, σχολείο (δίδυμο εξουσίας: Θρησκεία και Παιδεία), κοινοτικό κατάστημα, δημόσια υπηρεσία, εμπορικά καταστήματα. Δεύτερη από το κέντρο περιφέρεια, οι κατοικίες των εύπορων οικογενειών και του ιδρυτή του χωριού. Στις παρυφές του χωριού διαμορφώνεται η τρίτη περιφέρεια με παραγωγικές εγκαταστάσεις

Πηγή: Ντρενογιάννης Γ.(ed.),2006. Ανακαλύψτε την Ελλάδα, Ήπειρος, Ζαγόρι-Ιωάννινα-Μέτσοβο-Κόνιτσα,  Ειδική έκδοση της εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ"

Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) Κόνιτσας διοργάνωσε το 2006 με επιτυχία Σεμινάριο-Συνάντηση Εργασίας Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας  Εκπαίδευσης, στην Κόνιτσα στο πλαίσιο του Εθνικού Θεματικού Δικτύου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης: «Παραδοσιακοί Οικισμοί και Φύση», προσέγγιση των παραδοσιακών πρακτικών διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος στους χώρους μελέτης και προβολή τους στη σημερινή εποχή, με στόχο την ολοκληρωμένη και αξιοβίωτη ανάπτυξη.

Ο χώρος μελέτης ήταν τα παραδοσιακά κτίσματα είτε ως σύνολα (οικισμοί) είτε μεμονωμένα. Αντιστοιχούν στις κοινωνικές, οικονομικές, πολιτισμικές δομές της παραδοσιακής κοινωνίας, δηλαδή της κοινωνίας πριν από τη βιομηχανική εποχή, η οποία χαρακτηριζόταν κυρίως από τον αγροτικό  προσανατολισμό της, την περιορισμένη χρήση της τεχνολογίας, τη σταθερότητα των εθίμων κ.α.

(www.oikismoi-phisi.net.gr/ΚΠΕ_ΚΟΝΙΤΣΑΣ_ΔΕΛΤΙΟ_ΤΥΠΟΥ1.doc)

Οι μαθητικές ομάδες συνέταξαν στο πλαίσιο του  δικτύου Παραδοσιακοί Οικισμοί & Φύση αξιόλογες εργασίες οι οποίες παρουσιάζονται στον δικτυακό τόπο : http://www.oikismoi-phisi.net.gr/paidia.htm

Συμμετείχαν 58 σχολεία από όλη την Ελλάδα και το σεμινάριο είχε ως αντικείμενο τη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό του περίγυρο, την αλληλεπίδραση του φυσικού με το πολιτισμικό περιβάλλον.

Η δράση αυτή αποτελεί μια πολύ καλή προσπάθεια ευαισθητοποίησης των παιδιών και των εκπαιδευτικών για την μοναδικότητα των ορεινών περιοχών και τις πολυδιάστατες αλληλεπιδράσεις και αλληλεξαρτήσεις τους με τη φύση, την παράδοση, τον πολιτισμό, την κοινωνία, την οικονομία κτλ.

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού Νομού Ιωαννίνων

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος - Τοπικού Πολιτισμού

Προγράμματα που έχουν εφαρμοστεί στην περιοχή σχετικά με περιβάλλον και ανάπτυξη

Προβλήματα - Ανάγκες:

Προβλήματα - Ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Ν. Ιωαννίνων

Ορεινός τουρισμός. Προβλήματα - ανάγκες.

Ιστοσελίδες τοπικού ενδιαφέροντος:

• Γενικά για το Ζαγόρι: http://www.visitzagori.com

• Πολιτιστικός Σύνδεσμος Ζαγορισίων: http://www.cuzagori.gr/union.htm

• Μοναστήρια στην περιοχή του Ζαγορίου: http://www.hellenicmountains.gr/?Lang=el&Page=Destinations/Zagori/Sights/Monasteries

• Η συνθήκη του Βοϊνίκου, στο Ζαγόρι: http://www.koukouli-zagoriou.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=34&Itemid=74

• Χοροί και Πανηγύρια στο Ζαγόρι: http://www.cuzagori.gr/dance.htm

• Σαρακατσάνοι: http://el.wikipedia.org/wiki

• Αναπτυξιακή Εταιρία Ζαγορίου: http://www.zagorama.com/anez/index.html

• Ευρωπαϊκό Campus Περιβάλλοντος. Αξιολόγηση Περιοχών Ζαγορίου: http://www.zagorama.com/Campus/index.htm

• 6ο Δημοτικό Σχολείο Ιωαννίνων "Ο Ιωάννης Κωλέττης" http://6dim-ioann.ioa.sch.gr/index_gr.htm

• Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων : http://www.nomioan.gr/

• Info Ioannina : http://www.ioannina.info/index.php?lang_code=el

• Περιφέρεια Ηπείρου http://www.roe.gr/

• Αναπτυξιακή Εταιρεία Ήπειρος Α.Ε.  http://www.epirussa.gr/

• Epirus Connection http://www.epcon.gr

• Epirus Ecotour Guide http://www.ecotour-epirus.gr/

• Τα Πέτρινα Γεφύρια της Ηπείρου : http://www.petrinagefiria.uoi.gr/search.php

• Η Βιοποικιλότητα της Ηπείρου : http://www.viopikilotita.uoi.gr/

• Χοροί Ηπείρου: http://paroutsas.jmc.gr/dances/epiros/frames.htm

• Παραδοσιακή Μουσική Ηπείρου: http://www.epcon.gr/EpconMusic/

Αναφορές:

Ειδική βιβλιογραφία

Γεράνιος Κ., Γιαλιάς Ε., Μπορμπαντωνάκης Ο., 2006. Ο οικισμός Δίλοφο στο Ζαγόρι : άνθρωπος - φύση - δομημένο περιβάλλον. Διάλεξη. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών. Ε.Μ.Π.

Γεωργούλη Α., Παδουβάς Α., Σιούντρη Κ., Σούλης Β., Μαίστρου Ε., Αποστόλου Μ., Μπαλοδήμου Μ., 2007. Μονοδένδρι και Δίλοφο – Σχεδιασμός προστασίας και ανάπτυξης. Πρακτικά 4^ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη της Ηπείρου», Μέτσοβο, 23-26 Σεπτεμβρίου 2004.

«Ήπειρος – Ιωάννινα, Νήσος Ιωαννίνων, Μέτσοβο, Ζαγοροχώρια», Επτά Ημέρες – Η Καθημερινή, Αθήνα, 1997

Experiment-Γαιόραμα, Πέτρινα γεφύρια: Προέκταση της Ελληνικής γης, σελ. 130-155, τεύχος 21, Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 1997 Terzopoulos S.A

Malamas, M. and Marselos, M. “The tradition of medicinal plants in Zagori, Epirus (northwestern Greece)”, Journal of Ethnopharmacology, Volume 37, Issue 3, October 1992, Pages 197-203

Trakolis, D. (2001). Perceptions, Preferences and Reactions of Local Inhabitants in Vikos-Aoos National Park, Greece, Environmental Management, Vol. 28, No. 5, pp. 665-676.

Vokou, D., Katradi, K. and  Kokkini, S. “Ethnobotanical survey of Zagori (Epirus, Greece), a renowned centre of folk medicine in the past”, Journal of Ethnopharmacology, Volume 39, Issue 3, August 1993, Pages 187-196

 Βαβαρέτος Γ. (1972). Κομπογιαννίτες, Ματσουκάδες, οι ξακουσμένοι αυτοδίδακτοι γιατροί από το Ζαγόρι της Ηπείρου. Αθήνα.

Δαλκαβούκης Β. (1999). Μετοικεσίες Ζαγορισίων (1750 – 1922). Προσεγγίσεις στη διαδικασία προσαρμογής μιας τοπικής κοινωνίας στην ιστορική συγκυρία. Θεσσαλονίκη. Ριζάρειον ίδρυμα.

Δαλκαβούκης Βασ,. 2005. Η πένα και η γκλίτσα, εκδ. Οδυσσέας

Ζαγόρι, Ιωάννινα-Μέτσοβο-Κόνιτσα, 2006, ειδ. έκδοση εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, επιμ. έκδ. Ντρενογιάννης Γιάννης

Ζαγοροχώρια, 4 Ιανουαρίου 2004, σελ 3-8, ‘Ταξίδια’ ένθετο της ‘Καθημερινή’.

Ζήσης Κώστας, Λεύκωμα Ζαγόρι.

Ζησίδης Κ. (2006). Λεύκωμα «Ζαγόρι». Τσεπέλοβο. Ιωάννινα. Εκδοτική Ηπείρου.

Καλογήρου Α., Περπατώντας στην Ελλάδα: Τα μονοπάτια του Ζαγορίου, 2005, Εκδόσεις Κριτική.

Κίτσος Α. (2003). Ζαγορησίων Βίος. Αθήνα. Ριζάρειον Ίδρυμα.

Κοττίκας Γ., Παππά Π., Γεωργόπουλος Α., Μακρής Γ., Μπαλοδήμος Δ-Δ., 2004. Η χρήση της ψηφιακής ορθοφωτογραφίας στη γεωμετρική τεκμηρίωση μνημείων με εφαρμογή στη Μονή του Προφήτη Ηλία Δήμου Κεντρικού Ζαγορίου. Πρακτικά 3ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη στις Ορεινές Περιοχές. Θεωρία και Πράξη», Μέτσοβο, 7-10 Ιουνίου 2001.

ΚΟΥΙΝΤΑ Art Magazine: Documentary 2006 :Φεύγωμεν δή φίλην ές Πατρίδα – Ζαγόρι

http://www.koyinta.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=15&Itemid=29

Κουτσός Ν. (επιμ.) (1998). Το παραδοσιακό Ζαγορίσιο σπίτι. Ιωάννινα. Διεύθυνση Α/θμιας Εκπαίδευσης.

Κρύου Μ. «Ζαγοροχώρια – Φτιάξε το δικό σου πάζλ!», Περιοδικό Αθηνόραμα Travel, Άνοιξη 2007

Λαζαρίδης Κ. (1969). Το πνευματικό Ζαγόρι στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Γιάννινα.

Λαζαρίδης Κ. (1970). Ελάτε στο Ζαγόρι να θαυμάσετε του Βίκου τη χαράδρα. Γιάννινα. Ένωση Ζαγορισίων Αθηνών.

Λαζαρίδης Κ. (1972). Η ατομική ιδιοκτησία στο Ζαγόρι (η μία πλευρά του δασικού μας ζητήματος). Γιάννινα.

Λαζαρίδης Κ. (1974). Ονομαστές βρύσες και νερά στο Ζαγόρι. Γιάννινα.

Μαλαπάνη Μ. (2005). Μελέτη για τις Περιβαλλοντικές Επιρροές στη Διαμόρφωση της Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής (Ζαγοροχώρια και Σαντορίνη). Πτυχιακή Εργασία, Τμήμα Ανακαίνισης και Αποκατάστασης Κτιρίων, Τ.Ε.Ι. Πάτρας

Μαρινάκη Ελ., 2004. Ζαγοροχώρια, εκδ. Οίτυλο

Μηνακάκης Βασ., 2003. Ζαγοροχώρια, εκδ. Explorer

Μπάδα Κ. «Η πολιτισμική ταυτότητα ως συνιστώσα της βιώσιμης ορεινής ανάπτυξης. Το παράδειγμα του Ζαγορίου», Περιοδικό Γεωγραφίες Εξαμηνιαία Έκδοση Επιστημών του Χώρου, τεύχος 5, Εκδόσεις Εξάντας, Καλοκαίρι 2003.

Νιτσιάκος Β., 2007. Περιβαλλοντική πολιτική και κοινωνικές συγκρούσεις στην τοπική κλίμακα. Ένα παράδειγμα από το Ζαγόρι. Πρακτικά 4ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη της Ηπείρου», Μέτσοβο, 23-26 Σεπτεμβρίου 2004.

Πετράκης Μ., Καρτάλης Κ., Ψυλόγλου Β., Κεραμιτσόγλου Ι., Λιάνου Μ., 2004. Χρήση Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών και δορυφορικής τηλεπισκόπησης για τη διαχείριση εθνικών δρυμών. Εφαρμογή στον ορεινό Εθνικό Δρυμό Βίκου – Αώου. Πρακτικά 3^ου Διεπιστημονικού Διαπανεπιστημιακού Συνεδρίου του Ε.Μ.Π. «Η Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη στις Ορεινές Περιοχές. Θεωρία και Πράξη», Μέτσοβο, 7-10 Ιουνίου 2001.

Πιτούλη - Κίτσου Χριστίνα, 2003. Ζαγορισίων Βίος, εκδ. Ριζάρειο Ίδρυμα

Σταματοπούλου Χαρ., 1999. Ζαγόρι, εκδ. Μέλισσα

Συκάς Βασ., 2003. Ζαγοροχώρια, εκδ.Χείμαρρος

Φανίτσιος Β. (1956). Το Ζαγόρι μας. Αθήνα

Φωτιάδου Ε. (1983). Πίσω από τα βουνά. Ιωάννινα.

Χαρίσης Β. (1979). Ζαγοροχώρια. Μελέτη προστασίας. Αθήνα. Γενική Διεύθυνση Οικισμού. ΥΔΕ.

Ψιμάρνη Κ., Γεωργόπουλος Α., Μπαλοδήμος Δ – Δ., 2004. Ανάπτυξη Συστήματος γεωγραφικών Πληροφοριών για τα παραδοσιακά γεφύρια του Κεντρικού Ζαγορίου.  

Ψυμένος Στ., 2005. Ανεξερεύνητα Ζαγοροχώρια, εκδ. Road

Γενική βιβλιογραφία Νομού Ιωαννίνων