heidegger2
Μια εξαιρετικά σπάνια στιγμή κατέγραψε ο φακός της γερμανικής τηλεόρασης στις 24 Σεπτεμβρίου 1969. Ο 80χρονος τότε Μάρτιν Χάιντεγκερ δέχτηκε να παραχωρήσει μια συνέντευξη και να μιλήσει για προβλήματα της επικαιρότητας. Η κοινωνία της εποχής βρισκόταν ακόμη στον αστερισμό των κινητοποιήσεων και των αναστατώσεων που προκάλεσε η έκρηξη του 1968.

- Εσείς βλέπετε ένα κοινωνικό καθήκον της φιλοσοφίας;
- Οχι. Αν θέλουμε να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, πρέπει να αναρωτηθούμε, πρώτα απ' όλα: «τι είναι η κοινωνία;».
Και πρέπει να σκεφτούμε το γεγονός ότι η σημερινή κοινωνία δεν είναι τίποτε άλλο παρά η απολυτοποίηση της σύγχρονης υποκειμενικότητας και ότι συνεπώς μια φιλοσοφία που έχει υπερβεί τη σκοπιά της υποκειμενικότητας δεν μπορεί να έχει καμιά γνώμη επί του θέματος. Ενα άλλο ερώτημα είναι μέχρι ποιου σημείου μπορούμε να μιλάμε για ένα μετασχηματισμό της κοινωνίας. Το ερώτημα γύρω από την ανάγκη ενός μετασχηματισμού του κόσμου μας οδηγεί ξανά σε μια πολύ γνωστή φράση του Μαρξ από τις «Θέσεις για τον Φόιερμπαχ»: «Οι φιλόσοφοι έχουν μόνον ερμηνεύσει με διάφορους τρόπους τον κόσμο. Το ζητούμενο όμως είναι να τον αλλάξουμε». Οταν αναφέρουν αυτή τη φράση και επιχειρούν να την κάνουν πράξη, παραγνωρίζουν το γεγονός ότι ένας μετασχηματισμός του κόσμου προϋποθέτει μιαν αλλαγή της αναπαράστασης του κόσμου και ότι μιαν αναπαράσταση του κόσμου μπορούμε να την επιτύχουμε μόνον αν ερμηνεύσουμε επαρκώς τον κόσμο. Αυτό σημαίνει ότι ο Μαρξ, για να διεκδικεί το «μετασχηματισμό» του κόσμου, πρέπει να βασίζεται σε μιαν ορισμένη ερμηνεία του κόσμου και γι' αυτό αυτή η αρχή καταδεικνύεται αβάσιμη. Αυτή προκαλεί την εντύπωση ότι διατυπώθηκε αποφασιστικά εναντίον της φιλοσοφίας, ενώ στο δεύτερο μέρος της προϋποτίθεται έμμεσα η ανάγκη ακριβώς μιας φιλοσοφίας.